بالاترین عنصر در هرم زنجیره تامین و تولید مرغ گوشتی در دنیا «لاین» نام دارد که در حقیقت نژاد اصلاح شده ژنتیکی است که یک جمعیت خالص از حیوانات خاص می باشد که یک نژاد مشخص با ویژگی های ژنتیکی خاص بوده که فقط با حیوانات خالص و هم نژاد خود آمیزش داشته و قادر به تولید نسلی مشابه خود می باشند.
امروزه 8 کشور در دنیا صاحب نژاد مرغ گوشتی لاین هستند که از مهمترین این نژاد ها می توان به راس، کاب، آربور ایکرز، هوبارد و لوهمن اشاره نمود که برترین های موجود در زنجیره ی تولید گوشت مرغ دنیا هستند. تخم و جوجه حاصل از این نژاد ها با پروتکل های خاصی به کشورهای مختلف دنیا صادر می شود تا در مرحله ی دوم زنجیره مزارع مرغ اجداد آنها را پرورش داده و جوجه های حاصله به چرخه سوم و مزارع مرغ مادر برده می شود و در نهایت این تخم و جوجه های حاصل از مزارع مرغ مادر در مرحله ی چهرام و نهایی، در سالنهای پرورش مرغ گوشتی بعد از 42 روز تبدیل به مرغ های آماده کشتار برای مصارف صنعتی و خانگی می شوند.
تکنولوژی مرغ لاین انحصارا در دست 8 کشور انگلیس، فرانسه، آمریکا، برزیل، هلند، آلمان، هند و البته ایران می باشد و باقی کشور ها اقدام به خرید جوجه و یا تخم اجداد برای پرورش می کنند و به نوعی کل صنعت پرورش طیور دنیا به این شرکتهای چند ملیتی وابسته است و به طور غیر مستقیم ناظر بر پرورش 19 میلیارد جوجه در سراسر دنیا هستند.
فناوری دستیابی به مرغ لاین به قدری راهبردی هست که آنرا با تکنولوژی هسته ای مقایسه می کنند و حتی در مقالات علمی مربوط به اصلاح ژنتیکی هم هیچ اشاره ای به جزئیات آن نمی شود و مراکزی که مرغ لاین در آن ها نگه داری می شوند، همانند مراکز فوق سری نظامی دارای پروتکل های پیچیده امنیتی هستند.
استراتژی کشور های مختلف در کاهش وابستگی
عدم تامین جوجه و تخم اجداد در کشورهای دیگر دنیا منجر به خطر افتادن امنیت غذایی آن کشور خواهد شد، یکی از روش های مخاطره آمیز در برخورد با کشور ها مساله تحریم است که باعث می شود بسیاری از شرکتهای چند ملیتی بخاطر جلوگیری از تحریم های بین المللی از بازار برخی کشورها صرف نظر کنند. چین، روسیه و ایران با پتانسل تولید گوشت مرغ هر سه مورد تحریم امریکا قرار گرفته اند که استراتژی های متفاتی در این زمینه دارند.
*چین؛ 50 درصد واردات و 50 درصد پرورش نژادهای بومی
چین یکی از کشور هایی است که درگیری های زیادی با امریکا دارد و جنگ تعرفه ها در سال میلادی گذشته این کشور را با مشکلات زیادی روبرو کرده بود. امروزه این کشور چین علی رغم اینکه از لاین برخوردار نیست ولی همه نیاز صنعت طیور خود را از لاین های وارداتی تأمین نمی کند و حدود پنجاه درصد نیاز خود را از سویه های بومی و یا سویه های موجود در شرق آسیا تأمین می کند تا بتواند به نوعی وابستگی خود را به نژاد های وارداتی کاهش دهد
*ایران؛ واردات کامل نژاد های پرورشی
ایران جز 10 کشور برتر تولیدکننده گوشت مرغ در دنیاست و دارای جایگاه هفتم می باشد. نژاد لاین آرین ایران بدلیل حساسیت بالا به سندرم مرگ ناگهانی، مرگ و میر بسیار بالاتر از استاندارد، هزینه بر بودن اقدامات مدیریتی و بالا بودن ضریب تبدیل، عملا در برنامه های تحقیق و توسعه خود در دو دهه گذشته باز ماند و این نژاد در بسیاری از کشور های دنیا بازار خود را از دست داد و در ایران هم با اقبال چندانی روبرو نبود. به این ترتیب ایران بعد از مبحث آزاد سازی صنعت طیور در دهه ی 80 میلادی عملا به وارد کننده نژاد های خارجی رو آورد و تکنولوژی مرغ لاین بدلیل عدم توسعه از کورس رقابت باز ماند.
*روسیه؛ نگرانی در مورد وابستگی صنعت طیور روسیه به نژادهای وارداتی
اخیرا روسیه با توجه به تحریم های اعمال شده از سوی امریکا به فکر تامین بخشی از نیاز خود از طریق اصلاح ژنتیکی و تولید نژاد آمیخته نموده است. معاون نخست وزیر روسیه در این زمینه اظهار داشت: روسیه باید برنامه تدریجی کاهش وابستگی خود به نژاد های مرغ پرورشی وارداتی را آغاز کند. برای ایجاد این مهم، برنامه جدیدی با عنوان «ایجاد نژاد آمیخته رقابتی برای پرورش مرغ گوشتی» به تصویب رسید.
در طی چند سال گذشته ، دولت روسیه بارها نگرانی هایی راجع به وابستگی وارداتی صنعت طیور روسی به نژادهای وارداتی مطرح کرده است. به گفته دولت، حتی با وجود خودکفایی بالا در تولید گوشت مرغ و تخم مرغ، کشور هیچگونه ایمنی واقعی غذایی ندارد. دولت می ترسد که تحریم های احتمالی تأثیرگذار بر واردات نژاد های خارجی صنعت طیور روسیه را به لبه پرتگاه سوق دهد.
ویکتوریا آبرامچنکو معاون نخست وزیر روسیه در این باره اعلام داشت: «اولویت اصلی ما تضمین امنیت غذایی در بخش های اصلی کشاورزی است. پاسخگویی به تقاضای تولیدکنندگان ما و ارسال مایحتاج پرورش آنها بخش مهمی از این کار است. متأسفانه ما وابستگی شدید به واردات را در این زمینه مشاهده می کنیم. به عنوان مثال، در صنایع گوشتی، ما حدود 98٪ از جوجه اجداد را وارد می کنیم در حالی که میزان خودکفایی کشور در تولید گوشت مرغ 100٪ است.
برای نیل به اهداف خودکفایی، دولت روسیه در حال حمایت از شرکت های توسعه دهنده نژادهای جدید و ترویج آنها در بین مرغداران روسی است. روسیه در حال حاضر دارای نژاد آمیخته گوشتی با نام Smena است که آزمایش های مقدماتی میدانی در 5 منطقه روسیه مزایای این نژاد را نسبت به جوجه های گوشتی وارداتی ثابت کرده است.
*یارانه های موجود برای توسعه اصلاح نژاد مرغ گوشتی
دولت روسیه همچنین هدفهایی را برای بهبود زیرساختهای تکنولوژیکی تعیین کرده است. شرکت هایی که فعالیت اصلاح نژادی انجام می دهند مشمول و واجد شرایط دریافت یارانه نوسازی واحد های جوجه کشی، مرغداری، پرورش، تجهیزات خوراک، بخش تشخیص و پیشگیری از بیماری ها هستند. در بودجه کلی روسیه مبلغ 4،4 میلیارد روبل (80 میلیون دلار) برای توسعه نژاد های آمیخته برای بازه زمانی 5 سال اختصاص داده شده است.
*15٪ خودکفایی با اصلاح نژاد در بخش طیور
پیش بینی می شود روسیه با اصلاح نژاد و تولید جوجه های اجداد تا سال 2025 به حداقل 15٪ از خودکفایی دست یابد. در چند سال آینده، نژاد جدید روسی Smena 9 بعنوان نژاد اصلی پرورش مرغ روسیه خواهد بود و انتظار می رود که مرغداران با استفاده مشوق ها و یارانه ها از این سیاست پیروی کنند.
مزرعه پرورشی Smena روسیه اعلام کرد که آزمایش روی نژاد جدید Smena-9 را در 2 مزرعه پرورشی در منطقه «چلیابینسک» در آوریل سال 2020 آغاز کرده است. این شرکت قصد دارد تا در نیمه دوم سال 2020 آمیخته جدیدی را ثبت کند تا مجوز آن را از دولت برای تجارت بگیرد.