1. به طور معمول در فرآیند فرآوری بسیاری از محصولات غذایی، بخشی از مواد مغذی موجود در آن محصولات کم میشود یا از بین میرود. به فرآیند اضافه شدن این مواد مغذی به محصولات غنیسازی گفته میشود.
2. مواد مغذی و ویتامینها برای رشد جسمی و ذهنی افراد لازم بوده در حالی که ممکن است یک گروه از افراد دچار کمبود آنها باشند و برای جبران این کمبودها، این مواد مغذی به محصولات غنیشده اضافه میشوند. معمولاً در اصطلاح تغذیه، به این محصولات، غذاهای تقویت شده گفته میشود. اما در تعریف عام، هر دو کاربرد مشابهی دارند و به آنها محصولات غذایی غنیشده گفته میشود.
برای مثال نان لواش به عنوان یکی از پرمصرفترین مواد غذایی مورد استفاده هر ایرانی، در فرآیند تولید بخشی از مواد مغذی موجود در خود را از دست میدهد، برای جبران این نقصان برخی از افزودنیهای مجاز به آرد اضافه میشود تا نان از کیفیت کافی برای مصرف برخوردار شود.
غنیشده به چه معناست؟
غنیشده معمولاً بار معنایی مثبتی با خود به همراه دارد. کلمه «غنیشده» معمولاً به معنای اضافه شدن چیزی مفید یا ویژه به چیز دیگر است. این مفهوم در مورد مواد غذایی در حقیقت همین بار معنایی مثبت را به دوش میکشد.
برای مثال تولیدکنندگان محصولات غذایی در سراسر دنیا ممکن است جهت جبران برخی کمبودها در بدن افراد، ویتامینهای B مثل اسید فولیک (B9)، ویتامین D یا آهن را به یک غذا اضافه کنند.
چه ویتامینها و مواد معدنی در بدن کم است؟
پاسخ به این سوال بسیار نسبی است. بسته به سبک زندگی و محل زندگی و المانهای متعددی که این دو فاکتور تعیین میکنند یک فرد ممکن است هر چقدر هم که سالم باشد، با کمبودهایی از ویتامینها و مواد معدنی مواجه شود.
برای مثال به گزارش سازمان یونیسف (unicef)، در ایران ۱۳ درصد از کودکان زیر پنج سال از کوتاهی قد ناشی از سوءتغذیه رنج میبرند. اما ناامنی غذایی فقط شامل استان های محروم و فقیر کشور نیست. بررسیها در کشور نشان میدهد که ۸۶ درصد زنان باردار، ۷۶ درصد از بزرگسالان و ۶۱ درصد از کودکان زیر شش سال دچار کمبود ویتامین D هستند. بیش از ۲۰ درصد نوزادان به کمخونی مبتلا هستند و ۲۷ درصد از زنان باردار «ید» کافی دریافت نمیکنند. حتی در جوامع توسعهیافته نظیر اروپا و آمریکا نیز، کمبود کلسیم و ویتامینهای مختلف بسته به اقلیم و سبک زندگی، رایج است. اگر در مورد گروههای سنی صحبت کنیم، بسیاری از افراد بالغ با کمبود گروه ویتامینهای A، D، E و C مواجه هستند. گیاهخواران برای مثال، در معرض کمبود ویتامین B12 هستند. به این ترتیب نباید به اشتباه تصور کنیم که افراد به ظاهر سالم نیازی به محصولات غنیشده ندارند. ابتلا به بیماریهایی نظیر نرمی استخوان، پلاگر، پایین بودن ایمنی بدن و ... نتایج عدم توجه به این کمبودها است.
آیا استفاده از محصولات غذایی غنیشده برای سلامتی مفید است؟
بر اساس اعلام آکادمی تغذیه و رژیمهای غذایی آمریکا، « اگر محصولات غذایی غنیشده به میزان مناسب و به طور منظم مصرف شوند، آثار بالقوه سودمندی روی سلامتی خواهند داشت».
قبلاً اشاره کردیم که از بین رفتن بخشی از مواد غذایی مغذی در فرآیند فرآوری بسیاری از محصولات غذایی رویدادی طبیعی است، لذا برای جبران این کمبودها، در یک رژیم غذایی سالم، استفاده از محصولات غذایی غنیشده ضروری است.
معرفی یک محصول غذایی غنیشده سالم
یکی از بهترین محصولات غنیشده موجود در ایران که سرشار از مواد مغذی و ویتامین برای افراد در همه سنین است، محصولی به نام ‘بیسکوپلاس’ از ‘شرکت بیسکویت گرجی’ است که سابقه درخشانی در تولید مواد غذایی در کشور دارد. مصرف بیسکویت بیسکوپلاس غنیشده از ویتامینها و املاح معدنی میتواند بخشی از کاستیهایی که بدن هر فرد با آن مواجه است را جبران کند.
بیسکوپلاس برای همه افراد بالغ و کودکان بالاتر از 6 ماه مناسب است. این بیسکویت دارای 5 ماده معدنی و 12 ویتامین است. ید، آهن، سلنیوم، روی و مس مواد معدنی موجود در این محصول غنیشده هستند. همچنین وجود ویتامینهای A، C، E، D3، B1، B2، B3، B5، B6، B7، B9 و B12 این بیسکویت را به یک غذای غنیشده کامل تبدیل کردهاست. فرآیند تولید غذای کمکی بیسکوپلاس کاملاً بهداشتی و بصورت تمام مکانیزه است. این محصول دارای تاییدیه رسمی انجمن تغذیه علمی کودکان کشور و برگزیده تندیس بلورین محصول سلامتمحور در ایران است که محصول مشابهی برای آن در کشور وجود ندارد.