هر ساله دولت در ابتدای فصل خرید، پرداخت بهای گندم کشاورزانی که در قالب خرید تضمینی از آن‌ها تحویل می‌گیرد را در زمان کوتاهی پرداخت می‌کند، اما با ادامه خریدها و رسیدن به اوج تولید بر روزهای پرداخت مطالبات افزوده میشود.
هر چند کارشناسان عملکرد دولت در سال گذشته برای پرداخت مطالبات گندمکاران را مناسب ارزیابی می‌کنند، اما با توجه به افزایش نرخ خرید تضمینی در سالجاری در شرایطی که دولت مشکلات اقتصادی زیادی دارد، این نگرانی را به وجود آمده که دولت در اوج تولید با مشکلات مالی جدی در پرداخت‌ها مواجه شود.
با توجه به شرایط بد اقتصادی دولت ناشی از کاهش چشمگیر قیمت نفت و رکود حاصل شیوع ویروس کرونا به نظر می‌رسد نگرانی گندمکاران درباره احتمال کمبود مالی دولت در پرداخت مطالبات به جا باشد.
علی‌قلی ایمانی، نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران، در گفت‌وگو با ایلنا در اینباره، گفت: از نیمه فروردین برداشت گندم در مناطق گرمسیری مانند: بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس و جنوب کرمان آغاز شده است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر پرداخت‌ها تقریبا به روز انجام میشود و دولت به گندمکاری بدهکار نیست.
ایمانی افزایش قیمت خرید گندم از 2 هزار 200 تومان به 2 هزار و 500 تومان با توجه به هزینه تولید تصمیم درستی بود، اما برای پرداخت آن به گندمکاران باید برنامه ریزی دقیق انجام شود.
وی منابع در نظر گرفته شده برای پرداخت بهای گندم را از محل هدفمندی یارانه‌ها در بودجه سنواتی، از سیستم بانکی و فروش آرد و گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی عنوان کرد.
ایمانی میزان منابع مالی مورد نیاز برای خرید 10.5 میلیون تن گندم در قالب خرید تضمینی را 28 هزار میلیارد تومان دانست.
وی میزان تامین مالی از محل هدفمندی یارانه‌ها در بودجه سنواتی را 12 هزار میلیارد تومان، از سیستم بانکی را 11 هزار میلیارد تومان و از محل فروش آرد و گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی را 5 هزار میلیارد تومان اعلام کرد.
ایمانی اظهار کرد: ما نگرانی کمتری برای تامین مالی از دو منبع هدفمندی یارانه‌ها و سیستم بانکی داریم، اما تامین مالی از محل فروش آرد و گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی موضوعی است که احتمال می‌رود مشکل ساز شود.
وی با اشاره به افزایش قابل توجه هزینه‌های تولید، افزود: با توجه به افزایش چشمگیر هزینه نهاده، خدمات، حمل و نقل و ماشین‌آلات و تجهیزات برای تولید جلوگیری از هر گونه تاخیر در پرداخت مطالبات ضرروی است چراکه می تواند تولید را تحت تاثیر خود قرار دهد.
ایمانی تاکید کرد: هزینه تولید بار سنگینی بر دوش کشاورزان گذاشته که دولت می‌تواند با پرداخت به موقع بهای محصول بخشی از آن را بکاهد.
وی یکی از نمونه‌های نهاده‌های که افزایش چشمگیر داشته است را سم کشاورزی عنوان کرد که از سال 97 تا کنون رشد قیمت 300 درصدی داشته است.
به گفته وی؛ علاوه برهزینه‌های تولید، کشاورزان با مشکلات جدی در تامین معیشت خود روبه‌رو هستند.
وی مدت زمان مناسب پرداخت بهای گندم به کشاورزان در شرایط کنونی اقتصاد را 3 روز تا حداکثر یک هفته دانست.
ایمانی معتقد است؛ تاخیر بیش از یک هفته می‌تواند کشاورزان را با مشکل تامین نیازمندیهای روزانه شان مواجه کند.
نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران بیشترین نگرانی کشاورزان را مربوط به زمان اوج برداشت محصول در خردادماه عنوان کرد که لازم است دولت منابع مالی زیادی را در مدت زمان کوتاه برای پرداخت مطالبات تامین کند.