هراز گاهی موضوع صید غیرمجاز و از بین رفتن ذخایر ماهیان در آب های ایران از سوی رسانه ها مطرح می شود یا تیتر یک خبرگزاری ها می شود که متاسفانه مسئولان سازمان شیلات هر بار با بیان ادله مختلف این موضوع را تکذیب می کنند.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که صید ماهیان تجاری و صنعتی در آب های خلیج فارس و دریای خزر در سایه ضعف نظارت سازمان شیلات توسط خارجی ها و صیادان داخلی در حال انجام است و از آن جا که این امر در زمان تخم ریزی انجام می شود، آسیب جدی به ذخایر وارد می کند که اگر تدابیری برای رفع معضل صید غیرمجاز اندیشیده نشود، شاهد انقراض گونه های ماهی همانند نسل خاویار در دریای خزر خواهیم بود.
اگرچه مسئولان سازمان شیلات و وزیر جهاد کشاورزی موضوع صید از کف دریا را تکذیب می کنند و معتقدند که این ماهی ها عمدتا در میان دریا یافت و صید آنها به صورت ترال انجام می شود، اما مدیر عامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان نظر دیگری دارد و معتقد است که با توجه به قدیمی بودن تکنولوژی کشتی های چینی، امکان صید در آب های ساحلی بالای ۲۰۰ متر وجود ندارد و آنها برای تامین هزینه های خود به ناچار ناگریز به صید ماهیان تجاری هستند.
پرویز محبی سرپرست صید و بنادر ماهیگیری سازمات شیلات صید فانوس ماهیان در خلیج فارس را تکذیب کرد و گفت: علی رغم اذعان برخی مسئولان و نمایندگان مجلس، فعالیت صید فانوس ماهی در خلیج فارس صحت ندارد.
و تنها ذخیره فانوس ماهی در دریای عمان و اعماق بالای ۲۰۰ متر صورت می گیرد که صرفا توسط تور ترال میان آبی و کشتی های صیادی دارای مشخصه و قابلیت صید در اعماق امکان پذیر است.
وی با اشاره به اینکه هیچ تداخلی بین صیدگاه فانوس ماهی با فعالیت صید خرد وجود ندارد، افزود: با توجه به برنامه توسعه آبزی پروری و نیازمندی کشور به پودر ماهی، صید فانوس ماهی امری ضروری است.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت صید غیر مجاز در آب های ایران و فعالیت کشتی های چینی به منظور صید فانوس ماهیان در آب های خلیج فارس و دریای عمان با خبر شویم:
ارسلان قاسمی مدیر عامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ، درباره آخرین وضعیت صید غیرمجاز در سواحل کشور اظهار کرد: هم اکنون صید غیر مجاز در آب های خلیج فارس و دریای خزر وجود دارد و در این مورد شکی نیست، اما اینکه کشتی های چینی در آب های خلیج فارس و دریای خزر وجود داشته باشند، اطلاع موثقی وجود ندارد.
وی افزود: با وجود آنکه حفاظت از دریا یکی از وظایف سازمان شیلات است، از این رو بحث کنترل صید غیرمجاز باید به نهادهای نیروی دریایی سپاه واگذار شود یا سازمان شیلات از سایر نهادها در بحث نظارت کمک بگیرد.
قاسمی با اشاره به اینکه کشتی های چینی در آب های دریای عمان اقدام به صید غیر مجاز می کنند، بیان کرد: کشتی های چینی در ارتباط با صید فانوس دارای تکنولوژی قدیمی هستند و به همین دلیل در آب های ساحلی صیدماهیان تجاری برای پوشش هزینه ها انجام می شود.
این مقام مسئول ادامه داد: با توجه به آنکه کشتی های چینی مربوط به سال های ۱۹۷۰ و ۱۹۷۵ است، از این رو این امکان فعالیت در آب های بالای ۲۰۰ متر وجود ندارد.
وی با بیان اینکه کشتی های چینی به اسم فانوس ماهیان، ماهیان تجاری صید می کنند، گفت: با توجه به آنکه حضور کشتی های چینی در آب های دریای عمان، اشتغال ساحل نشینان را به سبب صید غیرمجاز به خطر انداخته است که در این خصوص نمایندگان مجلس ۲ بار به وزیر جهاد کشاورزی کارت زرد دادند.
مدیر عامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان با انتقاد از این مسئله که سازمان شیلات هنوز به راه حل مدونی برای رفع معضل صید غیرمجاز ماهیان تجاری توسط کشتی های چینی نرسیده است، اظهار کرد: اگرچه بخش خصوصی معتقد است که فانوس ماهیان با تکنولوژی روز باید برداشت شود تا آسیبی به اکوسیستم های دریای عمان وارد نشود، اما روش فعلی کارا و علمی نیست و مشکلات متعددی در بر داشته است، هر چند مسئولان سازمان شیلات اذعان می کنند صید غیرمجازی وجود ندارد.
به گفته وی، بنابر آمار نیروی دریایی سپاه چندین مورد صید غیرمجاز انواع ماهیان صنعتی در آب های ایران متوقف و صیادان آن را به مراجع قضایی معرفی کرده است.
قاسمی با اشاره به اینکه صید غیرمجاز ماهیان صنعتی و تجاری در زمان تخم ریزی آسیب جدی به ذخایر وارد می کند، بیان کرد: بعد از فروپاشی شوروی صید غیر مجاز در دریای خزر موجب شد نسل ماهیان خاویاری روبه انقراض رود و آسیب جدی به اکوسیستم وارد شود، در حالیکه طبق زمان بندی مشخص در آب های خلیج فارس و دریای عمان می توان اقدام به برداشت و جلوگیری از حضور خارجی ها در آب های ایران کرد.
قاسمی با بیان اینکه امکان حفاظت در آب های بین المللی وجود ندارد، گفت: حفاظت و حراست از آب های داخلی امری ضروری است، هر چند سازمان شیلات و سایر دستگاه ها اذعان می کنند به دلیل وجود ۲۷۰۰ تا ۲۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب کشور امکان حفاظت خیلی کم است، اما بخش خصوصی معتقد است که براساس اولویت بندی و شناسایی زیستگاه ها باید از ماهیان و زمان تخم ریزی آنها حراست کرد.
این مقام مسئول با بیان اینکه استمرار صید مجاز به قیمت نابودی ذخایر ماهیان تمام می شود، تصریح کرد: اگرچه آلودگی خلیج فارس متاثر از عوامل متعددی است، اما استمرار صید غیر مجاز آسیب جدی به ذخایر ماهیان در دریا وارد می کند که به همین خاطر در ارتباط با بحث اکوسیستم خلیج فارس باید برنامه جامعی صورت گیرد.
صید غیرمجاز در آب های خلیج فارس در سایه ضعف نظارت سازمان شیلات
خانلر مدیر عامل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران با اشاره به اینکه صید غیرمجاز در آب های خلیج فارس به ضعف سازمان شیلات بر می گردد، اظهار کرد: موضوع صید خارج از فصل در آب های ایران به ضعف سازمان شیلات و ارگان های نظارتی باز می گردد، اما در خصوص اینکه کشتی ها چینی اند یا غیر چینی، ابهام وجود دارد.
وی افزود: اگرچه صید غیرمجاز خارج از فصل توسط کشتی های چینی در آب های ایران مطرح است، اما آمار و اطلاعات نشان می دهد که عمده صیدهای غیرمجاز توسط صیادان داخلی انجام می شود و حضور کشتی های چینی در آب های ایران یک فرافکنی است که از سوی صیادان داخلی مطرح می شود.
خدایی با انتقاد از ضعف نظارت سازمان شیلات در خصوص صیدهای غیرمجاز بیان کرد: با وجود آنکه موسسه تحقیقات علوم شیلات، زمان تخم ریزی انواع آبزیان را مشخص کرده است، اما در زمان تخم ریزی به سبب ضعف سازمان شیلات صید غیر مجاز انجام می شود. به عنوان مثال در تمامی طول سال میگو در بازار وجود دارد، در حالیکه صید آن در هرمزگان از ۱۰ تا ۱۵ مهر آغاز و تا پایان آبان ادامه دارد.
این مقام مسئول ادامه داد: اگرچه تمامی آمار و اطلاعات در خصوص صیدغیرمجاز را به مسئولان دادیم، اما متاسفانه صیادان داخلی به وفور اقدام به صید غیرمجاز در آب های ایران می کنند.
به گفته وی، سازمان شیلات برای اعمال نظارت در آب های ایران اذعان می کند که وسایل و تجهیزات دریا همچون قایق و نیرو باید تقویت شود که متاسفانه به سبب کمبود بودجه در این خصوص ضعف وجود دارد و به اعتقاد بنده بخش خصوصی باید به میدان بیاید.
مدیرعامل اتحادیه تولید و تجارت با اشاره به اینکه صید غیرمجاز ماهیان تجاری آسیب جدی به ذخایر وارد می کند، بیان کرد: اتحادیه تولید و تجارت آبزیان به سازمان شیلات پیشنهاد داده است که از صید ماهیان در خارج از فصل با کنترل بر واحدهای فرآوری جلوگیری کند.
خدایی با انتقاد از این مسئله که نظارت بخش دولتی از واحدهای فرآوری ضعیف است، تصریح کرد: در فصل غیرصید میگو و شیرماهی در سردخانه های واحدهای فرآوری موجود است که بخش خصوصی و اتحادیه باید وارد میدان شود تا ذخایر ماهیان کشور دچار آسیب نشود.
صید غیرمجاز کشورهای همسایه در آب های ایران محدود است
یعقوب دوجی مدیر عامل اتحادیه صیادان درباره آخرین جزئیات صید غیرمجاز در آب های ایران اظهار کرد: تمامی صیادانی که دارای مجوز نیستند، از سواحل شمال و جنوب کشور اقدام به صید غیرمجاز می کنند و صیادان مجازی که صیدهای ممنوعه انجام می دهند، به دادگاه معرفی می کنیم.
وی با اشاره به اینکه فصل صید ماهی و میگو در شمال و جنوب کشور مشخص است، افزود: صیادان پره شمال کشور زمان کار آنها ۶ ماه ابتدای سال است و ۶ ماه مابقی در تعطیلی به سر می برد و صیادان جنوب به دلیل تنوع زیاد ماهی در ۱۲ ماهه سال برداشت دارند.
دوجی با بیان اینکه کشتی های خارجی در آب های ما صید می کنند، گفت: براین اساس ممکن است صید غیر مجاز به طور موردی از سوی برخی کشورهای همسایه پیش بیاید.
مدیر عامل اتحادیه صیادان کشور شناورهای صیادی چینی در آب های ایران را تاکید کرد و گفت: البته این شناورهای صیادی مالکان ایرانی دارند یا این شناورها در اجاره ایرانی ها هستند.
وی ادامه داد: با وجود آنکه شناورهای مجهز به تکنولوژی روز برای صید فانوس ماهیان در عمق ۲۰۰ متر وجود ندارد، از این رو با اجاره شناورهای چینی به اعماق دریا راه یافتیم.
دوجی در پایان تصریح کرد: کشتی های ترال بالای ۱۲ تا ۲۰ مایل ماهی های غیرماکول را صید می کنند و با مجوز قانونی از سازمان شیلات همچون سایر کشورهای همسایه از این ذخایر صید می کنند و هیچ کشتی خارجی چینی در آب های سرزمین صید نمی کنند.