از زمان آغاز کشت این گیاه ارزشمند در گلستان در ۲۰ سال گذشته تاکنون، ۴۵۰ هکتار از اراضی استان به زیر کشت زعفران رفته که از این مقدار ۳۲۰ هکتار دارای بازدهی اقتصادی بوده و امسال حدود ۲ هزار کیلوگرم سرگل زعفران از این باغ ها تولید و روانه بازار شد.
آمارها و بررسی ها نشان می دهد گلستان توان حفظ روند رو به رشد تولید زعفران و افزایش سطح زیر کشت این محصول در سال های آینده را داشته و می تواند آن را افزایش دهد.
هرچند بسیاری از مناطق گلستان، مستعد تولید زعفران است اما کشاورزان بخش چشمه ساران شهرستان آزادشهر در شرق استان با سرمایه گذاری و تمرکز بیشتر در توسعه کشت این محصول در حال تبدیل شدن به برند تولید طلای سرخ در شمال ایران هستند.
آمار سازمان جهادکشاورزی گلستان روند توسعه زراعت زعفران در این استان را طی چند سال اخیر تایید می کند.
در سال ۹۶ از سطح ۱۴۰ هکتار زمین زیر کشت زعفران ۷۰۰ کیلوگرم محصول سرگل با میانگین عملکرد ۵ کیلوگرم در هکتار، در سال ۹۷ از سطح ۲۸۷ هکتار زمین بارده یک هزار و ۸۷۰ کیلوگرم محصول سرگل با میانگین عملکرد ۶.۵ کیلوگرم در هکتار و در سال زراعی جاری هم از سطح ۳۲۰ هکتار مزرعه زعفران بارده حدود ۲ هزار کیلوگرم محصول سرگل تولید و روانه بازار شد.
به دلیل مقرون به صرفه بودن توسعه زراعت زعفران در مناطق مستعد گلستان، علاوه بر کشاورزان مسوولان ارشد استان هم بر سرمایه گذاری روی زراعت زعفران در حوزه ایجاد باغ و صنایع فرآوری و بسته بندی آن با هدف شتاب بخشیدن به برند شدن استان و دستیابی به افزایش درآمد روستائیان تاکید دارند.
سیاست گذاری سازمان جهاد کشاورزی گلستان در سال های اخیر برای حمایت از کشت زعفران با اعطای تسهیلات به متقاضیان واجد شرایط و جذب سرمایه گذاران با هدف ایجاد صنایع مرتبط با فرآوری و بسته بندی محصول و نیز سرمایه گذاری در تاسیس و فعال کردن شرکت تعاونی زعفران کاران در روند توسعه این محصول در منطقه بدون تاثیر نبود.
کارشناس زعفران معاونت باغبانی سازمان جهادکشاورزی گلستان به خبرنگار ایرنا گفت: امسال باغداران استان ۲ هزار کیلوگرم زعفران خشک شده از باغ زیرکشت خود تولید کردند که این رقم نسبت به سال زراعی قبل حدود ۲۰۰ کیلوگرم افزایش یافته است.
معصومه ژیان افزود: به ازای هر ۷۰ تا ۸۰ کیلوگرم گل زعفران، یک کیلوگرم محصول سَرگل ( زعفران خشک ) تولید می شود.
وی گفت: امسال میانگین عملکرد تولید زعفران خشک در هر هکتار در استان، ۶.۸ کیلوگرم بود.
وی سطح باغ‌های زعفران ایجاد شده در استان را نزدیک به ۴۵۰ هکتار اعلام کرد و افزود: از این سطح، ۱۳۰ هکتار در سال جاری ایجاد شد که بعد از آزادشهر، مینودشت و رامیان دارای بیشترین سطح زیر کشت زعفران گلستان هستند.
ژیان اضافه کرد: گل دهی هر هکتار باغ زعفران در سال نخست بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است که فرایند اقتصادی شدن آن از سال های دوم و سوم شتاب بیشتری می گیرد.
زعفران به دلیل طعم، بو و رنگ زرد خاصی که دارد علاوه بر مصرف غذایی، در صنایع غذایی، شیرینی پزی، داروسازی و دیگر صنایع به مصرف می رسد.
زعفران خشک شده کشاورزان استان گلستان بیشتر به صورت فله و در بازار مشهد مرکز خراسان رضوی بفروش می رسد.
امسال هر کیلوگرم سرگل زعفران تولید شده گلستان به قیمت حدود ۸۰ میلیون ریال به فروش رسید.
هر ساله برداشت گل زعفران در گلستان به ویژه در روستاهای شرقی استان همچون وامنان، سیب چال، نراب و کاشیدار شهرستان آزادشهر در صورت مساعد بودن شرایط جوی از میانه یا اواخر مهر شروع و تا حدود یک ماه بعد ادامه دارد.
کارشناس زعفران معاونت باغبانی سازمان جهادکشاورزی گلستان در ادامه گفت: برای کشت زعفران در استان برنامه ابلاغی از سوی وزارتخانه نداریم چون کشت این محصول در گلستان همانند خراسان رضوی به عنوان محصول استراتژیک محسوب نمی شود.
ژیان اضافه کرد: استقبال از کشت زعفران در برخی از مناطق گلستان در سال های اخیر به خاطر ارزش افزوده بالای آن نسبت به کشت سایر محصولات زراعی و وجود خاک و شرایط آب و هوایی مناسب است.
وی اضافه کرد: افزایش عملکرد در واحد سطح باغ های زعفران استان به تناسب رعایت توصیه کارشناسان در مراحل کاشت، داشت و برداشت، به مدیریت درست باغ زعفران ایجاد شده از سوی بهره بردار و نیز وجود شرایط آب و هوایی مناسب در هر سال زراعی وابسته است.
براساس آمار سازمان جهاد کشاورزی گلستان، این استان شمالی در سال زراعی گذشته در تولید ۱۵ محصول کشاورزی رتبه های اول تا ششم کشور را کسب کرد.
گلستان در تولید سویا با ۶۰.۳ درصد، خاویار با ۵۶ درصد و دانه روغنی کلزا با ۳۴ درصد از تولید کشور، دارنده رتبه اول، در تولید گندم و گوشت مرغ هر کدام با ۱۰ درصد، جو با ۷.۱ درصد و آفتابگردان با ۲۳ درصد از تولید کشور در رتبه دوم، تولید پنبه با ۱۲.۶ درصد، توتون با ۱۴.۳ درصد، پیله تر ابریشم با ۱۷ درصد از تولید کشور در رتبه سوم، تولید شلتوک( برنج) با ۱۰ درصد و خرمالو با ۱۰ درصد از تولید کشور در رتبه چهارم و کشور قرار دارد.
در سال زراعی ۹۷ - ۹۶، تولیدات کشاورزی گلستان در حوزه های دام، زراعت، باغبانی، شیلات و آبزیان و جنگل و مرتع به چهار میلیون و ۹۸۳ هزار تن افزایش یافت.
بخش کشاورزی گلستان با ۲۱۴ هزار خانوار بهره بردار، ۳۸ درصد اشتغال خالص استان را به خود اختصاص داده است.