فرصت طلایی صادرکنندگان برای حضور در بازار ۲۰۰ میلیون نفری اوراسیا/ صادرکنندگان از تخفیفات اوراسیا بهره‌مند شدند؟

با توجه به پتانسیل و ظرفیت بالای کشاورزی، توسعه صادرات غیرنفتی در شرایط فعلی تحریم از اهمیت بالایی برخودار است که از این رو فراهم کردن زیرساخت های صادراتی می تواند زمینه را برای رقابت در بازارهای هدف فراهم کند.
با وجود گذر کشاورزی ایران از سنتی به صنعتی، موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا به سبب جمعیت ۲۰۰ میلیون نفری کشورهای روسیه، ارمنستان، قزاقستان و بلاروس، فرصت مناسبی برای کشور و توسعه بازارهای منطقه ای و بین المللی به شمار می رود.

بنابر آمار از مجموع ۸۶۶ میلیارد دلار تجارت اوراسیا سهم ایران به کمتر از ۳ درصد می رسد که با امضای موافقت نامه اخیر می توان سهم تجارت را به ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار افزایش داد.

بسیاری از مسئولان بر این باورند که کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا به سبب آنکه ۶ تا ۷ ماه از سال را در سرما و یخبندان به سر می برند، به همین خاطر می توان از این شرایط برای صادرات کالاهای مزیت دار همچون میوه و سبزی، محصولات گلخانه ای، خشکبار، ماهی و میگو بهره برد.
علی اکبر مهرفرد معاون امور بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در چند روز گذشته از آغاز تخفیفات به صادرکنندگان کشورهای عضو اوراسیا خبر داد و گفت: این در حالی است که در خصوص تخفیفاتی که پنج کشور اوراسیا به صادرکنندگان ایرانی می دهند، حرف های ضد و نقیضی گفته می شود.

با اجرای تعرفه های ترجیحی از حدود یک ماه اخیر ۱۶ میلیارد دلار صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا داشتیم که در این ارتباط باید صادرکنندگان گزارش دهند که آیا صادرکنندگان ایرانی از تخفیفات برخوردار شده اند یا خیر؟

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا با وجود اجرای تعهد ایران از نحوه تعهدات کشورهای اوراسیا رر قبال صادرکنندگان ایرانی با خبر شویم:
کمبود زیرساخت ها چالش پیش روی حضور در بازار چند صد میلیونی کشورهای اوراسیا
رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با اشاره به اینکه صادرکنندگان نسبت به تعرفه بالای صادرات انتقاداتی دارند، اظهار کرد: امروز کشور‌های اوراسیا از تعرفه پایین ایران استفاده می‌کنند، اما بسیاری از صادرکنندگان ما به دلایل مختلف اعم از به روز نبودن دفتر الکترونیک اتاق روسیه نتوانستند از این مزایا استفاده کنند.
وی افزود: با وجود به روز نبودن دفتر الکترونیک اتاق روسیه، امکان پرینت رنگی و شفاف از تعرفه‌ها وجود ندارد و در نتیجه همین امر موجب شده صادرکنندگان نتوانند از این تسهیلات استفاده کنند.
نورانی چالش‌های متعدد زیرساخت نظیر کمبود و گرانی کانتینر‌های یخچالی و و حمل ونقل جاده‌ای را از دیگر دلایل عدم حضور در بازار چند صد میلیونی دانست و گفت: با امضای موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا، صادرکنندگان روس از تعرفه ارزان قیمت ایران استفاده می‌کنند و در مقابل تجار ایرانی به بهانه نبود گواهی مبدا به صورت سیستماتیک نمی‌توانند از این فرصت بهره‌مند شوند.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با انتقاد از این مسئله که دولت بدون مشورت با بخش خصوصی قرارداد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را امضا کرده است، بیان کرد: در این تفاهم نامه به جای تناژ به تعداد محصولات توجه شده است، و با افتخار اعلام می‌کنند که امتیاز ۱۲۵ قلم را از روسیه گرفته ایم در حالیکه ۸۵ قلم امتیاز واگذار شده است. اما مسئله این است که در این زمینه باید تناژ محصولاتی را که امتیاز آن‌ها واگذار و یا اخذ می‌شود، مدنظر قرار داد.
وی با اشاره به اینکه این موافقت نامه می‌تواند تخفیفات گمرکی خوبی برای صادرات به روسیه داشته باشد، بیان کرد: کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا به سبب آنکه ۶ تا ۷ ماه از سال را در سرما و یخبندان به سر می‌برند، از این رو ما می‌توانیم از این شرایط برای صادرات محصولات استفاده کنیم.
نورانی درباره اینکه آیا امکان رساندن صادرات محصولات کشاورزی کشور به مرز ۲ میلیارد دلار به اوراسیا وجود دارد، گفت:با توجه به نبود زیرساخت‌های لازم اعم از کمبود کانتینر‌های یخچالی و مشکلات در بحث حمل و نقل دریایی، دستیابی آمار صادرات به چنین ارقامی امکان پذیر نیست، اما در صورت حمایت همه جانبه مسئولان در بخش تامین زیرساخت‌ها و کاهش تعرفه‌های ترجیحی گمرک می‌توان از فرصت پیش آمده در صادرات کالا‌های مزیت دار استفاده کرد.
امضای توافقنامه تجاری ایران و اوراسیا فرصت مناسب برای تهاتر کالا
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا فرصت مناسبی برای بخش کشاورزی به شمار می‌رود، اظهار کرد: با توجه به آنکه شرایط فعلی تحریم و اقتصادی کشور، بازرگانی محصولات کشاورزی را تحت شعاع قرار داده و مشکلات متعددی ایجاد کرده است، از این رو موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا فرصت مناسبی برای به حداقل رساندن مشکلات تهاتر واردات و صادرات کالا با یکدیگر است.
وی با انتقاد از این مسئله که در کشور عزم کافی برای بهره گیری از فرصت پیش آمده وجود ندارد، افزود: تعرفه‌های بالای ترجیحی، مشکلات متعدد برای دریافت مجوز و کاغذ بازی‌ها ناشی از سو مدیریت حاکم بر کشور موجب شده روند کار به کندی در حال انجام باشد و به عبارت دیگر امر صادرات برای تجار مقرون به صرفه نباشد.
ملک زاده با بیان اینکه با اعمال تعرفه‌های بالای ترجیحی موضوع بهره گیری از فرصت‌های صادراتی و رونق صادرات در کالا‌های مزیت دار شدنی نیست، گفت: برای ایجاد رقابت با سایر کشور‌ها در بازار‌های هدف باید تعرفه‌های ترجیحی کاهش یابد، کمااینکه تجربیات گذشته نشان داده است در زمانیکه مشکلاتی بین ترکیه و روسیه به وجود آمد، ایران به دلیل مشکلات بخش بازرگانی نتوانست از فرصت صادراتی بازار روسیه استفاده کند و به سهولت این فرصت را از دست داد که با این وجود جای این سوال مطرح است که چرا مدیران ما در عرضه و فروش محصولات توانایی لازم را ندارند و مدام شعار‌های متعدد و پوچ می‌دهند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: با وجود ظرفیت و پتانسیل بالای بخش کشاورزی در کشور می‌توان گفت در شرایط فعلی تنها این بخش می‌تواند در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و نجات کشور از مشکلات فعلی نقش بسزایی داشته باشد.
به گفته وی، در موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا در اکثر محصولاتی که با مازاد تولید در فروششان روبرو هستیم، در صورت تسهیل گری و کاهش تعرفه‌های ترجیحی می‌توان حرفی برای گفتن داشت چرا که کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا به سبب آنکه ۶ تا ۷ ماه از سال را در سرما و یخبندان به سر می‌برند نمی‌توانند اقدام به تولید محصولات کشاورزی کنند
سرمای طولانی مدت کشورهای اوراسیا فرصت مناسبی برای حضور در بازارهای هدف
صدرا علی اکبرخانی مدیر عامل اتحادیه باغداران  از افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی تولید مرکبات خبر داد و گفت: با توجه به بارندگی‌های اخیر و رصد از استان ها، تولید مرکبات و سیب درختی حدود ۷.۵ تا ۸ میلیون تن است که به سبب رشد چشمگیر در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، نبود بازار می‌تواند باغداران را دچار چالش کند.
وی افزود: با وجود آنکه موافقت نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا می‌تواند در توسعه صادرات محصولات کشاورزی مزیت دار همچون میوه و سبزی و محصولات گلخانه‌ای تاثیر بسزایی داشته باشد، اما به سبب آنکه تعهدات ما در این موافقت نامه گام به گام است، از این رو در صادرات محصولات کشاورزی برای سال‌های آتی تاثیر بسزایی دارد.
علی اکبرخانی ادامه داد: با توجه به رشد چند برابری محصولات کشاورزی نسبت به سال قبل، نبود مدیریت بازار می‌تواند ضربه مهلکی را به بخش کشاورزی وارد کند به طوریکه التهاب بازار گریبانگیر بهره برداران می‌شود.
مدیرعامل اتحادیه باغداران کوتاه کردن فاصله تولیدکننده تا مصرف کننده را یکی از راهکار‌های مناسب جلوگیری از التهاب بازار برشمرد و گفت: با کوتاه کردن دست واسطه‌ها دیگر اختلاف قیمت میوه از مبدا به بازار مقصد چند برابر نخواهد بود که در نهایت با افزایش قدرت خرید و سرانه مصرف می‌توان از نوسانات مقطعی بازار جلوگیری کرد.
وی با تاکید بر این مسئله که در بازار‌های هدف باید رایزن تجاری و اقتصادی داشته باشیم، بیان کرد: کشاورزی ایران در حال تغییر مسیر و گذر از کشاورزی سنتی به صنعتی است که توسعه بازار‌های منطقه‌ای و بین المللی از ملزومات این امر به شمار می‌رود که به همین خاطر در موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا باید مسائل قرنطینه ای، حمل و نقل، تسهیلات گمرکی و ... مورد توجه قرار گیرد.
علی اکبرخانی ادامه داد: با توجه به شرایط تحریم، موافقت نامه تجاری پیمان اوراسیا با کشور‌های روسیه، قزاقستان، ارمنستان، قرقیزستان و  بلاروس فرصت مناسبی برای کشورمان فراهم کرده تا بتوانیم در سال‌های آتی برخی محصولات میوه و صیفی خود را به این کشور‌ها صادر کنیم و تنها دولت باید تضمین بازگشت سرمایه در شرایط فعلی را به صادرکنندگان دهد.
به گفته وی، با وجود آنکه کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا ۶ تا ۷ ماه از سال را در سرما و یخبندان به سر می‌برند، نمی‌توانند اقدام به تولید محصولات کشاورزی کنند که همین امر فرصت مناسبی است تا بتوانیم از این شرایط برای صادرات محصولات استفاده کنیم.
کاهش تعرفه ترجیحی صادراتددر بازار‌های اوراسیا
محمد رضا شعبانی مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران با اشاره به اینکه موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا در تسهیل و توسعه صادرات نقش بسزایی دارد، اظهار کرد: اگر مسئولان ذی ربط بتوانند تعرفه‌های ترجیحی صادرات را کاهش دهند تا امکان رقابت پذیری در بازار‌های هدف افزایش یابد، بدون تردید این امر در توسعه صادرات و رقابت پذیری در بازار‌های هدف نقش بسزایی دارد.
وی افزود: با توجه به آنکه ایران در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی مزیت بالایی دارد و دارای رتبه‌های جهانی است، بنابراین کاهش تعرفه قدرت رقابت پذیری در بازار‌های اوراسیا را افزایش می‌دهد چرا که کیفیت محصولات تولیدی ما به مراتب از سایر رقبا بالاتر است.
شعبانی با اشاره به اینکه کشاورزی ایران در حال تغییر مسیر از کشاورزی سنتی به صنعتی است، بیان کرد: براین اساس فرصت تجاری پیش آمده برای تجارت با اتحادیه اوراسیا عالی‌ترین سطح موافقت نامه بین المللی است و تنها دولت در بخش تسهیلات بانکی، بازگشت ارز و مالیات باید صادرکنندگان را حمایت کند چرا که روند کنونی صادرات در کشور مطلوب نیست.
مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران در پایان تصریح کرد: باتوجه به شرایط تحریم در پیمان‌های بین المللی و منطقه‌ای کمتر حضور یافته ایم و از آن جا که تنها تولید کننده در دنیا نیستیم، از این رو موافقت نامه تجاری ایران و اوراسیا در صورت کاهش تعرفه‌های ترجیحی و حمایت دولت فرصت مناسبی به سبب جمعیت ۲۰۰ میلیونی کشور‌های اوراسیا برای ما فراهم کرده است.