حسین چمنی میگوید جوشاندن شیر که به صورت لبنیات سنتی تولید و توزیع شده باشد باعث از بین رفتن میکروب های آن می شود ولی سم موجود در شیر را نمی تواند ازبین ببرد و مواد غذایی آن هم کاهش محسوسی می یابد.
شیوع بیماریهایی مانند تب مالت، آنفلوآنزا و اخیرا ویروس کرونا از طریق مواد غذایی به خصوص لبنیات همیشه نگرانی هایی را در جامعه ایجاد می کند.
اخیرا ویروس مرگبار کرونا که یکی از راههای انتقال آن مواد غذایی از جمله گوشت و تخم مرغ است، باعث نگرانی های زیادی در سطح جهانی شده است. آیا انتقال کرونا از طریق سایر موادغذایی مانند لبنیات ممکن است؟ متخصصان تاکنون نظر قطعی در این باره نداده اند ولی از آن جایی که احتیاط شرط عقل است، منطقی است هیچ کس حاضر نیست به خاطر مصرف لبنیات غیر بهداشتی، سلامت خانواده را به خطر بیندازد.
یک کارشناس صنایع شیر می گوید استفاده از لبنیات بهداشتی و پاستوریزه احتمال بروز بیماریهای عفونی شناخته شده را به صفر میرساند در حالی که شیر و سایر محصولات لبنی اگر به صورت سنتی، تولید و توزیع شود، ضمانتی برای سالم بودن ندارد.
در ادامه گفتگو با حسین چمنی درباره مشکلات مصرف لبنیات غیر بهداشتی را می خوانید:
اخیرا بحث انتشار میکروب های بیماری ها به خصوص ویروس هایی مانند کرونا از طریق موادغذایی مانند گوشت و تخم مرغ دوباره مطرح شده است. چطور می توان احتمال آلودگی از طریق مصرف لبنیات را به حداقل رساند؟
تمام میکروب های شناخته شده شیر با حرارت دیدن در ۶۸ درجه سانتیگراد از بین می رود و ما در فرآیند پاستوریزاسیون شیر را تا ۷۵ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ ثانیه حرارت می دهیم و مطمئن می شویم شیر کاملا سالم است و پس از بسته بندی بهداشتی، شیر تا زمانی که تاریخ انقضا دارد سالم است. حتی در فرآیند استریلیزاسیون هم دمای شیر تا ۱۴۵ درجه سانتیگراد بالا می رود و کاملا تمام میکروب ها از میان می رود. در این دما هیچ میکروب شناخته شده ای توان زیستن ندارد. لذا با اطمینان میشود گفت میکروب های شناخته شده در شیر کاملا از میان رفته است.
راهکار کاهش انتقال آلودگی میکروبی و ویروسی از طریق لبنیات همین روند است؟
طبعا مردم امکان کنترل دما و زمان حرارت دهی و پاستوریزاسیون شیر را ندارد. راهکار این است که مردم از لبنیات و شیر صنعتی استفاده کنند تا از سلامت محصولاتی که مصرف می کنند مطمئن باشند.
می توان گفت همین روند را برای لبنیات سنتی هم وجود دارد؟
در توزیع شیر سنتی به مصرف کننده می گویند برو شیر را بجوشان. یعنی دست کم ۲۰ دقیقه جوشاندن شیر نیاز است تا این شیر عاری از میکروب شود و میکروارگانیزم های زنده آن از بین برود. نکته اینجاست در لبنیات سنتی اگر سم توسط همین میکروبها تولید شده باشد، نمی توان گفت در اثر حرارت از بین می رود. لذا باید آلودگی لبنیات را قبل از مصرف، تشخیص داد و چون در سیستم توزیع لبنیات سنتی هیچ راهکار و نظامی برای تشخیص و ارزیابی آلودگی و سلامت محصول ندارید و چه از لحاظ شیمیایی، سم شناسی و خواص ظاهری مانند بو و طعم کنترلی صورت نمی گیرد و محصولات به صورت مستقیم به مصرف کننده عرضه می شود، لذا اگر سمی تولید شده باشد بر اثر حرارت از بین نمی رود و حتی ممکن است میکروارگانیزم ها هم در آن زنده باشند. لذا توصیه می شود شیر از یک مجموعه دارای شناسنامه که توان تشخیص بار میکروبی، آلودگی سمی و سایر شاخصه های سلامت شیر را دارد تهیه شود و به مصرف برسد.
پس جوشاندن شیر تضمینی برای سلامت آن نیست؟
همانطور که توضیح دادم ممکن است شیر دچار مشکل ناشی از تولید سم توسط میکروبها باشد که با حرارت دهی سنتی نمی توان از سلامت آن و از بین رفتن سموم مطمئن شد. علاوه بر آن، جوشاندن طولانی مدت شیر، باعث می شود بین ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزش غذایی شیر کاهش پیدا کند. برخی ریزمغذی ها هم کاملا از بین می رود. مثلا ویتامین C شیر که بدن را در مقابل سرما خوردگی و آنفلوآنزا مقاوم می کند، کلا از بین می رود. پروتئین های شیر دفرمه می شوند و قابلیت خود را از دست می دهند و در یک کلام، جوشاندن شیر، باعث اسراف یک سوم آن می شود.