برغم اهمیت بالای تولیدات کشاورزی در سبد غذایی مردم ، فعالیت در بخش کشاورزی سرشار از مخاطرات بوده و به دلیل اتکای بالای این بخش به طبیعت و وابستگی به شرایط جوی همواره با ریسک پذیری بالایی همراه است.
سیل فروردین ماه امسال نشان داد که بخش کشاورزی تا چه میزان در برابر اینگونه حوادث آسیب پذیر است تا جایی که کارشناسان میزان خسارت سیل به بخش کشاورزی استان را حدود یکهزار و ۲۰۰ میلیارد تومان عنوان می کنند.
در اثر سیل بیش از پنج هزار هکتار یعنی حدود ۱۰ درصد از باغ های استان به صورت مستقیم و غیرمستقیم و حدود یکهزار و ۸۰۰ هکتار انجیر سیاه و منحصر به فرد استان واقع در منطقه «زیودار» معمولان در اثر سیل به شدت آسیب دید.
بیش از ۵۰۰ ایستگاه پمپاژ، ابنیه فنی و خطوط انتقال بهره‌برداری نیز بر اثر جاری شدن سیل ویرانگر از بین رفت که بر عملکرد ۲هزارو ۵۰۰ هکتار از باغ ها که زیر پوشش این ایستگاه‌ها هستند تاثیر منفی گذاشت.
خسارت وارد شده به باغ های استان، بزرگ‌ترین انارستان کشور در زیرتنگ سیاب بخش کوهنانی را نیز تحت تاثیر قرار داد، انارستانی با تولید سالانه حدود ۳۷ هزار تن محصول ارگانیک صادراتی.
لرستان در بخش شیلات رتبه نخست استان‌های غیرساحلی را به خود اختصاص داده که سیل فروردین ماه این بخش را نیز در امان نگذاشت و ۵۰ هزار قطعه ماهی را از بین برد، ۴۲۱ مزرعه پرورش ماهی را دچار خسارت کرد و اشتغال مستقیم و غیرمستقیم یکهزار نفر از کارکنان این بخش را تحت تاثیر قرار داد.
خطرپذیری فعالیت در بخش کشاورزی به علت وابستگی زیاد به شرایط جوی، همواره مقوله پوشش بیمه محصولات کشاورزی در لرستان را با اهمیت کرده است.
فعالیت در بخش کشاورزی به علت اتکای زیاد به طبیعت و وابستگی آن به عوامل و شرایط جوی و محیطی، همراه با نوعی ریسک همراه بوده و تولید کنندگان این بخش همواره با خسارات ناشی از بروز حوادث و بلایای طبیعی روبرو هستند.
برای جلوگیری از خسارات همچنین اطمینان خاطر کشاورزان، بیمه کشاورزی راهکاری مناسب بوده که با هزینه اندک اما تعهدات مناسب می توانند به آینده امیدوار باشند.
براساس قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ۵۶ درصد حق بیمه محصولات کشاورزی که کشاورزان مجاز به کشت آن هستند توسط دولت پرداخت می‌شود و ۴۴ درصد حق بیمه را کشاورز می‌پردازد.
اهمیت بیمه کشاورزی به اندازه‌ای است که می‌تواند امنیت سرمایه، خطرپذیری‌ها و برنامه‌ریزی کشاورزان را پوشش دهد و بیمه‌ها می‌توانند محیطی آرام را برای کشاورزان را در کشور ایجاد کنند.
محب علی امرایی کشاورز پلدختری به ایرنا گفت: در سیل فروردین ماه تمام اراضی کشاورزی اهالی از بین رفت گرچه خسارت ها در حال پرداخت است اما کفاف جبران خسارت را نمی دهد.
وی بیان کرد: کشاورزان این منطقه به دلیل اینکه می دانند در معرض آسیب های کشاورزی هستند اقدام به بیمه کردن محصولات خود کرده اند اما با حجم خسارات بالا میزان پرداختی ها به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست و نمی‌تواند جبران کند.
فیروز امرایی دیگر کشاورز اهل معمولان گفت: در روزهای نخستین بحران سیل اقدامات جهادی باعث شده تا حد قابل توجهی اراضی که در آن انجیر کاشته بودیم لایروبی شود اما با گذشت چندین ماه از وقوع سیل دیگر خبری از کمک ها نیست.
یکی از روستائیان سیل فروردین ماه در پلدختر که دچار خسارت شده است می گوید که محصولات خود را تحت پوشش بیمه قرار داده اما متاسفانه دست اندرکاران امر بیمه در پرداخت خسارت وارده کوتاهی می کنند.
ضرورت ایجاد صندوق حمایت از دیم‌کاران در لرستان
رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان در این باره می گوید: صندوق بیمه کشاورزی ارتباط خوبی با بخش کشاورزی استان دارد و پوشش بیمه محصولات در سنوات گذشته افزایش یافته و وضعیت رو بهبود است.
عبدالرضا بازدار با بیان اینکه ۵۰۰هزار هکتار محصول دیم در لرستان وجود دارد که آسیب های زیادی آن را تهدید می‌کند تصریح کرد: به دلیل عدم پشتوانه لازم از دیم‌کاران و وجود ۷۵درصد اراضی دیم در استان، تهدیدات در اثر حوادث مانند سیل دچار خسارت زیادتری می شوند.
وی افزود: صندوق ذخیره حمایت از دیم‌کاران باید ایجاد شود تا کشاورزان از امنیت کامل برخوردار شوند چرا که عدم پشتیبانی از دیم‌کاران خسارات را غیر قابل جبران می‌کند.
پژوهشگاه فضایی در تاخیر پرداخت تسهیلات به کشاورزان سیلزده لرستان نقش دارد
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: ورود پژوهشگاه فضایی در محاسبه خسارتهای سیل، با وجود بالا بردن سطح رسیدگی به پروندهها اما باعث تاخیر در پرداختها شده است.
نامدار صیادی اظهار داشت: در پی وقوع سیل فروردین ماه امسال ۳۰ هزار و ۸۰۸ پرونده خسارت با مبلغ ۱۲۵ میلیارد تومان تسهیلات بلاعوض در حوزه کشاورزی تشکیل شده است.
وی ادامه داد: دستور پرداخت پنج میلیارد و ۶۰۰میلیون تومان در قالب یکهزار و ۳۰۰ پرونده از سامانه را دریافت کرده ایم که به حساب کشاورزان واریز خواهد شد.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی لرستان اظهار کرد: تاکنون به ۱۰ هزار و ۱۳۹ نفر از خسارت دیدگان سیل، ۴۲ میلیارد تومان پرداخت شده است.
ضرورت استقبال کشاورزان لرستانی از بیمه کشاورزی
مدیر صندوق بیمه کشاورزی لرستان گفت: میزان خسارت سیل امسال بسیار بالا بود اما به دلیل عدم استقبال کشاورزان برای بیمه محصولات خود، خسارتی از جانب صندوق بیمه کشاورزی شامل حال آن‌ها نمی‌شد.
وی بیان کرد: ۷۸۳هزار هکتار از اراضی کشاورزی لرستان قابل کشت می باشد همچنین ۱۳۵هزار نفر بهره بردار بخش کشاورزی در این استان وجود دارد که ۱۰نمایندگی خدمات بیمه ای درحال انجام فعالیت هستند.
وی افزود: سال زراعی گذشته در بخش آبزیان ۱۲ هکتار ماهی قزل‌آلا، ۳۵۰ رأس دام سبک و سنگین، ۴۶ هکتار زمین زراعی، ۲هزارو ۴۰۰ هکتار باغات، ۳۶ میلیون قطعه مرغ گوشتی و ۴۲ هکتار تنه درختان در لرستان تحت پوشش صندوق بیمه کشاورزی بودند.
رفیعی ادامه داد: حدود ۳۰ هزار کشاورز محصولات خود را بیمه کرده که پنج هزار و ۴۰۰ نفر سیلزده بوده و هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان غرامت پرداخت شد.
۷۰درصد از مرغداران بیمه شده خسارت دیده به چرخه تولید بازگشتند
مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی کشور در سفر هفته گذشته به لرستان گفت: اکنون بیش از یک میلیارد قطعه طیور در کشور تحت پوشش بیمه صندوق کشاورزی قرار دارد.
محمدابراهیم حسن نژاد اظهار داشت: از سال ۹۶ تاکنون بیش از ۷۰ درصد واحدهای مرغداری کشور بر اثر شیوع آنفلوانزا آسیب دیدند اما به دلیل حمایت صندوق بیمه این واحدها به چرخه تولید برگشتند.
وی با اشاره به اینکه بیمه اجباری دام در قانون لحاظ شده است ادامه داد: حق بیمه دام از ۴۰۰ هزار تومان به ۴۹ هزار تومان کاهش یافته تا دامداران بتواند به راحتی دام خود را بیمه کنند و نگران تلف شدن دام خود نباشند.
وی افزود: آسیب‌های موجود در بخش کشاورزی بسیار متفاوت تر از دیگر حوزه ها است که در این راستا می توان به بروز خشکسالی در دوره های طولانی مدت اشاره کرد که بسیاری از استان‌های کشور را در بر می‌گیرد و محصولات آسیب می‌بینند.
مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی همچنین گفت: ریسک بخش کشاورزی به دلیل وسیع بودن، شدت و سیستمی بودن آن بسیار پرخطر است و نمی‌توان به صورت کامل خسارات را پرداخت و تعرفه مشخصی را تعریف کرد.
حسن نژاد ادامه داد: در ۱۰ سال گذشته به بیش از ۹۰ درصد بیمه‌گذاران غرامت پرداخت شده است.
مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی کشور گفت: بیمه های کشاورزی تنها می توانند بخشی از خسارات کشاورزان را پرداخت کند.
حسن نژاد بیان کرد: باید متناسب با حق کشاورزان انتظارات را آنچه در صندوق است تطابق دهیم اما نوع انتظارات ناشی از خسارات بخش کشاورزی را صندوق بیمه کشاورزی نمی‌تواند به صورت کامل پرداخت کند.
وی اظهار داشت: بیمه کشاورزی منابع بسیار ناچیزی را از کشاورزان دریافت می‌کند و بسیاری از پرداخت ها از سوی دولت تامین می‌شود.
حسن نژاد با اشاره به اینکه هرچه تعداد آسیب‌دیدگان بخش کشاورزی بیشتر باشد میزان تعهدات کاهش می یابد اضافه کرد: بیمه کشاورزی هیچ اندوخته ای را نزد خود نگه نمی‌دارد.
افزایش دانش و آگاهی کشاورزان و بهره برداران از اهمیت بیمه محصولات کشاورزی در توسعه اقتصادی و توسعه ملی در کنار گسترش و تعمیم بیمه کشاورزی به کلیه محصولات تولیدی دربخش کشاورزی که واجد ارزش کالایی باشند ، می تواند حائز اهمیت باشد.