از اواخر دی ماه امسال تاکنون بیش از ۱۵ هزار قطعه پرنده مهاجر در میانکاله بر اساس آنچه بوتولیسم گفته شد، تلف شدهاند. عیسی کلانتری - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - در آخرین اظهار نظر خود در یک شبکه تلویزیونی ضمن اشاره به این موضوع میگوید: طبق آخرین گزارش رسمی سازمان دامپزشکی - که مسئولیت بررسی بیماریهای حیات وحش را دارد - سم بوتولیسم سبب تلف شدن پرندگان شده است.
بیماری بوتولیسم بر اثر سم تولید شده توسط باکتری «کلستریدیوم بوتولینوم» ایجاد میشود و پرندگان با بلع گیاهان یا حیوانات آلوده به این سم به آن مبتلا میشوند و جان خود را از دست میدهند.
به گفته کلانتری این سم بسیار خطرناک است که هر نانوگرم آن میتواند پنج نفر را به کشتن دهد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین معتقد است که وارد نشدن آب به تالاب میانکاله سبب ایجاد شرایط بیهوازی و تولید این سم شده است چرا که سدها و پمپاژها جلوی ورود آب به تالاب را میگیرند.
وارد نشدن آب به تالاب میانکاله درحالی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان یکی از عوامل تولید سم بوتولیسم در تالاب مطرح میشود، که کیاست امیریان - مدیرکل دفتر مدیریت منابع آب حوضه آبریز دریای خزر - در پاسخ به پرسش مبنی بر اینکه آیا حقآبه تالاب میانکاله رها شده است یا خیر؟ میگوید: امسال سال خوبی از نظر بارش داشتیم و ما مشکلی در تامین حقابه تالاب میانکاله نداشتیم. از سوی دیگر باید به این نکته توجه کنیم که در میسر رهاسازی آب به میانکالهای سازه از جمله سد یا مخزن مهمی نداریم که جلوی این رهاسازی را بگیرد.
وی تاکید میکند: این موضوع که وارد نشدن آب به میانکاله سبب تولید سم شده است نیاز به بررسیهای بیشتری دارد. چون ما سازهای برای ذخیره آب در میانکاله نداریم.
درحالی سازمان حفاظت محیط زیست پرونده میانکاله را به استناد بررسیهای سازمان دامپزشکی بسته است که رسانهها و فعالان محیط زیست همچنان ابهامات بسیاری در مورد مرگ پرندگان در میانکاله دارند. برخی از کارشناسان و فعالان محیط زیست علت مرگ پرندگان به دلیل مسمومیت با سم بوتولیسم را رد میکنند. آنان معتقدند که ورود پسماند و پساب صنعتی به آب سبب آلودگی آن و در نهایت مرگ پرندگان شده است. حتی به گفته برخی کارشناسان پای شکارچیان نیز میتواند در پرونده مرگ پرندگان در میان باشد.
با وجود تمام این احتمالات سازمان دامپزشکی سم بوتولیسم را علت نهایی مرگ هزاران پرنده مهاجر در میانکاله اعلام کرده است. رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز میگوید که سم بوتولیسم به قدری خطرناک است که دو کیلوگرم از آن میتواند تمام انسانهای روی کره زمین را نابود کند. پرسش اینجاست که چطور سمِ به این خطرناکی که ۱۵ هزار پرنده را هم کشته به سایر آبزیان در میانکاله - به گفته سازمان دامپزشکی - صدمهای وارد نکرده است؟ در این شرایط انتظار میرود که تیمی تخصصی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری دانشگاهها به بررسی دقیق ابهامات در مورد مرگ پرندگان میانکاله بپردازد.