قیمت خرید تضمینی گندم که دولت اعلام کرده مورد انتقاد کارشناسان،کشاورزان، اتحادیه و تشکل‌های کشاورزی است آنها هشدار می‌دهند که این قیمت به اندازه‌ای پایین است که کشاورزان برای کشت این محصول راهبردی رغبتی نشان نخواهند داد و میزان خرید دولتی در سال آینده بیش از 3 میلیون تن امسال، کسری خواهد داشت.
گندم یک محصول راهبردی است و همه کشورها با هر روش و ترفندی از قبیل پرداخت یارانه، ارائه تسهیلات ویژه تلاش می‌کنند در تولید این محصول خود کفا باشند چرا که امروزه واردات گندم تنها وابستگی غذایی نیست بلکه اعلام بازندگی پیشاپیش در بازی شطرنج سیاسی با کشورها است.
*نرخ تضمینی گندم 668 تومان کمتر از هزینه کشاورز
رئیس نظام صنفی کشاورزی کشور می‌گوید: سال آینده اگر کشاورز بخواهد گندم خود را به قیمت کیلویی 2200 تومان به دولت بفروشد 668 تومان در هرکیلو ضرر می‌کند، یعنی کشاورز نه تنها سود نمی‌کند بلکه باید مبلغی هم از جیب خود بپردازد.
ملک زاده می‌گوید: تمام هزینه‌های تولید را در استان‌های مختلف توسط کارشناسان و اعضای نظام صنفی کشور احصا کردیم، و آنها را در قالب استانداردی که مورد پذیرش وزارت جهاد کشاورزی است و در آمارهای مختلف استفاده می‌شود پیاده کردیم و نتیجه این شد که برای تولید هر کیلوگرم گندم در کشور کشاورز باید 2868 تومان هزینه کند.
وی ادامه داد: این هزینه علاوه بر هزینه اجازه زمین کشاورزی است که اگر آنرا هم محاسبه کنیم رقم بالایی می‌شود مثلا اگر درنظر بگیریم که برای یک هکتار مزرعه 25 میلیون تومان اجاره پرداخت شود حدود یک هزار تومان به قیمت تمام شده گندم اضافه می‌کند.
*چرا به رغم سه سال خودکفایی گندم وارد کننده می‌شویم؟
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران گفت: نرخ 2200 تومانی خرید تضمینی گندم دولت را مجبور به واردات گسترده گندم با قیمت دو برابر خواهد کرد.و دولت مجبور خواهد شد کسری گندم خود را با کیلویی حداقل 4000 تومان خریداری کند.
نرخ پایین از چند جهت باعث کاهش خرید دولتی می‌شود نخست اینکه کشاورزان به سمت کشت های دیگری می‌روند و سطح کشت گندم در کشور کمت رمی‌شود دوم اینکه گشاورزان گندم تولیدی خود را به دولت نمی‌دهد و از آنجایی که جو و سبوس قیمت بالاتری نسبت به گندم دارد ترجیح می‌دهند به جای دولت به دامهایشان بدهند سوم اینکه دلال‌ها آنرا به کشورهای دیگر قاچاق خواهند کرد و چهارم، کشاورز انبار می‌کند و منتظر می‌ماند تا قیمت‌ها بالاتر برود. و پنجم کارخانه‌های آرد و صنایع مستقیم از کشاورز خریداری کرده و به انبارهای دولتی نمی‌رود.
*پرداخت باتاخیر پول گندم؛ درآمد را به جیب دلال ریخت
امسال نیز کارخانه‌ها گندم کشاورزان با قیمت پایین‌تری خریداری کردند یک کارخانه‌دار اهل اردبیل که کارخانه ماکارونی در شهرستان سراب دارد به خبرنگار فارس گفت: 7 تن گندم را 150 تومان زیر قیمت خرید دولتی اما به قیمت نقد خریداری کرده و یک میلیارد تومان سودمی‌کند
اعتراض به قیمت نرخ خرید تضمینی گندم پایانی ندارد رئیس مجمع ملی تشکل‌های کشاورزی هم این اقدام دولت را ضد تولید ملی مطرح کرده و آن را خلاف منافع ملی کشور می داند.
رئیس مجمع ملی تشکل‌های کشاورزی با بیان اینکه اعلام نرخ پایین گندم، نشان‌دهنده اقدام ضد تولید ملی دولت است، گفت: تعیین نرخ پایین دهن‌کجی دولت به وزارت جهاد کشاورزی است و اگر جای وزیر بودم استعفا می‌کردم.
*نرخ پایین گندم تهدید امنیت غذایی کشور
گندم یک محصول استراتژیک و موثر در امنیت غذایی کشور است و امروزه کشورهای سلطه گر از غذا به عنوان ابزار سیاسی در تعاملات جهانی استفاده می کنند به این دلیل کشورها تلاش می کنند تا حد امکان غذای شان را خودشان تولید کنند که گندم مهمترین آنها است کشور ها می‌خواهند با بالا بردن ضریب امنیت غذایی کمتر تحت تأثیر تهدیدات سیاسی و امنیتی قرار بگیرند.
بدین منظور کشورها به بخش کشاورزی یارانه اختصاص می‌دهند و با حمایت از کشاورزان خود در پی آن هستند تا با استفاده از ظرفیت های تولید داخل وابستگی کمتری داشته باشند.
در کشور ما سه سال متوالی خودکفایی گندم رقم خورد و پیش‌بینی شده بود امسال نیز این خودکفایی برای چهارمین سال تکرار شود اما خرید دولتی گندم به دلیل پایین بودن نرخ خرید تضمینی سال گذشته از ۸ میلیون تن فراتر نرفت این در حالی است که نیاز کشور به گندم ۱۱ میلیون تن است.
رئیس صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران سیاست‌های غلط خرید تضمینی باعث شد که امسال کشاورزان ترجیح بدهند به جای تحویل گندم به سیلوهای دولتی، به دامهایشان بدهند.
وی گفت:اطلاع دقیق داریم که خیلی از کشاورزان، گندم تولیدی را به دولت نفروخته‌اند و به دامهایشان داده‌اند، چرا که نرخ گندم ارزان‌تر از جو است. در حالی که قیمت هر کیلو جو 2 هزار و 400 تومان بود دولت گندم را به نرخ کیلویی 1700 خریداری می‌کرد و طبیعی است که دامداران به جای خرید جو گران، گندم ارزان را به دامهایشان خواهند داد.
رئیس صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران معتقد است: اگر قیمت تضمینی گندم تغییر نکند میزان خرید تضمینی سال آینده به شدت کاهش خواهد یافت و دولت برای واردات یک کیلوگرم گندم در حال حاضر باید دو برابر نرخ ایکه برای خرید از کشاورزان تعیین کرده بپردازد.
خود اتکایی در محصول استراتژیک مانند گندم در شرایط تحریم از اهمیت ویژه ای برخوردار است در شرایطی که کشور ها کمر همت بسته اند تا ایران را تحت فشارهای شدید قرار دهند نیاز کشور به واردات گندم بهانه خوبی دست آنها خواهد داد تا فشار بیشتری به ایران بیاورند اگرچه آنها مطرح می کنند غذا و دارو تحت تحریم نیست اما در عمل این گونه نیست آنها نه تنها غذا بلکه داروی ما را نیز تحریم کرده اند.