در شرایطی که ترکیه سال گذشته توانسته بود با افزایش جدی صادرات خود به ایران و واردات کالا از این کشور، نام خود را در میان اصلیترین شرکای تجاری ایران قرار دهد، اما از ابتدای سال جاری میلادی، میزان تجارت مشترک میان دو کشور به شدت کاهش یافته است.
بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، ایران و ترکیه در فصل نخست سال ۲۰۲۰ حدود ۶۴۵ میلیون دلار تجارت کالایی صادرات و واردات داشتهاند که نسبت به فصل نخست سال ۲۰۱۹ با کاهش ۷۰ درصدی مواجه شده است.
بررسیها نشان میدهد که صادرات ایران به ترکیه از دومین فصل سال ۲۰۱۹ میلادی روند کاهشی به خود گرفته و در فصل پایانی سال ۲۰۱۹ به عدد ۲۶۸ میلیون دلار رسیده است. این عدد با رشدی محدود در نخستین فصل سال جاری میلادی در عدد ۲۷۰ میلیون دلار توقف کرده است.
اصلیترین علت کاهش آمار صادراتی ایران به ترکیه، مربوط به محدودیت جدی صادرات محصولات نفتی به این کشور است.
بررسیها نشان میدهد که تراز تجاری ایران در رابطه با ترکیه در ابتدای سال ۲۰۱۹ میلادی حدودا یک میلیارد دلار مثبت بوده که این بخش قابل توجهی از این عدد به صادرات ۱.۲ میلیارد دلاری کالاهای نفتی ایران به ترکیه مربوط میشود. صادرات این کالاها در ابتدای سال جاری میلادی حدود ۹۹ درصد کاهش یافته و همین امر باعث شده تراز تجاری ایران در رابطه با ترکیه منفی شود.
با این وجود تراز تجاری ایران در تجارت با ترکیه بهبود یافته و از منفی ۲۵۰ میلیون دلار در ابتدای سال ۲۰۱۹ به منفی ۱۱۷ میلیون دلار در سال جاری رسیده است.
واردات کالایی ایران از ترکیه نیز در سه ماهه ابتدایی سال جاری میلادی حدودا ۳۷۶ میلیون دلار بوده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل کاهش ۳۵ درصدی را نشان میدهد. کاهش واردات توتون و تنباکو، مواد پلاستیکی و کاغذ مقوا اصلیترین عوامل تاثیر گذار بر کاهش صادرات ترکیه به ایران بوده است.
در شرایطی که کاهش تجارت بین دو کشور در ماههای قطعی به نظر میرسید، از سومین ماه سال ۲۰۲۰ میلادی، تحت تاثیر شیوع کرونا، ابتدا در ایران و سپس در ترکیه، مرزهای زمینی دو کشور برای مدت طولانی مسدود شده و تردد در آنها با محدودیتهای جدی انجام شده و همین امر به تشدید آمار کاهشی تجارت مشترک دامن زده است.