قیمت جهانی خوراک دام و طیور و همچنین گندم به عنوان دو محصول استراتژیک، مدتی است صعودی شده، در تداوم افزایش قیمت‌های گذشته هر بوشل (پیمانه اندازه گیری حدود 24 کیلو) ذرت که عمدتا به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود با یک دلار افزایش به قیمت 428.25 دلار معامله شد.
از آنجایی که حدود 70 درصد نیاز خوراک دام و طیور کشور از طریق واردات تأمین می‌شود، نوسانات قیمت‌های جهانی برای ما مهم است.
سالانه حدود 4.5 میلیارد دلار ارز کشور برای واردات انواع خوراک دام از کشور خارج می‌شود و افزایش قیمت‌های جهانی میزان خروج ارز را بیشتر می‌کند.
خوراک دام و طیور بیشترین حجم واردات محصولات کشاورزی را در برمی‌گیرد و تأثیر 70 درصدی روی قیمت تمام شده محصولات پروتئینی دارد.
در ماه‌های گذشته افزایش قیمت این نهاده‌ها در داخل باعث شده به رغم فراوانی محصولات اساسی داخل مانند گوشت، مرغ و تخم مرغ باعث شده قیمت آنها در داخل گران‌تر شود.
امین شالچیان یک فعال اقتصادی هم با تأیید رشد قیمت‌های جهانی به خبرنگار فارس گفت: قیمت جو و ذرت در 6 ماه گذشته حدود 30 درصد در بازارهای جهانی رشد کرده است.
* افزایش قیمت گندم در بازارهای جهانی
امروز قیمت گندم در بازارهای جهانی 75 سنت در هر بوشل رشد کرد. در حقیقت این رشد در چند هفته گذشته هم وجود داشته است. ایران در تولید گندم خودکفا است، اما به اذعان کارشناسان این خودکفایی هنوز به پایداری کامل نرسیده است، به طوری که سال گذشته 3 میلیون تن گندم وارد کردیم. امسال نیز خرید تضمینی دولت حدود 8.4 میلیون تن بوده که نسبت به سال گذشته افزایش معنا‌داری نداشته است.
یزدان سیف مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی در آخرین آماری که از خرید تضمینی گندم اعلام کرد، رقم 8.4 میلیون تن را عنوان نمود. بنابراین در صورتی که همانند سال گذشته نیاز به واردات باشد، به ناچار باید گندم را با قیمت‌های بالاتری خریداری کنیم.
امسال دولت خرید تضمینی گندم را کیلویی 4000 تومان اعلام کرده است. کارشناسان این قیمت را بسیار پایین می‌دانند و معتقدند اگر دولت نرخ مناسبی را تعیین کند، کشاورزان به کشت این محصول استراتژیک ترغیب خواهند شد و نیازی به واردات نخواهیم داشت.
کارشناسان معتقدند به جای این که دولت یارانه را به جیب کشاورز خارجی بریزد و گندم را با قیمت گرانتری وارد کند بهتر است، قیمت خرید تضمینی را افزایش دهد تا نیاز کشور در داخل تولید شود.
* راهکار چیست
به باور کارشناسان موثرترین راه برای جلوگیری از خروج ارز از کشور و ایجاد ثبات و پایداری در تولید توجه دولت به محصولات استراتژیک مانند خوراک دام و طیور، گندم و دانه‌های روغنی است.
علی رغم این که سالانه 120 میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور تولید می‌شود، اما در محصولات استراتژیک عمدتاً وابسته هستیم و به خاطر این وابستگی کشور تاوان بسیار سختی می‌پردازد.
بخش کشاورزی باید در تولید گندم به خودکفایی برسد و ضریب خوداتکایی را در سایر محصولات اساسی افزایش دهد. به طوری که اکنون بیش از 90 درصد در دانه‌های روغنی و بیش از 70 درصد در خوراک دام و طیور وابسته هستیم.
سالانه حدود یک میلیون تن برنج و 150 هزار تن گوشت وارد کشور می‌شود. در باره شکر هم نوسان‌های زیادی وجود دارد. بعضی موقع تا مرز خودکفایی می‌رسیم، اما برخی سال‌ها نزدیک به یک میلیون تن واردات انجام می‌شود.
راهکار دوم این است که مدیریت واردات و توزیع در داخل کشور به درستی انجام شود و به فساد و رانت اجازه بروز و ظهور داده نشود. بخش زیادی از مشکلات نهاده کشور به دلیل سوءمدیریت در واردات و توزیع آن است. به همین دلیل علی رغم واردات کافی هنوز بازار نهاده آشفته و بی‌سروسامان است. بازارهای سیاه شرایط را برای تولیدکنندگان بسیار سخت کرده است.
باید کارگروهی راه‌اندازی شود تا به وضعیت اختصاص ارز بانک مرکزی، ثبت سفارش‌های وزارت جهاد و وزارت صمت و توزیع آنها در داخل نظارت جدی داشته باشد. مدیریت‌های جزیره‌ای در این وزارتخانه‌ها آسیب جدی به بازار نهاده‌ها وارد کرده است.