علی رغم هشدار کارشناسان درباره اعمال ممنوعیت و محدودیت برای صادرات محصولات کشاورزی، مسئولان تنظیم بازار کشور به محض ایجاد کوچک‌ترین نوسانی در بازار داخل، در اولین قدم اقدام به اعمال محدودیت در صادرات می‌کنند که رویکرد غلط طی سال‌های گذشته باعث از دست رفتن بازارهای مهم صادراتی و جایگزینی کشورهای رقیب، شده است.
اخیراً نیز به دنبال افزایش قیمت تخم مرغ دولت ابتدا اقدام به ممنوعیت و سپس اعمال تعرفه بر صادرات این محصول کرده که این اقدام با انتقاد شدید تولیدکنندگان و صادرکنندگان مواجه شده است.
همه چیز زیر سر صادرات است!
سه روز قبل، مدیر کل دفتر طیور وزارت جهاد کشاورزی دلیل افزایش قیمت تخم مرغ را صادرات این محصول عنوان کرد و از توقف صادرات آن خبر داد.
غلامرضا ملک نیا، با بیان اینکه سالانه بیش از یک میلیون تن تولید تخم مرغ در کشور توزیع می‌شود، گفت: اختلاف قیمتی که در چند وقت اخیر برای تخم مرغ به وجود آمد به علت صادراتی بود که انجام شد؛ به طوری که در سال گذشته در مجموع ۵۰ هزار تن تخم مرغ صادر شد در حالی که در همین چند ماهه ۶۰ هزار تن تخم مرغ صادر شد که این موضوع موجب افزایش قیمت این محصول در بازار شد.
مدیر کل دفتر طیور وزارت جهاد کشاورزی افزوده بود: در حال حاضر صادرات این محصول به طور کامل متوقف شده و همه تخم مرغ تولیدی در کشور به سمت بازار گسیل داده شده است.
آشفته بازار نهاده‌های دامی دلیل گرانی تخم مرغ است نه صادرات
این اظهارات در حالی است که طبق اعلام فعالان بخش خصوصی و تولیدکنندگان دلیل افزایش قیمت تخم مرغ طی هفته‌های اخیر، گرانی بیش از اندازه قیمت نهاده‌های دامی و کمبود آنها در بازار است که هزینه تمام شده تولید را به شدت افزایش داده است. بازار نهاده‌های دامی از دی ماه سال گذشته به دلیل کند شدن روند تخصیص ارز، با مشکلات جدی مواجه شد و این چالش تاکنون نیز ادامه داشته و حتی در مواردی تولیدکنندگان به دلیل ناتوانی در تامین خوراک، مجبور شده‌اند مرغ‌های تخم گذار خود را به کشتارگاه بفرستند. مسئولان مربوطه هم تا الان قادر به کنترل وضعیت و تعدیل قیمت‌ها نبوده‌اند.
حتی برخی فعالان صنعت مرغداری عنوان می‌کردند که اگر دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات نهاده‌های دامی را به طور کامل حذف کند و به تولیدکنندگان اجازه بدهد که با ارز آزاد اقدام به واردات نهاده کنند، این اقلام با قیمتی پایین‌تر از قیمت فعلی بازار آزاد به دست‌شان خواهد رسید.
لغو ممنوعیت و اعمال تعرفه
البته دولت ممنوعیت صادرات تخم مرغ را دیروز اصلاح کرد و به جای ممنوعیت، اقدام به وضع عوارض صادراتی کرد. براساس بخشنامه دیروز گمرک، صادرات تخم مرغ مشمول عوارض ۲۵۰۰ تومانی به ازای هر کیلوگرم و صرفاً با مجوز دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی امکان پذیر است.
اگرچه وضع تعرفه بر صادرات، با توجه به اینکه بخشی از نهاده‌های مصرف مرغداری‌ها، نهاده‌های وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی است، معقول به نظر می‌رسد اما تصمیمات دفعتی و ناگهانی برای صادرات، قدرت برنامه ریزی را از صادرکنندگان سلب کرده و تامین مستمر بازارهای هدف را دچار اختلال می‌کند.
مشتری‌های خود را از دست می‌دهیم
در همین زمینه، سید رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با انتقاد از سیاست‌های دولت در زمینه صادرات و واردات محصولات کشاورزی، اظهار داشت: صادرات و واردات یک جاده دو طرفه است و هر دو طرف باید به موقع انجام شود تا مشکلی برای بازار داخل، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ایجاد نشود.
همچنین ناصر نبی پور، رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران با بیان اینکه ممنوعیت صادرات باعث می‌شود ما مشتری‌های خود را در کشورهای هدف از دست بدهیم، گفت: از تیرماه به دلیل فشارهای وارد شده صادرات دچار نوساناتی شد اما به طور کلی بین ۴۵ تا ۴۶ هزار تن تخم مرغ از کشور صادر شده است.
وی اضافه کرد: اگر مسئولان اجازه دهند صادرات انجام شود امسال تا ١٠٠ هزار تن هم می‌توانیم تخم مرغ صادر کنیم که این رقم خوبی است.