بازار دام زنده طی یکسال گذشته دچار نوسانات قیمت چشمگیر بوده به طوری که در مدت مشابه سال قبل شاهد کمبود دام در کشور و افزایش شدید قیمت‌ها بودیم اما در حال حاضر جمعیت زیادی از دام روی دست دامداران مانده و دولت نیز تاکنون نتوانسته اقدام مناسبی برای رفع انباشت انجام دهد. به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و تشکل‌های تولیدی واردات گسترده دام زنده و گوشت قرمز در طول سال گذشته باعث ایجاد این چالش شده است.
در همین زمینه، حدود دو هفته قبل، مختارعلی عباسی، رئیس مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی از ارائه یک بسته پیشنهادی به ستاد تنظیم بازار خبر داد و گفت :۳ راهکار شامل آزاد شدن صادرات به صورت محدود، خرید تضمینی و محدودیت واردات برای رفع چالش انباشت دام در کشور به ستاد تنظیم بازار پیشنهاد شده است.
عباسی کاهش و یا توقف واردات گوشت قرمز را راهکار اول بیان کرد و گفت: البته این اقدام بین یک تا دوماه طول می‌کشد تا بر بازار تأثیر بگذارد، چون واردات زیادی انجام شده است.
این مقام مسئول با اشاره به نابسامانی‌های بوجود آمده در بازار گوشت در اواخر سال گذشته، افزود: آن موقع شرایط به گونه‌ای بود که هر چه گوشت عرضه می‌شد بازهم تقاضا وجود داشت به همین خاطر ثبت سفارش‌های زیادی برای واردات انجام شد و وارداتی هم که الان انجام می‌شود در واقع مربوط به همان ثبت سفارش‌ها است که بازار را تحت تأثیر قرار داده است.
وی همچنین با بیان اینکه با آزاد شدن صادرات مخالف هستیم، ادامه داد: ما خودمان با این امر موافق نیستیم و چون تشکل‌ها درخواست داده‌اند آن را به ستاد تنظیم بازار پیشنهاد کردیم ولی باتوجه به اینکه طی حدود دوماه آینده تقاضا در کشور افزایش می‌یابد و بازار به تعادل می‌رسد این مساله باعث کمبود و ایجاد مشکل می‌شود و تا بخواهیم آن را کنترل کنیم بازار تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
صادرات برنامه ریزی شده مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کند
با این حال تشکل‌های دامداری عنوان می‌کنند که صادرات برنامه ریزی شده که نظارت دقیقی بر آن انجام شود، مشکلی برای بازار داخل ایجاد نمی‌کند.
در همین زمینه سعید سلطانی سروستانی، مدیرعامل اتحادیه دامداران به گفت: هر کاری باید با برنامه ریزی و کنترل شده انجام شود. باید یک تشکل و واحد مسئول این کار باشد که اگر در داخل کمبودی ایجاد شد پاسخگو باشد.
وی ادامه داد: تأمین کنندگان گوشت در حال حاضر که با انباشت دام در کشور مواجه هستیم، نباید فقط به فکر خودشان و خارجی‌ها باشند؛ بلکه باید دام‌های مازاد را خریداری و انبار کرده و در زمان مناسب به بازار عرضه کنند؛ اما سوال اینجا است که چرا این کار را نمی‌کنند که در پاسخ باید گفت چون آنها به دنبال سود خود بوده و البته سود آنی هم می‌خواهند.
واردات بی رویه به نفع مردم نبود و دامداران را دچار خسارت کرد
وی با اشاره به اینکه واردات گوشت قرمز که در گذشته با ارز ۴۲۰۰ تومانی و الان با ارز نیمایی انجام می‌شود، نفعی برای مردم نداشته است، افزود: سال گذشته حدود ۱۸۰ هزارتن گوشت وارد کشور شد؛ اما متأسفانه مردم همچنان مجبور بودند با قیمت بالا این کالا را تهیه کنند و متوجه واردات گسترده آن نشدند؛ تولیدکنندگان هم آسیب دیدند.
سید احمد مقدسی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران نیز اظهارداشت: مطرح کردن اینکه آزاد شدن صادرات به صورت محدود موجب نوسان قیمت در داخل می‌شود، اذعان بر ناتوانی است. صادرات دام با مجوز انجام می‌شود، دام‌ها قرنطینه و توسط سازمان دامپزشکی پلاک گذاری می‌شوند و مرکز اصلاح نژاد برای آنها شناسنامه بهداشتی صادر می‌کند با این وضع چرا نمی‌توانیم بازار را کنترل کنیم؟
وی ادامه داد: سال گذشته نیز به دلیل نوسانات نرخ ارز شاهد افزایش قاچاق و ایجاد نابسامانی در بازار بودیم به صادرات ربطی نداشت.
دولت بودجه‌ای برای خرید تضمینی گوشت ندارد
مقدسی درباره اینکه عده‌ای خرید تضمینی را بهترین راهکار برای این مساله می‌دانند، افزود: دولت بودجه لازم را برای انجام این کار ندارد و خرید تضمینی نیز به نوعی تحمیل بارمالی به دولت است ضمن اینکه این کار زمانبر است و طول می‌کشد تا آثار آن بر وضعیت بازار مشهود گردد.
وی با بیان اینکه درحال حاضر حدود ۳۶۰ هزار رأس دام سبک و سنگین در کشور انباشت شده است، از شیوع بیماری و از بین رفتن سرمایه‌های ملی اظهار نگرانی کرد.
در همین زمینه علیرضا رفیعی پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور نیز در گفتگو با خبرنگار مهربا بیان اینکه اقدامات مراقبتی جهت جلوگیری از شیوع بیماری‌های دامی وجود دارد، از دستگاه‌های متولی خواست برای کاهش انباشت دام اقدام کنند.
رئیس سازمان دامپزشکی کشور درباره اینکه این سازمان موافق آزاد شدن صادرات دام زنده به منظور رفع انباشت دام است، توضیح داد: مسئولیت اجازه صادرات با وزارت صمت است و سازمان دامپزشکی در صادرات و واردات به مسئولیت بهداشتی خود عمل می‌کند.
دولت فوراً به رفع انباشت دام اقدام کند
با توجه به اینکه محدودیت واردات تأثیر خود را در بلندمدت نشان می‌دهد و دولت نیز بودجه خرید تضمینی را ندارد و همچنین باتوجه به اینکه قاچاق دام زنده از کشور همچنان ادامه دارد به نظر می‌رسد آزاد کردن صادرات به صورت محدود و کنترل شده می‌تواند راهکاری مناسب برای برون رفت از این چالش باشد.