نواخته‌شدن زنگ خطر آنفلوانزای پرندگان در آذربایجان‌شرقی

آذربایجان‌شرقی به دلیل همجواری با کشورهای قفقاز و ترکیه همه ساله از خطر شیوع بیماری آنفلوانزای مرغی رنج می‌برد و همین امر ضرورت مراقبت،  نظارت و پایش مضاعف در مبادی های ورودی احتمالی این بیماری را دوچندان می کند.

در واقع آذربایجان شرقی به دلیل مرزی بودن یکی از ۱۶ استان کشور با خطرپذیری بالا در شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان است که سازمان دامپزشکی کشور با درک اهمیت آن یکی از ۱۶ آزمایشگاه مربوط به کنترل این بیماری در این استان راه اندازی کرد تا نیازی به ارسال آزمایشات مخصوص آن، موسوم به «پی. سی. آر» به تهران نباشد.  

از سوی دیگر شیوع مرگبار آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در آذربایجان شرقی در سال ۱۳۹۶ شمسی، خسارات جبران ناپذیری بر مرغداران استان تحمیل کرد، به گونه ای که برای کنترل بیماری یک میلیون و ۸۰۰ هزار قطعه مرغ در این خطه معدوم شد.  

در آن سال که بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سطح وسعی در آذربایجان شرقی شیوع یافت، ۵۵ درصد از مرغ های معدم شده بیمه بودند و صندوق بیمه کشاورزی در استان ۱۳ میلیارد تومان ضرر و زیان آنان را جبران کرد.

اما بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سال ۱۳۹۷ نیز مرغداری های آذربایجان شرقی را رها نکرد، اما تفاوت آن با سال قبل در این بود که نهادهای مسوول با محوریت اداره کل استان با جدیت بیشتر وارد میدان شدند؛  در آن سال،  بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان تنها در سه روستای شهرستان‌های اهر، هشترود و تبریز گزارش شدکه با اقدامات سریع و به موقع تنها ۵۷۱ قطعه معدوم‌سازی شد و از شیوع این بیماری جلوگیری به عمل آمد تا سال ۹۷ بسیار آرام و بدون مشکل سپری شود.

بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در آذربایجان شرقی در سال گذشته نیز روز یازدهم فروردین در یکی از مرغداری های ایلخچی خود را نشان داد که اکیپ‌های واکنش سریع اداره‌کل دامپزشکی استان بلافاصله به محل اعزام و با نمونه‌برداری از واحد درگیر و انجام آزمایشات تخصصی PCR بر روی نمونه‌ها وجود این بیماری را تأیید کردند.

در آن زمان برای پیشگیری از شیوع این بیماری و جهت جلوگیری از انتقال احتمالی آن به جوامع انسانی، در همان روز ۶۵ هزار قطعه طیور واحد مرغداری تخمگذار به صورت بهداشتی معدوم سازی شد.

در همان زمان اداره کل دامپزشکی آذربایجان شرقی اعلام کرد که این مرغداری به رغم تأکیدات مؤکد دامپزشکی مبنی بر واکسیناسیون و با وجود موجود بودن واکسن کافی، واکسیناسیون بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان را در واحد مرغداری خود انجام نداده بود.

حال انتشار خبر مشاهده نخستین مورد از این بیماری در تبریز، مسوولیت اداره کل دامپزشکی آذربایجان شرقی و دیگر نهادهای مسوول از قبیل جهاد کشاورزی و اداره کل حفاظت محیط زیست استان را برای پایش بیماری جهت کنترل آن دو چندان می کند.  

هر چند ماموران اداره کل دامپزشکی آذربایجان شرقی به محض مشاهده یا دریافت گزارش هر مورد ابتلا به آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، پایش آن محل را به شعاع‌های یک، سه و ۱۰ کیلومتری انجام می دهند، اما روستائیان و مرغداران باید به محض مشاهده تلفات طیور، موارد را در سریع‌ترین زمان ممکن به اداره‌کل دامپزشکی استان اطلاع دهند تا اقدامات پیشگیرانه انجام شود.

البته اداره کل دامپزشکی آذربایجان شرقی اعلام کرده است تمامی اکیپ‌های برای مقابله با بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در آماده‌باش کامل قرار دارند و اکیپ واکنش سریع نیز در استان به محض تأیید آزمایشگاهی بیماری بلافاصله عملیات معدوم سازی را انجام می‌دهند.

آماده باش تمام وقت اکیپ های مقابله با آنفلوانزای فوق حاد پرندگان 

در همین حال امیرحسین بهداد،  مدیرکل دامپزشکی آذربایجان‌شرقی با اشاره به توصیه‌های بهداشتی و قرنطینه‌ای برای مقابله با این بیماری در مرغداری‌ها، می گوید که در گذشته واکسنی برای پیشگیری از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان وجود نداشت، امااکنون واکسن این بیماری به اندازه کافی موجود است و برای مقابله از شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان علاوه بر انجام واکسیناسیون که لازمه‌ جلوگیری از این بیماری است، شرایط قرنطینه‌ای و بهداشتی نیز باید مورد توجه قرار گیرد و حتما باید هرگونه تردد افراد و خودروهای حمل و نقل طیور زنده، کود و تخم مرغ کنترل شود که متأسفانه مرغداران توجه کافی به این مسائل نمی‌کنند.

مدیرکل دفتر سیاسی استانداری آذربایجان شرقی نیز پیشگیری از بیماری آنفلوآنزای پرندگان را موضوعی فرادستگاهی می داند و می گوید: تمام دستگاه‌های مسئول در این حوزه، باید توجه ویژه‌ای نسبت به این موضوع داشته باشند.

مرتضی محمدزاده با بیان اینکه ویروس هوشمند و پایدار آنفلوآنزا در فصل سرما به سرعت گسترش می یابد، تاکید می کند: بحث پیشگیری از شیوع آنفلوآنزا، موضوعی فرادستگاهی است و با توجه به اینکه آذربایجان شرقی در زمینه تولید گوشت دام و طیور جزو استان‌های برتر کشور است، توجه ویژه دستگاه‌های مسئول به موضوع پیشگیری از شیوع این بیماری دوچندان است.

در تبیین اهمیت مضاعف مقابله با شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در آذربایجان شرقی،  اشاره به این نکته خالی از لطف نیست که بنا بر اعلام اکبر فتحی، رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، در زمان حاضر ۸۵۰ واحد تولید مرغ و تخم مرغ در این خطه فعال است که علاوه بر تامین نیاز استان، مقصد بخش قابل توجهی از تولیدات آنها نیز استان های دیگر است. 

رتبه اول و سوم آذربایجان شرقی در تولید تخم مرغ و مرغ 

مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی با اشاره به اینکه این استان به لحاظ میزان تولید تخم‌مرغ و مرغ به ترتیب رتبه‌های اول و سوم کشور را دارد، میزان تولید سالانه تخم مرغ در استان را ۹۴ هزار تن و مرغ گوشتی را بیش از ۸۵ هزار تن اعلام و یادآوری می کند: بر همین اساس آذربایجان شرقی حدود ۱۱ درصد تخم مرغ  و سه درصد تولید گوشت مرغ کشور را در اختیار دارد.

فیروز طلوع حیات اضافه می کند: آذربایجان شرقی از لحاظ داشتن واحدهای مرغداری مادر تخم گذار رتبه اول کشور را داراست، به طوری که ۲۰ درصد جوجه های تخم گذار و ۶ درصد جوجه های گوشتی کشور را تامین می کند و با شرایط موجود توانایی صادرات به استان ها و کشورهای دیگر را نیز دارد که اغلب به کشورهای عراق و جمهوری آذربایجان بخشی از تولیدات صادر می شود.

وی با بیان اینکه طبق برآوردهای صورت گرفته صنعت مرغ و تخم مرغ حدود ۹ درصد اشتغال کشور را به خود اختصاص داده است، ادامه می دهد: هم اکنون افزون بر ۶۰۰ نفر در آذربایجان شرقی در صنعت مرغ و تخم مرغ به صورت مستقیم و حدود ۵ هزار نفر نیز به شکل غیرمستقیم در این حوزه شاغل هستند.

طلوع حیات توضیح می دهد: آذربایجان شرقی از لحاظ تولید تخم مرغ حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد مازاد تولید دارد که به استان های دیگر و به خصوص همجوار صادر می شود،  اما از لحاظ گوشت مرغ حدود ۱۵ درصد خلاء تولید در استان وجود دارد که این کمبود از استان های همجوار تامین می شود.