ابرکوه یکی از مناطق عمده کشاورزی و دامداراری استان یزد است که با وجود مشکلات کم آبی، هنوز هم حدود ۴۰ درصد اشتغال مردم این شهرستان به تولیدات کشاورزی و دامداری و دامپروری وابسته است.
یکی از ضرورت های تداوم کشاورزی در استان کویری یزد و شهرستان ابرکوه حفظ منابع محدود آبی و افزایش بهره وری از آن است، لذا کشاورزان نیز تلاش مضاعفی برای استفاده بهینه از این منابع دارند و توسعه کشت گیاهان کم آبخواه از جمله زعفران را که به طلای سرخ در اقتصاد جهانی معروف است، در چند سال اخیر جایگزین محصولات پرآبخواه کرده و سطح زیرکشت این محصول را از یک هکتار به یکصد هکتار رسانده اند.
زعفران از جمله گیاهان کم آبخواه است و علاوه بر اینکه کشت آن برای کشاورزان آسان است، موجب اشتغالزایی شده و ارزش افزوده بالایی دارد و به درآمدی پایدار کشاورزان کمک می کند.
۲۰۰ بهره بردار در ابرکوه، زعفران کشت می‌کنند
مدیرجهاد کشاورزی ابرکوه گفت: هم اکنون ۲۰۰ بهره بردار بخش کشاورزی در این شهرستان در زمینه کشت و تولید زعفران فعالیت می کنند که متوسط تولید این محصول در ابرکوه چهار کیلوگرم و در واحد سطح و در برخی مزارع رکورد تولید به ۵.۵ تا ۶ کیلوگرم نیز می رسد و بیشترین سطح زیرکشت این محصول در دهستان فراغه بخش مرکزی قرار دارد.
مهدی غیب الهی بابیان اینکه هم اکنون کار برداشت زعفران دراین شهرستان آغاز و تا اواخر آذرماه ادامه دارد، افزود: پیش بینی می شود که در مجموع از ۱۰۰ هکتار سطح زیرکشت این محصول در ابرکوه حدود ۴۰۰ کیلوگرم زغفران خشک تولید شود .
همچنین مسوول تولیدات گیاهی مدیریت جهاد کشاورزی ابرکوه گفت: با توجه به محدودیت منابع آب در این شهرستان ، کشاورزان فرایند برداشت آب را با تغییر الگوی کاشت محصول کم آبخواه در اولویت برنامه کاری خود قرار داده اند.
حسن زارع با اشاره به اینکه کاشت گیاهان پرآبخواه مقرون به صرفه نیست ، خاطرنشان کرد: توسعه کشت گیاهان دارویی و پسته در کنار کاشت زعفران در اولویت کار کشاورزان ابرکوه قرار گرفته است.
وی افزود: کشاورزان برای توسعه کاشت زعفران می توانند با مراجعه به جهاد کشاورزی برای دریافت تسهیلات با بازپرداخت پنج ساله اقدام کنند.
همچنین مسوول امور آب و خاک جهاد کشاورزی ابرکوه نیز گفت: دشت ابرکوه یکی از چهار دشت ممنوعه بحرانی استان یزد از نظر منابع آب است و کشاورزان با آگاهی از این وضعیت در زمینه افزایش بهره وری از منابع آب با کشت های جایگزین و استفاده از سامانه های آبیاری نوین اقدام کرده اند.
احمدرضا زرنگار افزود: برای استفاده بهینه وبهره وری مصرف آب تاکنون ۹۰ درصد باغ های زردآلوی ابرکوه به سیستم های آبیاری قطره ای تجهیز شده و این شهرستان از لحاظ اجرای طرح های آبیاری نوین در استان یزد رتبه نخست را دارد.
وی اضافه کرد: تاکنون کشاورزان شهرستا ابرکوه با استفاده از کمک های بلاعوض دولت، پنج هزار هکتار از اراضی و باغ های خود را به سامانه های آبیاری نوین تجهیز کرده اند.
یکی از زعفران کاران ابرکوهی می گوید: نبود یک تشکل منسجم، بسته بندی نامناسب و بازاریابی ضعیف باعث شده که بهره برداران بخش کشاورزی از حداکثر منافع تولید برخوردار نشوند و بخش قابل توجهی از سود آنان نصیب واسطه ها شود.
علی دهقانی افزود: ضعف زنجیره حمایتی و صنایع وابسته به کشت زعفران در شهرستان ابرکوه باعث شده که دلالان طلای سرخ ، این محصول را به کمترین قیمت ممکن از کشاورزان خریداری کنند و بیشتر از آنان از تولید زعفران سود ببرند.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط اقلیمی ابرکوه، زعفران تولیدی در این شهرستان از کیفیت بالایی برخوردار است، اما پایین بودن قیمت آن کشاورزان را نسبت به ادامه کاشت و توسعه آن بی رغبت کرده است .
یکی دیگر از زعفران کار ابرکوه گفت: به دلیل خشکسالی های اخیر و کمبود منابع آبی به زعفران کاری روی آورده ام و از تسهیلات با بازپرداخت ۱۵ درصد استفاده کردم تا کشاورزی خود را توسعه دهم و سطح مزارع زعفرانم را به ۱.۵ هکتار افزایش دادم.
حسین زارع ادامه داد: با وجود اینکه کیفیت زعفران تولیدی ابرکوه مرغوب است اما هر سال با مشکل بازاریابی مواجه می شوم چرا که در این شهرستان مشتری عمده برای خرید محصول زعفران وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد : با توجه به خشکسالی های سال های اخیر ، با حمایت های مسوولان می توان سطح زیرکشت زعفران را که محصولی کم آبخواه است به عنوان کشت جایگزین توسعه داد اما در کنار آن باید برای بازاریابی محصولات تولید شده نیز برنامه ریزی شود تا کشاورزان مجبور نشوند دسترنج خود را به پایین ترین قیمت بفروشند.
اراضی قابل کشاورزی شهرستان ابرکوه به علت کاهش بارندگی، کم آبی و تداوم ۲ دهه پدیده خشکسالی از ۲۰ هزار هکتار به ۱۵ هزار هکتار در سال های اخیر کاهش یافت و ۴۰ درصد اشتغال این شهرستان وابسته به فعالیت‌های کشاورزی، دامداری و دامپروری است و هشت هزار و ۵۰۰ خانوار ، سالانه ۲۰۰ هزار تن محصول کشاورزی و دامی تولید می کنند.
مرکز شهرستان ۵۵ هزار نفری ابرکوه در ۱۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.