- واردات بی رویه همواره یکی از چالشهای بخش کشاورزی بوده که آسیبهای جدی را به کشاورزان و تولید داخلی وارد کرده است اما محمود حجتی به جای توسعه زیرساخت های کشاورزی و اجرای طرح الگوی کشت مناسب به واردات روی آورد و کشاورزی کشور را خواسته یا ناخواسته وابسته به آن طرف مرزها کرد.
سرمایهگذاری در بخش کشاورزی بیشک باعث افزایش تولید خواهد شد و این موضوع اهمیت فراوانی دارد اما چرا محمود حجتی این موضوع مهم را اجرایی و عملی نکرد؟
مسئولیت قرنطینه نباتی و دامی، استفاده بهینه از تکنولوژی در بخش کشاورزی، توجه به مکانیزاسیون و یکپارچگی اراضی کشاورزی، تجهیز ناوگان ماشینآلات کشاورزی، توسعه باغات و زمینهای زراعی چای، کیفیت و کمیت نهاده های کشاورزی، توسعه صنایع تکمیلی و تبدیلی برای ایجاد ارزش افزوده در مناطق روستایی، توجه بخش شیلات در قطبهای شیلات کشور و گسترش فعالیت پرورشی آبزیان، به کارگیری ادوات و تجهیزات جدید، ارتقا بهرهوری، تامین تسهیلات ارزان قیمت، اصلاح نژاد دربخش دام، توسعه انواع بیمه و توسعه بیمه درآمد بر تولید، اعلام به موقع قمیتهای خرید تضمینی، احیای بورس کالای کشاورزی، پایش درست محصولات کشاورزی و... از مهمترین وظایف وزارت جهاد در این بازه زمانی مهم بود ، اما حجتی که سالیان درازی وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران بود این نکات و وظایف مهم را عملی کرد؟
نگاه حمایت تأمین اجتماعی گونه در بخش کشاورزی بیش از سه دهه است که مانع هرگونه بالندگی در کشور شده و متأسفانه بهدلیل ضعف سرمایهگذاری تاریخی در کشاورزی امروز قیمت تمام شده بالا که ناشی از همان دیدگاه سنتی در کشاورزی است نه تنها دست این بخش را در بازار جهانی کوتاهتر از ظرفیتهایش کرده، بلکه بهعنوان نمونه در چند محصول نظیر شیرخام، گندم و... صنایع بالادستی بخش را با مشکلات عدیدهای مواجه ساخته است.
شرایط موجود کشاورزی در ایران با 14 میلیون هکتار اراضی نقش محوری در اقتصاد کشور دارد، سهم کشاورزی در اقتصاد ایران با ارزش افزوده، میتواند بسیار بالا باشد، در شرایط موجود، 100 میلیون تن تولیدات محصولات کشاورزی در ایران داریم اما تراز کشاورزی ما منفی است و میزان آن از 1/8 میلیون تن در سال 84 به 5/17 میلیون تن در سال گذشته رسیده است.
در وزارت جهاد کشاورزی ما نگرانیهایی داریم، بخش هایی مانند چایو ابریشم در زمان مدیریت حجتی در بخش کشاورزی نابود شد و عملا درب سازمان چای بسته شد.باغات کشاورزی در زمان مدیریت حجتی یا تغییر کاربری یافتند یا در حال تغییر کاربری هستند و درب ابریشم را تخته کرد و درحالی که باید صادرکننده ابریشم باشیم، امروز به واردکننده ابریشم تبدیل شدهایم.
18 میلیون هکتار زمین کشاورزی در کشور موجود است اما اکنون فقط 4 میلیون هکتار از زمینهای کشاورزی کشور زیر کشت است. باید با توجه به پتانسیل مثبت کشور در بخش کشاورزی از این فضا به درستی بهره برداری میشد اما حجتی با مدیریتشان این پتانسیل را تقویت یا تضعیف کردند؟
افزایش تولید گندم در سالهای اخیر باعث شد ایران از واردات این محصول استراتژیک بی نیاز شود و خودکفایی تولید آن را جشن بگیرد؛ این خودکفاییتا سال گذشته که با خشکسالی شدید روبرو بودیم ادامه پیدا کرد و این موضوع نیز تاثیری در فروش گندم از سوی گندم کاران به دولت نداشت، اما سال جاری با وجود بارشها مناسب و افزایش تولید شاهد کاهش تحویل این محصول از سوی کشاورزان به دولت بودیم.
اروپاییان مانند ما به خاطر محدودیتهای اقلیمی امکان تولید کنجاله سویا را نداشتند و برای کاهش وابستگی، کنجاله کلزا را جایگزین کنجاله سویا در تغذیه طیور کردند، اما با این موضوع در کشور ما مخالفت شد.
برای پایداری تولید انواع گوشت دام و طیور و لبنیات در کشور، توسعه پرورش دامهای پربازده و بهکارگیری روشها و یافتههای جدید در تأمین خوراک دام در داخل ضروری است ولی چرا تا الان کسی متولی این امر نشده است که خوراک دام را در کشورمان تامین کنیم؟
ارزش اقتصادی دام در کشور ما بیشتر به گوشت آن منحصر شدهاست، در حالی که در کشورهای پیشرفته از همه اجزای دام در صنایع مختلف استفاده میشود و تولیدکنندگان از ارزش افزوده این فعالیت اقتصادی بهرهمند میشوند.
کشور ایران دارای پتانسیل بالا در عرصه کشاورزی و دامپروری هست، هم پتانسیل نیروی انسانی را دارد هم مراتع وسیع و این سوال مهم است که چرا باتوجه به این پتانسیل ها صنعت کشاورزی و دامپروری ما همچنان به خارج از مرزها وابسته است ؟