تیرماه سال گذشته برای تشویق و ترغیب چایکاران و کارخانه‌داران چای، نخستین جشنواره چای در لاهیجان، شهرچای ایران برپا شد که مورد استقبال اغلب فعالان این حوزه نیز قرار گرفت. همچنین قرار بر این شد که جشنواره مزبور به صورت دائمی و همه ساله در لاهیجان برگزار شود که امسال به دلیل شرایط پیش‌آمده زمان برگزاری این جشنواره لغو و به زمان دیگری موکول شد.
رئیس سازمان چای کشور با اعلام این خبر گفت: امسال شیوع ویروس کرونا موجب تعطیلی بسیاری از برنامه‌ها و کارها شده‌است که برگزاری جشنواره چای هم تابع همین شرایط و زمان برگزاری آن لغو شده‌است.
حبیب جهانساز افزود: از آنجا که برداشت چای ۳ فصل دارد و چایکاران در بهار، تابستان و پاییز اقدام به چیدن برگ‌های سبز چای می‌کنند، ممکن است با اعلام موقعیت کامل سفید در گیلان و کشور، این جشنواره در پاییز برگزار شود؛ اما این یک احتمال است و به هیچ‌وجه قطعی نیست.
بازگشت رونق چای
جهانساز از دیگر برنامه‌های دولت برای ترغیب چایکاران به ادامه تولید یاد کرد و گفت: چای ایرانی از نظر کیفیت، محصول بسیار خوبی است اما در دو دهه گذشته به دلیل به‌صرفه نبودن و اقتصادی نبودن تولید آن، چایکاران باغ‌هایشان را رها کرده بودند و با رویکرد مثبت دولت تدبیر و امید برای تداوم روند تولید و افزایش کیفیت آن، چند سالی شاهد بازگشت چایکاران به باغ‌هایشان هستیم که این مسئله همچنان رو به افزایش است.
وی یادآور شد: دولت برای ترغیب کشاورزان تسهیلاتی با ۴ درصد سود و پرداخت ۴ ساله درنظر گرفته‌است تا چایکاران بتوانند با دستی باز و خیالی راحت به بهسازی باغ‌های خود اقدام کنند. این تصمیم‌گیری دولت در تشویق چایکاران بسیار نتیجه‌بخش بوده‌است. به‌عنوان مثال در سال زراعی جاری ۵۰۰ هکتار از باغ‌ها به چرخه تولید بازگشتند.
جهانساز درباره دیگر اقدام‌ها برای افزایش سطح کیفی چای کشور گفت: برای این‌که بتوانیم چای ایرانی را به جایگاه واقعی‌اش برسانیم و کیفیت مطلوب آن را به‌عنوان یکی از بهترین نمونه‌های چای معرفی کنیم، تعامل خوب و نزدیکی با پارک فناوری گیلان و شرکت‌های دانش‌بنیان داریم تا از دانش این ظرفیت‌های علمی کشور و استان در همه ابعاد تولید، بهره ببریم.
رئیس سازمان چای کشور اظهار کرد: در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌های استان، واحدهای خود را به ماشین‌آلات به روز دنیا تجهیز کرده‌اند که همین نوسازی‌ها نتیجه دستاوردهای علمی است که در کیفیت‌بخشی محصول ایرانی تاثیرگذار بوده‌است.
برنامه‌های سازمان چای برای حفظ محیط زیست
جهانساز در بخش دیگری از سخنانش درباره ضایعات و پسماندهای کشاورزی در بخش چای که یکی از معضلات محیط زیست گیلان است، گفت: باغ‌های چای دائماً برای افزایش کیفیت تولید برگ سبز چای، دائما نیاز به هرس و ته‌بر کردن بوته‌های چای دارند. به‌همین دلیل در فصل هرس با حجم انبوهی از شاخ و برگ‌های بریده شده در باغ‌ها روبه‌رو می‌شویم که باغداران برای حذف و نابودی آنها، راهی جز آتش‌زدن و سوزاندن این ضایعات ندارند.
وی ادامه داد: سوزاندن شاخ و برگ‌های هرس شده در بسیاری موارد دردسرها و خسارت‌های زیادی بر محیط زیست وارد می‌کند. از آنجا که اغلب باغ‌ها در مجاورت مناطق جنگلی قرار دارند، در برخی موارد موجب آتش‌سوزی در این عرصه‌های منابع طبیعی می‌شوند، به‌همین منظور در سال‌های اخیر اقدام به توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در این مورد کرده‌ایم که بسیار نتیجه‌بخش بوده‌است.
رئیس سازمان چای کشور توضیح داد: در این مدت اقدام به خرید و وارد کردن ماشین‌آلاتی برای هرس بوته‌های چای کرده‌ایم که این دستگاه زمان هرس، برگ‌ها و شاخه‌های هرس‌شده را خرد و چیپس می‌کند. بعد از این فرآیند، شاخ و برگ‌های خرد شده در سطح باغ‌ها پخش و هنگام شخم‌زدن با خاک مخلوط و موجب افزایش قوت و سبکی خاک می‌شود.
وی افزود: البته همه باغ‌ها مجهز به این دستگاه نیستند و دولت برای خرید آنها نیز وام کم‌بهره با سود ۴ درصد در نظر گرفته‌است تا چایکاران توان خرید آن را داشته باشند.
رئیس سازمان چای درباره معرفی و الزام خرید چای ایرانی در سازمان‌ها و نهادهای دولتی گفت: معاون اول رئیس جمهوری در حمایت از کالای ایرانی در دستورالعملی، همه دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های کشور را ملزم به خرید کالای ایرانی کرده‌است. چای نیز از جمله کالاهایی است که نام آن در این دستورالعمل قید شده‌است. در این رابطه اگر سازمان و اداره‌ای غیر از چای ایرانی مصرف کند، در واقع تخلف کرده‌است و دولت با این تخلف برخورد خواهد کرد.
جهانساز ادامه داد: ما اخیراً به رئیس صدا و سیما متذکر شده‌ایم که در راستای حمایت از کالای ایرانی، چای خارجی را در رسانه ملی تبلیغ نکند.
وی ادامه داد: هر نوع چایی که در ایران فروخته می‌شود، روی بسته محصول ایرانی و خارجی بودن چای قید می‌شود. حتی اگر چای به‌صورت مخلوط به بازار عرضه شود، روی بسته‌بندی آن درصد میزان چای مخلوط ایرانی و خارجی آن ذکر شده است. پس هیچ‌گونه راهی برای حضور در این مورد وجود ندارد.
نظارت دائمی بر فرایند تولید
رئیس سازمان چای کشور درباره نظارت بر عملکرد کارخانه‌ها در ارائه محصول با کیفیت گفت: سازمان چای از ابتدا تا انتها، کار نظارت دائم بر فرآیند تولید را دارد. از آنجا که کارخانه‌های چای ضمن خرید برگ سبز، خود در فروش چای فراوری نقش اصلی را دارند، سعی می‌کنند خود را به عنوان برند شناخته شده معرفی کنند. پس درنتیجه همه تلاش آنها، افزایش سطح کیفی محصول و ارائه آن به بهترین شکل است. در این شرایط اگر کارخانه‌ای یا شرکتی نگاه سودجویانه صرف برای تولید و ارائه محصول داشته باشد، ابتدا به خود ضرر می‌زند، زیرا مردم بعد از متوجه‌شدن بی‌کیفیتی چای آن، دیگر از آن شرکت و کارخانه چای نخواهند خرید. این مساله در مورد برگ سبز چای تولیدی کشاورزان نیز صدق می‌کند زیرا کارخانه‌دار هم رقبتی برای خرید برگ سبز بی‌کیفیت ندارد.
جهانساز در پایان گفت: رویکرد دولت در زمینه صنعت چای موجب شده‌است تا کارخانه‌ها دیگر نسبت به تولید چای منفعل و بی‌انگیزه نباشند. در گذشته کارخانه‌ها فقط وظیفه داشتند که چای را چایکار تحویل بگیرند، فرآوری کنند و در پایان چای فراوری‌شده را تحویل دولت بدهد، اما اکنون این‌گونه نیست.