مهراد عباد در مورد تخصیص ارز ترجیحی اظهار داشت: هر کالایی که چند نرخی باشد، محل فساد است. چند نمونه هم داریم؛ بنزین را قاچاق میکنند یا ارز را میگیرند و کالایی را وارد نمیکنند. اینکه با کالای چند نرخی فساد نشود امکان ندارد، بعد از انقلاب هر کالای چند نرخی را امتحان کردند. اوایل انقلاب کالای کوپنی را میگرفتند و آزاد میفروختند یا آخرین و بدترین آن هم همین دلار 4200 تومانی است. به باورم حدود 20-30 درصد مشکلات اقتصادی کشور فقط به خاطر ارز 4200 تومانی است.
وی در ادامه تصریح کرد: آقای روحانی هم اعتراف کردند که این ارز مشکلزا و فسادزا است. اما برداشتن آن جرات میخواهد چون تصور بر این است که موجب افزایش قیمتها میشود در حالیکه تفاوت قیمت چندانی ایجاد نخواهد شد. همه تولیدکنندههایی که این ارز را میگیرند، کالای خود را با قیمت ارز آزاد محاسبه میکنند و میفروشند. هدف این ارز این بود که به مصرفکننده سوبسید داده شود اما در عمل چنین اتفاقی نمیافتد، سود آن نصیب عدهای خاص میشود.
عباد همچنین افزود: اگر بدنبال سوبسید هستند، بیمهها را تقویت کنند. بیشتر داروها را بیمه قبول نمیکند و اگر بیمه را تقویت کنند موجب کاهش قیمت میشود. همین موضوع قاچاق دارو که خبرساز شده به این خاطر بود که عدهای دارو را با قیمت پایین وارد و با قیمت بالاتری صادر میکردند. اتاق بازرگانی و داروسازها هم با این موضوع مشکل دارند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: برای مثال دارویی با ارز 4200 تومانی وارد میشود، در حالیکه مشابه همان دارو در داخل تولید میشود و برای تولید آن نیاز به وارد کردن مواد اولیه است اما ارز 4200 تومانی تخصیص نمیدهند. در نتیجه عملا به واردکننده سوبسید داده شده که با ارز ارزان کالا وارد کند و از تولیدکننده داخلی نه تنها حمایتی نشده بلکه رقیب جدی هم تراشیده شده است. واردکنندهای هم که این کالا را میآورد به همان قیمت ارز آزاد میفروشد. یعنی عملا پول هنگفت کشور هدر رفته و به جیب عدهای رانتخوار میرود.
وی در مورد تجربه کشورهای دیگر از ارز چند نرخی گفت: سوبسید بیشتر در چین و اروپای شرقی بوده و نظامهای کمونیستی بیشتر استفاده میکردند. اگر در کشوری که تجارت آزاد را قبول دارد، یارانه بیمعنا است چون در تجارت آزاد عرضه و تقاضا قیمت را تعیین میکند و این یکی از اصول اولیه اقتصاد است و وقتی کشورها تجارت آزاد را قبول میکنند، آن را هم رعایت میکنند.
نایب رییس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی با اشاره به سیستم یارانهای گفت: البته هدف ارز ترجیحی که حمایت از اقشار متوسط و پایین بوده، کاملا پسندیده است اما روش آن صحیح نیست. مثل یارانه نقدی دیگر جواب نمیدهد و 45 هزار تومان ارزش گذشته را ندارد؟ اما مجموع آن رقم بزرگی است که میتوان صرف ساخت پالایشگاه یا نیروگاه برق کرد.
وی در پایان اضافه کرد: به باورم حذف ارز ترجیحی شاید در کوتاه مدت بر قیمتها تاثیر داشته باشد اما در بلندمدت سود بسیاری دارد. همچنین با وجود مشکلات در بودجه، یکی از روشهای تامین آن حذف دلار 4200 تومانی است.