اقتصاد روستا و روستاییان در ایران وابستگی مستقیم به کشاورزی و دام پروری دارد و معمولا درآمد اصلی چند میلیون روستایی (حدود 30 درصد جمعیت کشور) از طریق کار روی زمین های کشاورزی و باغات و تولید محصولات کشاورزی و باغی تامین می شود. در این بین و در سال های گذشته تکنولوژی روز و استفاده از فضای وب و شبکه های اجتماعی هم به کمک کشاورزان آمده و بسیاری از آن ها برای فروش محصولات خود از فضای وب استفاده می کنند و سایت های بسیار و استارت آپ هایی راه اندازی شده اند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه مراسم ارائه دستاوردهای دولت در توسعه زیر ساخت های روستایی گفت: با افزایش ضریب نفوذ اینترنت در روستاها، توسعه شبکه ملی اطلاعات به بیش از 30 هزار روستا رسیده است به طوری که به عنوان نمونه طریق این شبکه 17 هزار کسب و کار خانگی محصولات خود را از طریق یک استارت آپ عرضه می کنند. به اعتقاد کارشناسان حمایت از کسب و کارهای روستاییان به خصوص در حوزه هایی مانند کشاورزی، بوم گردی، تولید محصولات دامپروری می تواند جلوی مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها را گرفته و حتی باعث مهاجرت معکوس شده و بازگشت به روستاها و رونق گرفتن زندگی در روستاهای کشور را رقم بزند.
اما در پایتخت همچنان روستاها و به ویژه محصولات روستایی و دسترنج روستائیان مظلوم واقع شده و بازار خوبی برای عرضه به شهروندان و فروشگاه های زنجیره ای ندارد. این در حالی است که استان تهران 179 هزار هکتار اراضی کشاورزی (33.1 درصد کشور)، 135 هزار هکتار اراضی زراعی (22.1 درصد کشور) و 43 هزار هکتار اراضی باغی (4.2 درصد کشور) را به خود اختصاص داده است.
*استان تهران رتبه نخست تولید محصولات کشاورزی
قطعا استان تهران با 3500 هکتار گلخانه و تولید سالانه 5800 هزار تن تولید محصولات کشاورزی می تواند شهروندان خود را از محصولات ارگانیک و با کیفیت بی نیاز کند. شاید برای شهروندان استان تهران افتخار باشد که در تولید قارچ، تخم مرغ، شیرخام، جوجه یکروزه، سیب درختی، گیلاس و گل رتبه های اول تا سوم کشور را به نام تهران ثبت کرده ایم و این آغازی است برای رسیدن به یک برنامه توسعه ای تعریف شده تا سال 1400 که باید 16 شهرستان استان تهران به آن دست یابند.
نیازها موجب شد تا 4 پیشنهاد در شورای برنامه ریزی و توسعه استان تهران برای حمایت از محصولات روستایی استان مطرح و تصویب شود.
1- بارانداز محصولات کشاورزی و پروتئینی در مجتمع انباری امین آباد شهرستان ری
2- مجتمع فرآوری و بسته بندی سبزی شرکت تعاونی کشاورزی سبزی کاران ری
3- مرکز عرضه محصولات کشاورزی و دامی شهرستان فیروزکوه
4- زنجیره تولید گوشت و شیر از طریق اعضای شرکت تعاونی روستایی ابراهیم آباد ری
در میان این پیشنهادات ایجاد بارانداز یا ترمینال بزرگ محصولات کشاورزی و پروتئینی در امین آباد شهرستان ری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. وسعت زمین، سوله های آماده، دسترسی آسان و راحت به بزرگراه امام علی(ع)-شرق استان، دسترسی به بزرگراه امام رضا(ع) و نزدیکی به بزرگراه آزادگان -غرب تهران- و همچنین مجاورت با بزرگراه تهران-قم از مهمترین ویژگی های این مکان انتخابی محسوب می شود. پس از بازدید نعمت الله ترکی رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران از انبارهای سازمان تعاون روستایی تهران در جنوب پایتخت این ایده و پیشنهاد از سوی سازمان مدیریت مطرح شد که باید از ظرفیت 70 هزار مترمربع سوله های مسقف و مجهز به آب، برق، گاز و تلفن، باسکول، پارکینگ، ساختمان اداری، سالن غذاخوری و چاه آب به درستی استفاده کرد.
*فاز نخست اجرای بزرگترین پایانه عرضه محصولات کشاورزی استان تهران کلید خورد
این پیشنهاد پس از طرح در شورای برنامه ریزی و توسعه استان تهران مورد بحث و بررسی قرارگرفت و نعمت الله ترکی دبیر این شورا اعلام کرد: وجود سوله 7 هکتاری متعلق به تعاون روستایی استان، محل خوبی برای ذخیره سازی محصولات کشاورزی و بسته بندی محصولات روستایی برای صادرات، تنظیم بازار و عرضه مستقیم محصولات کشاورزی است. این اتفاق تک محوری بودن شهر تهران برای عرضه محصولات را کاهش می دهد.
وی افزود: 30 هکتار زمین در اختیار تعاون روستایی در شهرستان ری وجود دارد که مقرر شد فاز اول طرح به عنوان پایانه عرضه محصولات کشاورزی روستایی تا پایان سال عملیاتی شود.
*اهداف اجرای طرح
این پروژه با اجرای اتحادیه تعاونی روستایی استان تهران محقق خواهد شد که اهداف خوبی را به همراه دارد:
1) اجرایی نمودن زنجیره ی تولید، تأمین و توزیع محصولات کشاورزی و پروتئینی در بازار مصرف (کلانشهر تهران)
2) حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی و تأمین و توزیع مایحتاج مصرف کنندگان در استان
3) با توجه به ارتباطات شبکه با تولیدکنندگان، امکان عرضه محصولات کشاورزی به صورت مستقیم (حذف واسطه ها) در سطح بازار تهران و سایر شهرستانها
4) ایجاد بازار رقابت سالم
5) امکان عرضه مستقیم محصولات ارگانیک و سالم
6) ایجاد سردخانه های مناسب جهت نگهداری وکاهش ضایعات محصولات
7) اشتغالزایی
8) دسترسی آسان به بازار مصرف
9) ایجاد جایگاه مناسب برای عرضه محصولات مازاد سایر استان ها با استفاده از توانمندی شبکه تعاونی ها
*رقابت سالم پایانه های عرضه محصولات کشاورزی
اما آنچه صاحبنظران و شهروندان تهرانی به آن اذعان دارند رقابتی شدن این پایانه با میدان میوه و تره بار شهرداری تهران است که باید گفت این پایانه نسبت به بازار میوه و تره بار شهرداری تهران بسیار متفاوت عمل خواهد کرد.
اولا) این پایانه صرفا محصولات کشاورزی و باغی و روستایی استان تهران را عرضه می کند و در صورت نیاز عرضه محصولات روستاهای سایر استان ها را در دستور کار دارد
دوما) محصولات این پایانه کاملا ارگانیک است
سوما) هدف مهم توانمندی کشاورزان و روستائیان استان تهران و تقویت تعاونی های روستایی است
و چهارم) اینکه منافع آن بیشتر کشاورزان و روستائیان استان را بهره مند خواهد کرد.
حالا شهروندان تهرانی منتظر باشند تا این طرح اجرایی شده و از خدمات این مرکز بهره مند شوند.گفته می شود اجرای این طرح 7 میلیارد تومان اعتبار نیازدارد.