در پی عدم تحویل حدود سه میلیون تن گندم از سوی کشاورزان به دولت، مسئولان اعلام کرده اند دولت قصد دارد کسری موجود را از طریق واردات تامین کند.
به گفته مسئولان، این کسری حدود ٢ تا ٣ میلیون تن گندم است.
متاسفانه شورای اقتصاد به رویه سالهای اخیر، در سال زراعی گذشته نیز حاضر نشد قیمتی منطقی و منصفانه برای خرید تضمینی گندم از کشاورزان تعیین کند و چون نرخ تعیین شده، پایین بود، گندمکاران محصول تولیدی سال زراعی گذشته را امسال بطور کامل به دولت نفروختند و تنها حدود ۸ میلیون گندم به نرخ تضمینی به دولت فروخته شد و سه میلیون تن از گندم تولیدی در انبارها ماند و به دولت فروخته نشد.
واردات گندم یعنی حمایت دولت از کشاورزان خارجی
اشتباه استراتژیک در تعیین غیرمنصفانه خرید تضمینی گندم چند سالی است در دولت باب شده و در سال زراعی جاری که به تازگی آغاز شده نیز نرخ خرید تضمینی گندم ( که عملا سال آینده انجام خواهد شد) غیرمنصفانه و غیرمنطقی و بسیار پایین تعیین شده است.
این اشتباه استراتژیک اینک با اشتباه دوم، یعنی برنامه واردات همراه شده و انتقادات بسیاری را از سوی دست اندرکاران و تولیدکنندگان در پی داشته است.کارشناسان معتقدند واردات گندم ضمن آسیب زدن به دستاورد خودکفایی گندم، منجر به وابسته شدن کشور به واردات و آسیب پذیر شدن کشور در زمینه امنیت غذایی، بویژه در شرایط تحریمی کشور دارد.
کارشناسان معتقدند قیمت پایین گندم دلیل عدم تمایل کشاورزان به فروش محصولشان به دولت است و واردات نمی تواند راهکار آن باشد. گفته می شود اگر دولت یک قیمت توافقی برای گندم اعلام کند می تواند کسری ایجاد شده را از محل تولید داخل تامین کند ضمن اینکه وقتی کشاورزان داخلی نیاز به حمایت دارند چرا باید دولت ارز کشور را به کشاورزان خارجی اختصاص بدهد و حامی اشتغال کشاورزان خارجی شود.
پایین تر بودن قیمت گندم از جو، برای اولین بار در جهان اتفاق افتاد
در همین زمینه یک منبع آگاه با اشاره به اینکه در مناطق سردسیر احتمال خراب شدن گندم هایی که انبار می شود وجود ندارد، گفت: کشاورزان گندم های خود را به امید اینکه گرانتر بفروشند تحویل دولت ندادند.
وی با بیان اینکه نگهداری گندم در مناطق سردسیر دشوار نیست و مشکلی در این زمینه وجود ندارد، افزود: در مناطق گرمسیر از جمله خوزستان نیز اگر روش نگهداری را بدانند هیچ مشکلی برای این کار وجود ندارد.
این منبع آگاه با تاکید بر اینکه هیچگاه در طول تاریخ قیمت گندم چه در ایران و چه در جهان کمتر از جو نبوده است، اضافه کرد: همواره قیمت جو حدود ۴۵ تا ۵۰ دلار(در هر تن) کمتر از قیمت گندم بوده است اما با بی تدبیری شورای اقتصاد و تعیین قیمت غیرمنصفانه، امسال در کشور ما قیمت خرید تضمینی هر کیلو گندم ۱۷۰۰ تومان و قیمت جو بین ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ تومان متغیر بوده است بنابراین طبیعی است که گندم به سوی مصارف غیرانسانی جذب شود.
این منبع آگاه در دولت که خواست نامش در گزارش ذکر نشود درباره احتمال کاهش سطح زیرکشت گندم در سالجاری گفت: درباره گندم دیم که نگرانی وجود ندارد اما در گندم آبی در صورت تداوم شرایط فعلی، ممکن است کشت مقداری به سمت جو برود.
پسندیده نیست دولت به جای حمایت از کشاورزان داخلی، به خارجی‌ها کمک کند
وی درباره قیمت جهانی و امکان واردات گندم به کشور تصریح کرد:قیمت جهانی گندم بسته به نوع و کیفیت آن متفاوت و هرتن از حدود ۱۹۰ دلار تا ۲۷۰ دلار در مبادی متغیر است. وقتی گندم به بنادر ایران می رسد هزینه های دیگری از جمله هزینه کشتی، حمل، بیمه، دموراژ و ... نیز به آن افزوده می شود ضمن اینکه برای حمل آن از بنادر به دیگر نقاط کشور نیز حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان کرایه بابت هر کیلوگرم حمل به آن اضافه می شود.
این مقام مسئول تصریح کرد: کشوری که خودش می تواند گندم تولید کند نباید وابسته به واردات باشد و باید از تولیدکنندگان خودش حمایت و پشتیبانی کند. نه اینکه منابع ارزی کشور را به حمایت از کشاورزان خارجی اختصاص دهد.
وی در واکنش به مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه خودکفایی گندم منابع آب کشور را با خطر مواجه می کند، گفت:اولا که ۴ میلیون هکتار از گندم تولیدی کشور با آب سبز و آب باران است و بسته به سال حدود ۵ تا ۶ میلیون تن گندم از این طریق تولید می شود. در سال گذشته نیز برای گندم آبی حدود ۹ میلیارد متر مکعب آب استفاده شد.
به گفته این منبع آگاه استفاده از روش های نوین آبیاری، ارقام جدید بذر و نیز مراعات خود کشاورزان کمک می کند به اینکه مصرف آب کاهش یابد.
دومین استان تولیدکننده گندم در کشور استان گلستان است که در کنار آن استان مازندران قرار دارد در این استانها گندم نیازی به آبیاری ندارد با آب باران سبز می شود. در گلستان ممکن است حداکثر یکبار آبیاری تکمیلی (در حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار هکتار) انجام شود. استان مازندران، بخشی از خراسان شمالی و حتی بخشی از دست مغان و مناطق دیگری همین وضعیت را دارند.
این منبع آگاه گفت: دولت اگر بخواهد گندم وارد کنند هر کیلو گندم وارداتی حدود ۲۸۰۰ تا ۲۹۰۰ تومان تمام می شود این در حالی است که کشاورزان ما به ۲۵۰۰ تومان هم قانع هستند. دولت به جای کمک به کشاورزان خارجی و تضمین اشتغال آنها باید با تعیین قیمت منصفانه برای محصول داخلی، از اشتغال کشاورزان داخلی و امنیت غذایی کشور حمایت کند و پسندیده نیست منابع ارزی کشور را در سال رونق تولید داخلی، صرف حمایت از کشاورزان خارجی کند.