شورای عالی امنیت ملی بعد از ارائه تسهیلات مختلف از جمله صدور کد رهگیری و... برای خروج کالاهای اساسی از گمرکات و بنادر مقرر کرد صاحبان کالا تنها یک فرصت 2 ماهه برای ترخیص کالا از گمرکات کشور دارند.
پیگیریها از بندر امام خمینی استان خوزستان به عنوان قطب اصلی واردات کالاهای اساسی نشان میدهد، 40 هزار تن از دو قلم کالای اساسی (برنج و دانه سویا) اظهار شده به گمرک در آستانه اعمال مقررات متروکه و تحویل به سازمان اموال تملیکی قرار دارند.
بر این اساس 23 هزار تن برنج و 18 هزار تن دانه سویا متعلق به این شرکت دولتی در بندر امام خمینی در آستانه اعمال مقررات متروکه از طرف گمرک قرار دارند.
بر مبنای ماده 24 قانون امور گمرکی در شرایط عادی کشور، مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل کالا به این اماکن سه ماه است. در صورت تقاضای کتبی صاحبان کالا یا شرکتهای حمل و نقل در مورد کالای عبوری و وجود علل موجه به تشخیص گمرک و با پرداخت هزینه انبارداری تا تاریخ موافقت گمرک این مدت حداکثر تا دو ماه دیگر قابل تمدید است. درصورتی که ظرف مهلت مقرر صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی و پرداخت وجوه متعلقه اقدام ننماید کالا مشمول مقررات متروکه می شود. چنانچه کالا به انبارهای گمرکی متعدد منتقل و نگهداری شود مدت توقف از زمان ورود کالا به اولین انبار گمرکی محاسبه می شود. مهلت توقف مرسولات پستی غیرتجاری تابع مقررات پست است.
در تبصره2ـ این ماده آمده است، چنانچه ظرف یک ماه کالاهایی که برای آن سند ترخیص یا فروش صادر گردیده است از انبارها خارج نشود مشمول مقررات متروکه می شود. این مهلت با اعلام موافقت مرجع تحویل گیرنده و گمرک قابل تمدید است.
اما نکته طلایی قانون تبصره 4 ماده 24 است، در این تبصره آمده است "تعیین مهلت توقف کالا در مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی بر اساس ضوابط قانونی مناطق مذکور در اختیار سازمانهای مسؤول این مناطق است. کالاهایی که در این مناطق پس از انقضاء مهلت های اعطائی توسط سازمانهای مذکور مهلت منقضی، اعلام می شوند نیز مشمول مقررات کالای متروکه می‌گردند."
گفتنی است معمولا با توجه به نامشخص بودن مدت زمان ماندگاری کالا در انبارهای مناطق آزاد و ویژهِ مختلف، گمرکات کشور از زمان اظهار کالا (که کالا در اختیار و ید گمرک قرار میگیرد) روی مدت زمان تصریح شده در ماده 24 قانون امور گمرکی / (یعنی 3ماه )مانور میکند.