امسال با وجود شرایط مساعد مرتع و صحرا در پی بارش های مناسب، تولید دام سبک و سنگین در حدی است که بسیاری از دامداران از انباشتگی دام در واحدهای دامداری انتقاداتی دارند و همواره خواهان صادرات دام برای رفع معضل کنونی هستند. این در حالی است که رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی لغو ممنوعیت صادرات را تهدید جدی برای تلاطم بازار گوشت در داخل می داند.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که ۴۰ تا ۵۰ درصد واحدهای دامداری به سبب تعدد و انباشتگی دام و‌نبود تقاضا در بازار داخل در تعطیلی به سر می برند که اگر مسئولان وزارت صمت نسبت به صدور مجوز صادرات هر چند محدود اقدام‌نکند،ظرف چند ماه آتی در بخش تولید گوشت گوساله با مشکلاتی مواجه خواهیم شد چرا که بسیاری از دامداران به سبب نبود بازار از پروار سال آینده عقب ماندند.
علی رغم آنکه سال گذشته در پی نوسان نرخ ارز و گستره قاچاق از مرزهای کشور، قیمت دام زنده و به طبع گوشت قرمز در بازار به طور سرسام آوری افزایش یافت، اما امسال کنترل خروج غیرقانونی دام از مرزهای کشور و فراوانی تولید موجب شده قیمت دام نسبت به ابتدای سال ۲۰ تا ۴۰ درصد کاهش یابد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین علل تعطیلی و انباشتگی دام در واحدهای دامداری و راهکارهای رفع این بحران با خبر شویم:
انباشتگی ۳۶۰ هزار راس دام در واحدهای دامداری/کاهش ۱۴ هزارتومانی قیمت گوساله در چند ماه اخیر
احمد مقدسی رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور ، با انتقاد از واردات بی رویه گوشت طی ماه‌های اخیر به کشور اظهار کرد: علی رغم آن که ۹۵ درصد گوشت مورد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود، اما طی ماه‌های اخیر واردات بی رویه منجر به نابودی تولید داخل شد که اگر هر چه سریع تر تمهیداتی برای این موضوع اندیشیده نشود دامداران در دوره بعد تمایلی به تولید نخواهند داشت.
وی با اشاره به اینکه وضعیت فعلی صنعت دامداری بحرانی است، افزود: در حال حاضر ۳۶۰ هزار رأس دام سبک و سنگین به سبب نبود بازار در واحدهای دامداری انباشت شده که این امر مشکلات متعددی برای پروار بند‌ها ایجاد کرده است.
مقدسی با تأکید بر صادرات مازاد دام به بازار‌های هدف گفت: با توجه به انباشت چشمگیر دام روی دست پروار بند‌ها انتظار می‌رود که وزارت صمت اجازه صادرات ۲۰ هزار رأس گوساله با وزن بالای ۵۰۰ کیلو را به منظور خروج از بحران فعلی صادر کند.
این مقام مسئول خرید تضمینی دام را یکی دیگر از راهکارهای کاهش انباشت دام در واحدهای دامداری برشمرد و گفت: اگرچه خرید تضمینی دام می‌تواند به سبب کاهش انباشت دام در جلوگیری یا کاهش زیان دامداران تأثیرگذار است، اما به سبب بار مالی که بر دولت وارد می‌کند صادرات مدیریت شده می‌تواند علاوه بر رفع چالش های فعلی، مقداری ارز وارد کشور کند.
مقدسی از کاهش ۱۴ هزار تومانی قیمت گوساله زنده طی ماه‌های اخیر در بازار خبر داد و گفت: هم اکنون قیمت هر کیلو گوساله زنده ۲۵ هزار تومان است در حالی که در ابتدای سال با نرخ ۳۹ تا ۴۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شد که با احتساب قیمت تمام شده دامداران در فروش هر کیلو دام با زیان حداقل ۶ هزار تومانی مواجه هستند که با این وجود جای این سوال مطرح است که چرا دولت همچنان به واردات گوشت اصرار دارد.
رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور ادامه داد:دامداران طی نامه‌ای از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی خواستار صادرات دام زنده هستند که نظر وزارت جهاد در این زمینه مساعد است و همچنان آن‌ها در حال پیگیری هستند تا این ممنوعیت برداشته شود.
به گفته مقدسی، با توجه به آن کشور‌های حوزه خلیج فارس، عراق و اوراسیا از مقاصد صادرات دام ایرانی به شمار می‌روند، انتظار می‌رود که در آینده نزدیک صادرات دام به این کشور‌ها از سر گرفته شود تا کاهش قیمت در ماه‌های اخیر برای تولید کنندگان جبران شود.
آزادسازی صادرات دام بر التهاب بازار گوشت دامن می‌زند/ تعطیلی واحدهای دامداری کذب است
علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی ، تعطیلی واحدهای دامداری را تکذیب کرد و گفت: در حال حاضر برخی چوب داران و افرادی که منعفتشان در صادرات است با اظهاراتی مبنی بر انباشتگی دام یا تعطیلی دامداری‌ها به دنبال صادرات هستند در حالی که به سبب کاهش واردات گوشت خارجی دامداران در مضیغه نیستند.
وی افزود: با وجود کاهش واردات گوشت و کشتار دام‌های داخل فروش دام برای دامدار به صرفه است و این گونه نیست که دامداران با زیان مواجه باشند.
ملکی درباره تأثیر صادرات دام بر بازار گوشت داخل گفت: با آزادسازی صادرات دام دامداران دیگر تمایلی به عرضه دام در داخل کشور ندارند و بیشتر به فروش دام خارج از مرز‌ها با نرخ دلار تمایل دارند که این امر به سبب کمبود عرضه در داخل بر التهاب بازار گوشت همانند گذشته دامن می‌زند.
به گفته وی، مسئولان وزارت صمت به محض آزادسازی صادرات دام و لغو ممنوعیت خواهند دید که قیمت گوشت در بازار با چه نوساناتی مواجه خواهد شد.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی متوسط قیمت هر کیلو دام زنده در شهرستان را ۳۶ تا ۳۸ هزار تومان و تهران را ۴۰ تا ۴۲ هزار تومان اعلام کرد و گفت: تفاوت قیمت دام از شهرستان تا تهران تنها به هزینه‌های جانبی همچون حمل و نقل مربوط می‌شود، اما به طور کلی به سبب عرضه مناسب قیمت دام و کنترل قاچاق دام نوسانی را در بازار شاهد نیستیم.
۵۰ درصد واحدهای دامداری در تعطیلی به سر می‌برند/ خطر ورشکستگی در کمین دامداران
منصور پوریان رئیس شورای صادر کنندگان دام کشور در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه ۴۰ تا ۵۰ درصد واحدهای دامداری در تعطیلی به سر می‌برند، اظهار کرد: با برگزاری نشست‌های صنفی که در مجمع دامپروری صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم که ۴۰ تا ۵۰ درصد واحدهای دامداری به سبب انباشتگی دام در تعطیلی به سر می‌برند چرا که این دامداران به سبب کمبود نقدینگی و نبود بازار نتوانستند برای سال آینده اقدام به پروار بندی مجدد دام کنند.
او افزود: طبق اذعان سرپرست وزارت جهاد کشاورزی و معاونت امور دام با استمرار این روند طی ماه‌های آتی در بخش گوساله با مشکلاتی مواجه خواهیم شد چرا که دامداران به سبب انباشتگی دام نتوانستند اقدام به پروار بندی دام کنند.
پوریان ادامه داد: در حال حاضر وزن دام‌های موجود در واحدهای دامداری به سبب نبود بازار به ۶۰۰ تن تا یک تن رسیده و همین موضوع موجب شده تا دامداران از پروار سال آینده عقب بمانند، به همین خاطر اگر هرچه سریع‌تر مسئولان وزارت صمت برای صادرات تمهیداتی نیندیشند بدون تردید در آینده‌ای نه چندان دور دامداران با خطر ورشکستگی مواجه می‌شوند.
به گفته وی علی رغم فروش دام زیر قیمت تمام شده، اما همچنان تعداد قابل توجهی دام سنگین در واحدهای دامداری موجود است که تنها راه حل کاهش زیان تولید کنندگان و خروج دام‌های انباشت شده صادرات به بازار‌های هدف است.
رئیس شورای صادر کنندگان دام زنده کشور با اشاره به اینکه امکان خرید تضمینی دام سنگین برای دولت وجود ندارد، گفت: اگرچه برخی فعالان بازار خرید تضمینی را یکی از راه‌های کاهش انباشت دام در واحدهای دامداری اعلام می‌کنند، اما به سبب واردات گوشت گوساله به اندازه کافی امکان خرید تضمینی برای دولت وجود ندارد و متأسفانه اعتراضات متعددی از سوی فعالان مبنی بر صادرات دام مطرح می‌شود در حالی که برای حمایت از تولید داخل چاره‌ای جز این امر نیست.
وی افزود: علی رغم انباشت دام در واحدهای دامداری، اما شرکت‌های بسته بندی و قصابان قیمت گوشت را متناسب با نرخ دام کاهش ندادند که بدین ترتیب سود‌های هنگفتی به جیب می‌زنند.
رئیس شورای صادر کنندگان دام زنده کشور با بیان اینکه بسیاری از واحدهای دامداری به دلیل هزینه‌های بالا و انباشتگی دام در آستانه تعطیلی هستند، اظهار کرد: بر این اساس از مسئولان ذیربط انتظار می‌رود هرچه سریع‌تر اقدام به لغو ممنوعیت صادرات دام کنند چرا که خرید تضمینی تنها در بخش دام سبک میسر خواهد بود همان گونه که دولت قبل از ساعت ۹۵ تجربه‌ای در این خصوص داشته است، اما در بخش دام سنگین امکان خرید وجود ندارد و به سبب شرایط بحرانی دامداران صادرات تنها راه حل است.
تعطیلی ۴۰ درصد واحدهای دامداری با اجرای هدفمندی یارانه‌ها/ افت ۴۰ درصدی قیمت دام سنگین نسبت به ابتدای سال
سعید سلطانی مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره آخرین وضعیت انباشتگی دام در واحدهای دامداری گفت: با توجه به انباشتگی تعداد قابل توجهی دام سنگین روی دست دامداران انتظار می‌رود که صادرات دام به بازار‌های هدف صورت گیرد در غیر این صورت روز به روز به تعطیلی تعداد واحدهای دامداری افزوده می‌شود.
وی افزود: بعد از اجرای هدفمندی یارانه‌ها ۴۰ درصد واحدهای دامداری کشور تعطیل شدند که این اتفاق تأسف باری است که در صورت بی توجهی مسئولان ذیربط به دام‌های انباشت شده در واحدهای دامداری می‌تواند مجدد تکرار شود.
سلطانی از روند کاهشی قیمت دام زنده طی ماه‌های اخیر در بازار خبر داد و گفت: در حال حاضر قیمت گوساله زنده ۲۵ هزار تومان و گوسفند زنده ۳۶ هزار تومان است که نسبت به ماه‌های اخیر قیمت دام سنگین ۴۰ درصد و دام‌سبک ۲۵ درصد افت قیمت داشته است.
مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور ادامه داد: با وجود قیمت فعلی دام زنده نرخ منطقی هر کیلو گوشت گوساله برای مصرف کننده ۶۰ هزار تومان و گوشت گوسفند ۷۲ هزار تومان است که متأسفانه با قیمت‌های بالاتری در بازار فروخته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی تأمین کنندگان گوشت با انباشت دام در کشور مواجه هستند، بیان کرد: بر این اساس از مسئولان ذیربط انتظار می‌رود دام‌های مازاد دامداران را خریداری و در سردخانه‌ها نگهداری تا در زمان مناسب به بازار عرضه کنند چرا که با استمرار روند فعلی به سبب افزایش هزینه‌های تولید دامداران قادر به ادامه راه نخواهند بود.
به گفته وی با توجه به ظرفیت دامداری در کشور برای تأمین نیاز داخل باید علوفه دام زنده یا گوشت قرمز وارد شود چرا که واردات هر سه آن منجر به نابودی تولید داخل می‌شود.
سلطانی صادرات دام به بازار‌های هدف را سوپاپ اطمینانی برای تولید کننده دانست و گفت: با وجود انباشت دام در واحدهای دامداری و زیان چشمگیر تولید کنندگان صادرات مدیریت شده راه حل مناسبی برای حمایت از تولید داخل است و بی توجهی به تعدد دام در واحدهای دامداری علاوه بر خطر تعطیلی تعدادی از واحدهای دامداری می‌تواند احتمال شیوع بیماری را در واحد‌ها افزایش دهد.
این مقام مسئول ادامه داد: علی رغم آن که بسیاری از فعالان بازار معتقد هستند که صادرات دام حتی به صورت محدود می‌تواند بر التهاب بازار گوشت دامن بزند، اما در شرایط فعلی به سبب زیان چشمگیر تولید کننده از ناحیه افت قیمت صادرات مدیریت شده تنها راه حل تعادل قیمت در بازار به شمار می‌رود.
مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور در پایان تصریح کرد: با توجه به ازدیاد عرضه در برابر تقاضا از مسئولان تنظیم بازار انتظار می‌رود که یکی از پیشنهادات مبنی بر خرید تضمینی یا صادرات دام به منظور برقراری تعادل قیمت و حمایت از تولید داخل را بپذیرد تا همانند سال گذشته با تعطیلی تعداد قابل توجهی از واحدهای دامداری روبرو نشویم.