قیمت اقلام اساسی سبد خانوار به بهانه های مختلف هرازگاهی افزایش می یابد که این امر بیش از پیش بر افراد حقوق بگیر جامعه با درآمدهای حداقلی فشار وارد می کند و کار را به جایی می رساند که سهم بسیاری از محصولات مورد نیاز در سبد خانوار کمرنگ می شود.
بررسی ها نشان می دهد که برخی اقلام سبد خانوار همچون لبنیات، برنج، مرغ، گوشت، حبوبات و روغن از ابتدای سال ۲ تا ۳ بار رشد قیمت داشتند که هر یک از مسئولان دلایل خاص خود را نظیر افزایش کرایه های حمل و نقل، تورم، حقوق و دستمزد، کمبود نهاده با نرخ مصوب برای این گرانی ها مطرح می کنند. این امر برای اقشار ضعیف جامعه توجیه ناپذیر است چرا که با یک حساب و کتاب سرانگشتی در می‌یابیم که افزایش نرخ محصولات هیچ‌گونه سنخیتی با درآمد خانوارها ندارد و از آنجا که روند صعودی قیمت، معادلات افراد برای خرید مایحتاج خود را بر هم ریخته، بسیاری از آنها از آشفتگی بازار نگرانی‌هایی دارند، چرا که خبر افزایش ادامه دار برخی کالاها در بازار به گوش می‌رسد.
گزارش های میدانی نشان می دهد که قیمت هر کیلو برنج ایرانی از ۱۸ تا ۳۰ هزار تومان، برنج خارجی ۱۵ تا ۱۹ هزار تومان،چای ۸۰ تا ۱۷۰ هزار تومان، قند ۸ هزار و ۵۰۰ تا ۱۱ هزار تومان، روغن ۵ کیلویی ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان، ماست ۹۰۰ گرمی ۱۲ هزار تومان، شیر بطری پرچرب ۶ هزار و ۵۰۰ تومان، ماست چکیده ممتاز ۸۰۰ گرمی ۹ هزار تومان، پنیر ۳۰۰ گرمی۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان، ماست کم چرب ۲ کیلویی ۲۰ هزار تومان، ماست کم‌چرب ۱۵۰۰ گرمی۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان، پنیر سفید ۵۰۰ گرمی۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان، ماست پرچرب ۲ کیلویی ۲۲ هزار تومان و ماست کم چرب ۲ کیلویی ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان است.
همچنین بازار محصولات پروتئینی نشان می دهد که قیمت هر کیلو مرغ ۱۹ هزار تا ۲۱ هزار تومان، سینه با کتف ۲۳ هزار تومان، سینه بدون کتف ۲۴ هزار تومان، فیله مرغ ۲۸ هزار تومان، شقه گوسفندی ۱۱۵ هزار تومان، سردست گوسفندی ۱۲۵ هزار تومان، شقه گوساله ۱۰۰ هزار تومان، سردست گوساله ۱۱۰ هزار تومان، راسته گوسفندی ۱۲۰ هزار تومان و راسته گوساله ۱۱۵ هزار تومان است.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین جزئیات بازار اقلام اساسی، دلایل گرانی و تاثیر آن بر قدرت خرید خانوار با خبر شویم:
احتکاری در بازار میوه نداریم
مجتبی شادلو نایب رئیس اتحادیه باغداران تهران درباره آخرین وضعیت محصولات باغی اظهار کرد: با توجه به نوسان قیمت نهاده های تولید اعم از سم، کود و بذر، قیمت تمام شده محصولات کشاورزی افزایش داشته است.
وی قیمت محصولات کشاورزی را تابع عرضه و تقاضا دانست و گفت: ممکن است با افزایش عرضه، قیمت میوه به حدی افت کند که به ۱۰ سال قبل باز گردد و با کاهش عرضه قیمت افزایش چشمگیری دارد که این موضوع هیچ ارتباطی به احتکار ندارد چرا که عموم محصولات کشاورزی فساد پذیر هستند.
شادلو ادامه داد: با وجود رشد چشمگیر قیمت تمام شده تولید، افزایش نرخ میوه امری طبیعی است، در غیر این صورت باغدار با مشکلات متعددی روبرو می شود.
نایب رئیس اتحادیه باغداران با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه وجود ندارد، تصریح کرد: با وجود عوامل طبیعی همچون تگرگ در برخی مناطق، اما جای هیچ گونه نگرانی مبنی بر تامین بازار داخل نیست.
افزایش ۱۲ تا ۱۰۰ درصدی قیمت اقلام اساسی در ۴ ماه اخیر
قاسمعلی حسنی دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه روغن وجود ندارد، اظهار کرد: با افزایش ۱۲ تا ۱۴ درصدی که در بازار روغن اتفاق افتاد، کمبودی برای مصرف خانوار وجود ندارد.
وی افزود: علی رغم کاهش قدرت خرید خانوار و رکود عمیق بازار، اما قیمت اقلام افسار گسیخته افزایش یافته است.
حسنی ادامه داد: با وجود آنکه نگرش ۸۵ درصد افراد، مصرف روغن مایع و ۱۵ درصد روغن جامد است، اما شنیده ها حاکی از آن است که احتمال تغییر نرخ روغن وجود دارد.
دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی ادامه داد: قیمت اقلام اساسی بعد از عید افزایش افسار گسیخته داشته تا از بازار کاذب دیگر کالاها، جا نماند.
وی با بیان اینکه قیمت برنج صددرصد، چای ۳۵ تا ۴۰ درصد، روغن ۱۲ تا ۱۵ درصد و حبوبات ۵ تا ۱۰ درصد رشد داشته است، گفت: افزایش قیمت اقلام اساسی در ۴ ماه اخیر منجر به کاهش قدرت خرید خانوار و رکود بازار شده است.
این مقام مسئول نرخ کنونی هر کیلو برنج ایرانی را در عمده فروشی ها از ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار تومان و برنج خارجی را از ۱۵ هزار تا ۱۹ هزار تومان اعلام کرد.
وی درباره آینده بازار اقلام اساسی بیان کرد: با توجه به فصل گرما و کاهش تقاضا، قیمت حبوبات تا پایان شهریور نوسان خاصی ندارد و تنها شکر یک هزار و ۴۰۰ تومان بالاتر از قیمت مصوب عرضه می شود به طوریکه هر کیلو شکر درب کارخانه ۷ هزار و ۷۰۰ تومان به فروش می رسد.
مرغ دوباره گران شد
حبیب اسداله نژاد نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی از افزایش قیمت مرغ در بازار خبر داد و گفت: قیمت کنونی هر کیلو مرغ زنده درب مرغداری ۱۲ هزار و ۷۰۰ تومان و مرغ گرم ۱۹ هزار تومان است.
وی افزود: با توجه به شرایط فعلی عرضه و تقاضا پیش بینی می شود که نوسان قیمت مرغ در دامنه ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان باشد.
اسداله نژاد با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه وجود ندارد، بیان کرد: بنابر آمار ماهیانه ۱۰۵ میلیون قطعه جوجه ریزی صورت گرفته که با این وجود ۲۲۰ تا ۲۳۰ هزار تن گوشت مرغ تولید می‌شود که این میزان جوابگوی نیاز داخل است.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ادامه داد: با توجه به بحران صنعت مرغداری در ماه‌های اخیر، ذخایر مناسبی توسط دولت و بخش خصوصی جمع آوری شده که با وجود تولید مناسب مرغ مشکلی در عرضه نداریم.
زیان ۲ هزار و ۵۰۰ تومانی مرغداران در فروش تخم مرغ
ناصر نبی پور رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران از کاهش قیمت تخم مرغ در بازار خبر داد و گفت: امروز متوسط قیمت هر کیلو تخم مرغ درب مرغداری ۷ هزار تومان معادل شانه ای ۱۴ هزار تومان است.
وی قیمت مصوب هر کیلو تخم مرغ را ۹ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد و افزود: تولیدکنندگان از دیدگاه اتحادیه مرغداران در فروش هر کیلو تخم مرغ ۵ هزار تومان و از دیدگاه ستاد تنظیم بازار ۲ هزار و ۵۰۰ تومان متضرر هستند.
نبی پور مازاد تولید و ممنوعیت صادرات تخم مرغ را یکی از علل اصلی افت قیمت محصول در بازار برشمرد و گفت: با توجه به مازاد روزانه حداقل ۲۰۰ تن تخم مرغ انتظار می رود که مسیر صادرات باز شود.
وی تولید روزانه تخم مرغ را ۲ هزار و ۹۰۰ تا ۳ هزار تن اعلام کرد و گفت: با احتساب مصرف داخل، روزانه ۲۰۰ تن از این میزان مازاد بر نیاز کشور است که باید به بازار‌های هدف صادر شود.
قاچاق دام بازار گوشت را ملتهب کرد
علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی کشور از ثبات نرخ گوشت در بازار خبر داد و گفت: هم اکنون هر کیلو شقه گوسفندی بدون دنبه با نرخ ۹۷ هزار تا ۹۸ هزار تومان به مغازه دار و با احتساب ۱۰ درصد سود، ۱۱۰ تا ۱۱۲ هزار تومان به مصرف کننده عرضه می‌شود.
وی افزود: با توجه به نوسان نرخ ارز، افزایش کرایه حمل از شهرستان‌های غرب کشور به تهران و افت وزن دام در فصل گرما پیش بینی خاصی راجع به وضعیت قیمت در بازار نمی‌توان داشت.
ملکی نوسان نرخ ارز و انگیزه خروج دام به آن سوی مرز‌ها را یکی از علت‌های اصلی گرانی گوشت در بازار برشمرد و گفت: افزایش قیمت علوفه و هزینه جا به جایی دام از استان‌های دیگر به سمت تهران، همچنین کاهش قیمت کله پاچه، دل، جگر و سیرابی در فصل گرما، همزمان با شیوع ویروس کرونا موجب شده قیمت گوشت با نوساناتی در بازار رو به رو شود.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در پایان قیمت هر کیلو گوسفند در شهرستان‌های مبدا را ۴۰ تا ۴۲ هزار تومان اعلام کرد و گفت: با توجه به هزینه ۳ هزار و ۳۰۰ تومانی دامپزشکی و ترابری برای هر راس گوسفند، قیمت هر کیلو دام در میادین تهران به ۴۵ هزار تومان می‌رسد.