امید گیلان پور با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری شنبه شب شبکه دو سیما با بیان این که اصلاح سامانه بازارگاه نهاده‌های کشاورزی در دست پیگیری و اقدام است افزود: سامانه بازارگاه نهاده‌های کشاورزی صرفا برای کنترل توزیع نهاده‌ها در این شرایط نیست بلکه برای حسابداری ملی نهاده‌ها هم اساساً به چنین سامانه‌هایی نیاز داریم و در شرایط فعلی نیازمان به این سامانه‌ها بیشتر است.
وی تصریح کرد: اکنون صرفا در وزارت جهاد کشاورزی بر نحوه توزیع، کنترل می‌کنیم و در ثبت سفارش، تامین و تخصیص ارز نقشی نداشته ایم و نداریم.
گیلان پور با اشاره به اینکه امسال شرایط سخت تری را در مقایسه با پارسال داریم، افزود: تامین و تخصیص ارز و واردات نهاده‌ها کمتر شده است در نتیجه در عرضه نهاده ها، محدودیت داریم.
وی ادامه داد: مسئله مهم این است که این سامانه‌ها بتوانند آن چیزی را که زندگی مشروع فعالان و ذینفعان این صنعت، بازار و زنجیره ارزش است تحت پوشش قرار دهد، اما اکنون در برخی جا‌ها وزارت جهاد کشاورزی مداخله‌های بیش از اندازه و غیرضروری دارد و در جا‌هایی هم برخی ذینفعان، نادیده گرفته شدند که در حال اصلاح این موضوع هستیم.
معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کار‌های کشاورزی وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: نقش‌هایی را تعریف کردیم که باید دوباره آن‌ها را تعریف کنیم در نتیجه سامانه «بازارگاه» باوجود این که توانسته است نقش مثبتی را در کنترل و نظارت بر توزیع بازی کند، اما هنوز با آن چیزی که باید باشد فاصله دارد.
محمد مهدی نهاوندی عضو هیئت مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور نیز با حضور در این برنامه گفت: بخشی از مشکلات به علت کمبود ارز است و روند تامین ارز متناسب با برنامه پیش بینی شده محقق نشده است و طبیعتاً ابزاری مانند سامانه «بازارگاه» برای کنترل شرایط در وضع محدودیت طراحی شده است.
وی با اشاره به کاهش 31 درصدی واردات نهاده‌های دامی نسبت به مدت مشابه پارسال افزود: در نهاده‌های «کنجاله»، «سویا» و «جو» بیشترین کاهش واردات را داشتیم، اما وضع واردات «ذرت» مناسب‌تر بوده است.
نهاوندی با اشاره به اینکه پارسال مشکل امسال را نداشتیم گفت: در 6 ماه نخست پارسال، قیمت کنجاله و سویا کمتر از قیمت مصوب در بازار عرضه می‌شد.
وی با بیان اینکه سامانه «بازارگاه نهاده‌های کشاورزی» با اهداف مشخص، طراحی و اجراء شد افزود: بزرگترین مشکل این سامانه این است که با مشورت ذینفعان و دست اندرکاران این بخش، طراحی و اجرا نشد.
نهاوندی اضافه کرد: یکی از اهداف اصلی طراحی سامانه «بازارگاه» اتوماسیون فرایند و کاهش زمان و هزینه چرخه توزیع کالا تا دامداری‌ها و مراکز تولید بوده است، اما اکنون این اتفاق در بازارگاه انجام نمی‌شود و زمان بر است.
عضو هیئت مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور گفت: خارج از سامانه «بازارگاه» امکان توزیع کالا را نداریم بنابراین این فرآیند یک هفته‌ای تا 15 روز، فرآیند زایدی است که زمان را تلف می‌کند.
نهاوندی ادامه داد: زمانی که کالا را در «بازارگاه» عرضه می‌کنید حدود یک هفته تا 10 روز طول می‌کشد تا دارندگان حواله و مصرف کنندگان و واحد‌های تولیدی مراجعه و به خرید کالا اقدام کنند و این طولانی شدن فرآیند در تضاد با اهداف تسریع در توزیع کالا‌های اساسی است.
وی گفت: یکی از ایراد‌های این سامانه این است که قابلیت مانیتورینگی که قبلاً به علت فعال بودن سامانه انبار‌ها وجود داشت را تا حدودی مخدوش کرده است.
نهاوندی افزود: اکنون بیشتر افرادی که از طریق وزارت جهادکشاورزی در سامانه معرفی می‌شوند کُد انبار قابل شناسایی ندارند.
معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کار‌های کشاورزی وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه کنجاله در مقایسه با پارسال، 55 درصد کمتر عرضه شده است گفت: طبیعی است زمانی که عرضه کمتر است اختلاف قیمت، بیشتر می‌شود.
گیلان پور با اشاره به اینکه در شرایطی که میان عرضه و تقاضا، تعادل وجود نداشته باشد، نظام بازار هم کارکرد مناسبی نمی‌تواند داشته باشد افزود: این سامانه‌ها قدری از مسئله را می‌توانند حل کنند با توجه به اینکه با کمبود شدید نهاده کنجاله مواجه هستیم بنابراین بخشی از کارکرد‌ها دچار اخلال می‌شود.
وی با بیان اینکه این نتیجه گری که همه مشکلات مربوط به سامانه «بازارگاه» است نادرست است ادامه داد: در اینکه این سامانه ایراد‌هایی دارد شکی وجود ندارد، اما همه ایرادها نباید به این سامانه منتسب شود.
معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کار‌های کشاورزی وزیر جهاد کشاورزی گفت: آن چیزی که اصلاح شده است تحت آزمایش‌های امنیت شبکه قرار دارد بنابراین نمی‌توان زمان دقیقی را برای اصلاح سامانه بازارگاه اعلام کرد.
گیلان پور افزود:، اما در آن بخش‌هایی که ما باید الگوی فرآیند‌ها را اصلاح و برای آن برنامه نویسی می‌کردیم، انجام دادیم و بخش زیادی از این ایرادها، به زودی برطرف خواهد شد.
مشاور اتحادیه سراسری مرغ گوشتی نیز در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: با وجود نبود نهاده، سیستم، در عمل نمی‌تواند کارآیی لازم را داشته باشد.
محمدعلی کمالی افزود: مرغدار و تولید کننده هر زمان که اراده کرد از بازار آزاد، ذرت و کنجاله سویا تهیه کرد، اما ذرت را به جای هزار و 400 تومان با قیمت 2 هزار و 400 تومان و کنجاله سویا را هم به جای 2 هزار و 500 تومان با قیمت 8 هزار و 500 تومان خریده است.
وی اضافه کرد: اگر قرار است این نهاده‌ها با ارز مصوب وارد کشور شود چگونه از بازار آزاد سر در آورده است؟
کمالی افزود: چگونه است که سه میلیون و 400 هزار تن ذرت وارد کشور شده است، اما فقط 900 هزار تن آن توسط سامانه «بازارگاه» با قیمت مصوب و با تاخیر در اختیار مرغدار قرار گرفته است؟
مشاور اتحادیه سراسری مرغ گوشتی اضافه کرد: طبیعتاً نهاده‌های موجود در بازار آزاد از طریق تامین کننده‌ها تامین می‌شود، زیرا به جز آن راه دیگری وجود ندارد، زیرا به اندازه کافی تولید سویا در کشور نداریم.
وی با اشاره به اینکه در استان‌ها برای اینکه مرغدار‌ها نهاده‌ها را با قیمت مصوب دریافت کنند به امضای طلایی نیاز دارند، افزود: با توجه به اینکه بخشی از تصدی گری توزیع در اختیار کارگزاران دولتی قرار گرفته است و آن‌ها متوجه شدند که سامانه «بازارگاه» نمی‌تواند به خوبی عمل کند در بسیاری از جا‌ها این سامانه در عمل، دستی و موجب شده است مرغدار مجبور شود مکرر به ساختار‌های دولتی مراجعه کند و امضا‌هایی را بگیرد تا بتواند کار‌های خود را پیش ببرد.
کمالی اضافه کرد: ضریب نفوذ اینترنت در همه جای کشور یکی نیست و برخی مرغداران در مناطق دور افتاده کشور به اینترنت دسترسی ندارند تا بتوانند از سامانه استفاده کنند.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: با بررسی‌هایی که بر روی سامانه «بازارگاه» داشتیم متاسفانه مشکلاتی وجود دارد که برای رفع آن باید تلاش کرد.
محمدجواد عسکری افزود: نخستین مشکل این سامانه، امکان دخالت در سامانه است که به واسطه فضای مدیریتی می‌توانند به راحتی در آن دخالت کنند. همچنین تولید کنندگان خرد امکان ثبت سفارش را ندارند و امکان نظارت برای دستگاه‌های متولی مانند کمیسیون کشاورزی، تعریف نشده است.
وی ادامه داد: در موضوع بازارگاه باید چکش کاری جدی انجام شود تا اتفاق‌های خوبی بیفتد، زیرا امنیت غذایی یکی از مباحث بین المللی و ملی است.
عسکری اضافه کرد: اگر مدیریت شفاف و نظارت شدیدی را لحاظ کنیم در موضوع بازارگاه، مطمئن به موفقیت‌هایی دست پیدا خواهیم کرد و رضایت مندی ایجاد خواهد شد.