دکتر غلامحسین طهماسبی روز دوشنبه در آستانه برگزاری دومین کنگره بین المللی و دهمین کنگره ملی زنبور عسل در جمع خبرنگاران در کرج،افزود: طبق آخرین آمار ارایه شده امسال فقط حدود یک هزار تن عسل از ایران به دیگر کشورها صادر شده است در حالیکه پیش از این به پنج هزار تن صادرات در سال رسیده بودیم.
دبیر علمی دومین کنگره بین المللی و دهمین کنگره ملی زنبور عسل افزود: اگر این استاندارد اجباری شود در بهبود کیفیت عسل تاثیر بسزایی دارد در حالیکه اکنون با عدم کنترل بسته بندی و ارسال محموله های با کیفیت بالا بازار خوبی برای صادرات نداریم.
وی یکی از راه های بهبود کیفیت عسل را اجرای طرح جامع اصلاح نژاد زنبور عسل دانست و اظهار داشت: این طرح توسط بخش تحقیقات زنبور عسل موسسه تحقیقات علوم دامی کشور از سال ۱۳۷۷ آغاز شده و در طول این مدت تلاش شده تا ضمن بهبود صفات منفی نژاد ایرانی در خصوص حفظ نژاد ایرانی به عنوان یکی از منابع ارزشمند تلاش شود.
طهماسبی ادامه داد: در دنیا ۲۴ نژاد زنبور عسل وجود دارد که نژاد ایرانی اکنون در اختیار کشورهای ترکیه، سوریه و عراق قرار گرفته است.در اجرای این طرح بر روی صفاتی همچون تولید عسل، بچه دهی، رفتار تهاجمی و زمستان گذرانی کار کردیم که ۱۶ سال است که ملکه های حاصل از این طرح در اختیار زنبورداران قرار می گیرد.
رییس بخش زنبورعسل موسسه تحقیقات علوم دامی کشور اضافه کرد: در ابتدای این طرح تعداد خیلی محدودی ملکه در اختیار بهره برداران قرار می گرفت ولی در سال های اخیر به دلیل اینکه قراردادی را در قالب یک طرح کلان برای توسعه طرح منعقد کرده ایم تعداد ملکه های تولیدی بیشتر شده است.
وی افزود: در اجرای این طرح تعدادی ملکه های مادر در اختیار تولیدکنندگان ملکه زنبور عسل قرار می گیرد تا آن ها کار تکثیر را انجام دهند و در این سال ها ملکه های اصلاح شده جواب خیلی خوبی داده است.
وی با اشاره به کار تحقیقاتی در ۷۰۰ کلنی مستقر در موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، اظهار داشت: در مطالعات انجام شده بر روی این کلنی ها نشان دهنده بهبود روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات مختلف توسط ملکه های تولید شده است به طوریکه رفتار تهاجمی زنبورهای عسل تا ۱۰ برابر بهبود یافته است.
طهماسبی گفت: همچنین متوسط نیش از ۱۳ به حدود یک رسیه و بچه دهی زودهنگام زنبورها که موجب ضعیف شدن آن ها می شد بیش از ۲۰ برابر بهبود یافته ضمن اینکه تولید عسل هم افزایش سه برابری داشته است.
اهمیت زنبور عسل در امنیت غذایی/ وجود هشت میلیون و ۴۰۰ هزار کلنی زنبور عسل در کشور
دبیر علمی دومین کنگره بین المللی و دهمین کنگره ملی زنبور عسل افزود: زنبور عسل اهمیت زیادی در امنیت غذایی دنیا دارد به طوریکه یک سوم غذای انسان با دخالت زنبور عسل در گرده افشانی و تولید محصولات کشاورزی انجام می شود.
وی ادامه داد: اهمیت زنبور عسل فقط در تولید عسل که یک غذای لوکس در سفره غذای مردم است نیست بلکه درتولید انواع محصولات کشاورزی نقش خیلی مهمی دارد.
وی با بیان اینکه سرانه مصرف عسل در ایران یک کیلوگرم است، گفت: این میزان مصرف چهار برابر متوسط سرانه جهانی است.
طهماسبی معتقد است که سرانه متوسط مصرف جهانی ۲۵۰ گرم است. با توجه به شرایط خوبی که در تولید عسل داریم متاسفانه صادرات آن عدد قابل قبولی را نشان نمیدهد.
رییس بخش زنبور عسل موسسه تحقیقات علوم دامی کشور تصریح کرد: در کشور ما هشت میلیون و ۴۰۰ هزار کلنی زنبور عسل وجود دارد که در تعداد کلنی در دنیا چهارمین کشور پس از کشورهای هند، چین و ترکیه هستیم.
طهماسبی اضافه کرد: همچنین از نظر تولید عسل براساس آخرین آمار ارایه شده که بیش از ۹۰ هزار تن عسل توسط بیش از ۸۵ هزار بهره بردار تولید می شود رتبه چهارم را پس از کشورهای چین، ترکیه و آرژانتین داریم.
ویگفت: برای افزایش عملکرد و پایداری شرایط اقتصادی در کلنی ها بایستی جنبه های علمی را در اصول زنبورداری توسعه دهیم.
طهماسبی تاکید کرد: متاسفانه در بعضی از بخش های کشاورزی بیش از ۹۰ درصد وابستگی هم در موجود زنده و هم غذای آن داریم ولی باید تلاش کنیم نژاد ایرانی زنبور عسل را حفظ کنیم تا در شرایط تحریم به ما فشار نیاید.
وی یادآور شد که بعضی از افراد به صورت قاچاق اقدام به وادرات ملکه زنبور عسل می کنند که منجر به شیوع پنج بیماری ویروسی در کشور شده و این صنعت را به خطر انداخته است که باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از ورود این ملکه ها انجام شود.
رییس بخش زنبورعسل موسسه تجقیقات علوم دامی کشور در خصوص تولید ملکه زنبور ایرانی، گفت: بیش از یک میلیون و ۱۰۰ ملکه توسط زنبورداران تولید شده ولی ملکه اصلاح خیلی کم حدود ۱۰ هزار تولید و در اختیار بهره بردار قرار گرفته است ولی باید کار تکثیر ملکه اصلاح شده توسط زنبورداران انجام شود.
وی در خصوص قاچاق ملکه اظهار داشت: متاسفانه معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی مسیر ورود ملکه را نسبته است و به صورت غیرقانونی وارد کشور می شود و این در حالی است که تاکنون مجوزی برای ورود ملکه صادر نشده است.
طهماسبی از محصولات جانبی تولید شده در زنبورستان ها را ژل رویال، زهر، بره موم و گرده زنبور عسل دانست و گفت: تولید گرده و ژل رویال در کشور به دلیل استفاده در صنعت دارویی و آرایشی شرایط بهتری دارد به طوریکه سه هزار و ۴۰۰ کیلوگرم ژل رویال در سال گذشته تولید شد.
ارسال ۱۰۰ مقاله تحقیقاتی به دبیرخانه کنگره
دبیرعلمی دومین کنگره بین المللی و دهمین کنگره ملی زنبور عسل گفت: ۲۶ سال از زمان برگزاری نخستین کنگره ملی زنبور عسل که ابتدا به صورت سمینار بود،گذشته و نخستین کنگره بین المللی نیز سه سال پیش برگزار شد.
وی افزود: از حدود یک و نیم سال پیش فراخوان برگزاری این کنگره به تمام مراکز دانشگاهی، علمی و اجرایی ارسال شد که در نتیجه آن ۱۰۰ مقاله تحقیقاتی به دبیرخانه کنگره رسید و پس از داوری های انجام شده ۸۰ مقاله برای ارایه در کنگره توسط هیات داوران انتخاب شد.
طهماسبی اظهار داشت: قرار است تا این مقالات در پنج کمیته به صورت سخنرانی و پوستر ارایه شوند که ۲۱ مقاله به صورت سخنرانی و ۵۹ مقاله نیز به صورت پوستر هستند.
وی با بیان اینکه این همایش در روزهای دوم و سوم بهمن ماه برگزار خواهد شد، گفت: در روز اول بهمن ماه نیز ۲ کارگاه آموزشی در خصوص آفات و بیماری های زنبور عسل و اصلاح نژاد زنبور عسل برگزار می شود.
طهماسبی اضافه کرد: همچنین پنج مقاله علمی از کشورهای خارجی به این کنگره رسیده است.
وی با بیان اینکه در نخستین کنگره بین المللی میهمانان زیادی از خارج از کشور داشتیم، افزود:ولی متاسفانه به دلیل شرایط به وجود آمده در کشور علیرغم اینکه بلیط میهمانان خارجی خریداری و ارسال شده بود، تعداد زیادی از آن ها از سفر به کشورمان انصراف دادند.
موسسه تحقیقات علوم دامی کشور از اواخر سال ۱۳۱۳ در منطقه حیدرآباد کرج تاسیس شده است.