سهمیه مازندران برای کشت کلزا در سال زراعی ۹۸-۹۹ ۲۵ هزار هکتار بود ولی برای سال زراعی پیش رو (۱۳۹۹-۱۴۰۰ ) ۲۷ هزار هکتار تعیین شده است.
با این وصف ، سهمیه تعیین شده برای مازندران نسبت به سال ۹۷ کاهش حدود ۳۵ درصدی کاهش دارد. سهمیه مازندران در آن سال ۴۰ هزار هکتار بود.
گزارش رسمی جهاد کشاورزی مازندران نشان می دهد که اقبال کشاورزان استان به کشت کلزا پس از چند سال طی کردن روند افزایشی از سال ۹۷ ناگهان کاهشی شد و به همین دلیل هم وزارت جهاد کشاورزی بر مبنای واقعیات میدانی سهمیه جدید را تعیین کرده است.
سهمیه پارسال مازندران اگر چه کشت ۲۵ هزار هکتار کلزا بود ، ولی عملا حدود ۱۳ هزار هکتار آن محقق شد.
استان مازندران ۴۶۰ هزار هکتار زمین مرغوب کشاورزی دارد که بعد از برداشت برنج و گندم بخشی از آنها زیر کشت کلزا می‌رود.
پارسال در طرح گسترش کشت کلزا مقرر شده بود تا علاوه بر زمین‌های خشکه زاری ، تا ۲۰ هزار هکتار از زمین‌های شالیزاری حوزه آبریز هراز نیز زیر کشت این محصول برود. بررسی ها نشان می دهد که شالیکاران حوزه آبریز هراز اصلا به کشت دانه روغنی کلزا استقبال نشان نداده اند و حتی برخی از کشاورزان شرق استان هم که پیش از این استقبال خوبی به کشت کلزا داشتند ، به دلیل فراوانی آب طی ۲ سال اخیر علاوه بر کشت گندم به عنوان کشت اصلی ، به کشت برنج نیز روی آورده اند.
بر اساس آمارهای رسمی سطح زیر کشت برنج در شرق مازندران طی ۲ سال اخیر ۱۰ هزار هکتار افزایش یافت چرا که سیلاب و فراوانی آب در منطقه سبب شد تا این سطح از زیر کشت گندم و یا کلزا خارج و در واقع خط قرمز کشت برنج به دلیل کمبود آب در شرق استان نادیده گرفته شود.
کارشناسان کشاورزی مازندران معقدند شرایط آب و هوایی و بارندگی های مناسب و فراوانی که ۲ سال گذشته سبب شد تا شرایط برای کشت کلزا در زمین های شالیزاری مناسب نباشد ، موضوعی که نشان می دهد اگر طرح تسطیح و یکپارچه سازی و زهکشی در زمین های شالیزاری استان گسترش می یافت ، مشکلات غرقابی بودن زمین های ۱۱۰ هزار هکتاری حوزه آبریز هراز رفع شده و زمینه برای توسعه کشت دوم و حتی سوم برنج، کلزا ، علوفه و سبزیجات مهیا می شد.
طبق آمار رسمی ، طرح تسطیح ،یکپارچه سازی و نوسازی در ۶۰ هزار هکتار از زمین های شالیزاری استان مازندران انجام شده است اما به دلیل نبود زهکش ، معضل ماندابی شدن این اراضی نیز حل نشده است. به عبارتی به رغم اهمیت کشت دوم و حتی سوم با هدف افزایش بهره وری و درآمد کشاورزان ، نبود کانال های زهکشی و شبکه‌های آبیاری سبب پائین بودن سطح زیر کشت دوم شده و آن را با خطر پذیری بالایی همراه کرده است.
تنوع کشت در اراضی کشاورزی مازندران از مهم ترین توصیه کارشناسی در بخش حفظ و گسترش کیفیت خاک است و معرفی کشت دانه روغنی کلزا در زمین های شالیزاری نیز مهم ترین گزینه پیشنهادی کارشناسان محسوب می شود.
اراضی شالیزاری مازندران که تنها ۶ ماه از سال زیر کشت قرار دارند، مهم‌ترین عرصه کشت دوم به منظور تنوع بخشی به کشت در اراضی کشاورزی استان در نظر گرفته شد تا هم خاک این زمین‌ها با تنوع کشت غنی شود و هم صرفه اقتصادی برای کشاورزان افزایش یابد.
به هر حال کشاورز به عنوان تولید کننده تصمیم گیر نهایی برای انتخاب نوع محصول است و صد البته کشاورز همه شرایط را بر اساس تجربه لحاظ می کند ، اما وزارت جهاد کشاورزی دولت تدبیر و امید حمایت های خود را برای توسعه کشت کلزا همچنان انجام می دهد ، همان طوری که آمار نشان می دهد عملکرد دولت در اعلام به موقع خرید، قیمت مناسب و پرداخت سریع و عملی کردن بسته‌های حمایتی سبب شد تا سطح زیر کشت این گیاه استراتژیک در مازندران از از چهار هزار هکتار سال ۹۳ به ۲۵ هزار هکتار در سال ۹۷ افزایش یابد.
البته ذکر این نکته نیز مهم است که افزایش سطح کشت علوفه ، سویا و سبزیجات در زمین های شالیزاری در ۲ سال اخیر نیز یک علت دیگری بود تا کشت کلزا به عنوان آلترناتیو برتر مورد تردید قرار بگیرد.
کارشناسان کشاورزی مازندران معقتدند که نوسان سطح زیر کشت کلزا ، دلیل بر استفاده نکردن از ظرفیت تولیدات کشاورزی نیست ، چرا که جا به جایی نوع کشت در استان همواره وجود داشته است ، اگر چه با توجه به اهمیت تولید دانه روغنی به عنوان یک محصول استراتژیک ، سطح توقع دولتمردان را از کشاورزان بالا برده است.
به طور معمول از نیمه دوم شهریور کشت کلزا در میان بند و ارتفاعات استان مازندران آغازمی شود و کشت کلزا در زمین‌های شالیزاری استان نیز عمدتاً در مناطق جلگه‌ای و دشت از پنج مهر تا پانزدهم آبان است.
ابلاغ رسمی کشت ۲۷ هزار هکتاری کلزا
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران نیز از ابلاغ کشت کلزا در سطح ۲۷ هزار هکتار از زمین های کشاورزی استان برای سال زراعی آینده خبر داد و گفت که این میزان بر اساس ظرفیت سنجی، سابقه کشت استان و تحقق ظرفیت مورد نظر در برنامه الگوی کشت استان از سوی وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شده است.
به گزارش روز یکشنبه روابط عمومی جهاد کشاورزی مازندران ،مجید بهادری افزود : بر این اساس، سطح ابلاغی کشت دانه روغنی کلزا استان مازندران در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، ۲۷ هزار هکتار با انتظار میانگین عملکرد ۲ تن در هکتار و پیش بینی تولید ۵۴ هزار تن اعلام شد.
وی ادامه داد : تهیه و تدوین برنامه کشت مناطق استان و ابلاغ و نظارت بر اجرای طرح در شهرستان ها، پایش منظم تامین نهاده های مورد نیاز مانند بذر، کود، آفت کش، ماشین آلات، بکارگیری حداکثری ظرفیت محققین مروج ارشد و یاوران تولید در اجرای طرح و رعایت دستور العمل های فنی و اجرایی مرتبط، نظارت بر حسن انجام کار تمامی دست اندرکاران پروژه خودکفایی در تولید محصولات اساسی از برنامه های ابلاغی توسعه کشت کلزا در استان است.
بهادری هدایت کشاورزان در مراقبت از مزارع و توصیه های لازم برای تغذیه گیاهی، کنترل آفات و انجام روزهای مزرعه و ارتقاء دانش و تجربه کشاورزان و کارشناسان، پیگیری در جذب تسهیلات سرمایه در گردش برای زراعت کلزا از طریق سرپرستی و شعب بانک کشاورزی در استان را از دیگر برنامه های ابلاغی وزارت متبوع برای توسعه کشت کلزا در استان برشمرد.
وی با اظهار این که در سال زراعی جاری ۱۲ هزار و ۲۷۰ هکتار از اراضی زراعی مازندران به کشت کلزا اختصاص داشت ، گفت: با این برنامه ابلاغی سطح کشت بیش از ۲ برابر افزایش می یابد.
حدود ۸۵ درصد دانه روغنی کلزا وارداتی است و وزارت جهاد کشاورزی دولت تدبیر و امید به تولید و بازرگانی این محصولات اهمیت خاصی قائل شده به طوری که از پنج سال پیش تلاش برای برگرداندن قطار کشت دانه‌های روغنی از جمله کلزا به ریل اصلی در مازندران آغاز شده است.
وزارت جهاد کشاورزی دولت تدبیر امید برنامه ریزی کرده است که در یک بازه ۱۰ ساله با افزایش میزان تولید دانه‌های روغنی، حدود ۷۰ درصد روغن مصرفی و ۵۰ درصد کنجاله مورد نیاز در داخل کشور تأمین شود.
کلزا از گیاهان روغنی است که دانه آن حاوی ۴۰ تا ۴۵ درصد روغن و ۲۵ تا ۳۵ درصد پروتئین است.