استان همدان با چهار هزار و ۴۰۰ هکتار اراضی زیر کشت سیر رتبه نخست تولید سیر خشک را در کشور به خود اختصاص داده و جالب‌تر اینکه سیر همدان نه‌تنها به‌صورت تازه‌خوری استفاده می‌شود، بلکه در فهرست خرید سبد شرکت‌های تولید دارویی و بهداشتی هم قرار دارد و در مصارف صنایع تبدیلی و غذایی استفاده می‌شود.
سیر تولیدی در همدان به لحاظ طعم و مزه برتری خاصی نسبت به سایر نقاط ایران دارد و همین کیفیت بالای سیر همدان در بین مصرف‌کنندگان سبب شده تا این محصول از شهرت خاصی برخوردار باشد.
استان همدان با دارا بودن تولید ۵۴ هزار تُنی سیر رتبه نخست کشوری را در این زمینه به خود اختصاص داده و بخش اعظمی از سهم تولید سیر کشور را دارا است؛ به‌نوعی که روستای «سولان» در شهرستان همدان بیش از ۶۰ درصد از تولید سیر این استان را از آن خود کرده و همین یک امتیاز تاکید می کند که سیر محصول پایدار استان همدان است.
حفظ شهرت جهانی همدان درزمینهٔ تولید سیر نیازمند برنامه‌ریزی در مسیری است که بتوان صادرات همراه با برند همدان و در بسته بندی‌های مناسب را در پیش گرفت
اما آنچه مسلم است حفظ شهرت جهانی همدان درزمینهٔ تولید سیر نیازمند برنامه‌ریزی در مسیری است که بتوان صادرات همراه با برند همدان و در بسته بندی‌های مناسب را در پیش گرفت، اما به راستی تا چه زمانی قرار است زخم کهنه نبود فرآوری، بسته بندی و صنایع تبدیلی در قطب سیر کشور خودنمایی کند؟
در سال جهش تولید هستیم و نیاز است تا در کنار رونق تولید، در مسیر جهشی نیز پیش رویم؛ اما آیا توانسته‌ایم در قطب تولید سیر کشور چنین گام‌هایی را برداریم؟ سیر همدان در کیفیت دارای شهرت جهانی است و همدان در زمینه تولید سیر دارای رتبه نخست کشوری بوده و از دیرباز با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی و ذخایر ژنتیکی، به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید این محصول در کشور مطرح و سهم بسزایی در تولید ناخالص داخلی کشور داشته است، اما آیا توانسته‌ایم با این پتانسیل به نحو مناسبی به موضوع تولید، فروش و صادرات با نام و نشان همدان ورود پیدا کنیم؟ وضعیت تولید و فروش و البته صادرات سیر همدان این‌روزها چه وضعیتی دارد؟
در این راستا با احمد قدیمی گرجایی؛ مدیر جهادکشاورزی همدان، محمدرضا بادامی؛ مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان همدان و سیدعادل عربی؛ کارشناس حوزه اقتصادی و زیست محیطی گفتگویی ترتیب داده شد که در ادامه متن آن ها را می خوانید:
تلاش برای راه اندازی شهرک تخصصی سیر در همدان
احمد قدیمی گرجایی با بیان اینکه سیر همدان از اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی هایمان برخوردار است و بر همین اساس تصمیم برآن شد تا در قالب راه اندازی یک شهرک سیر موضوع فرآوری این محصول پیگیری شود، خاطرنشان کرد: در این راستا برآنیم تا شهرک تخصصی سیر را در شهرستان همدان ایجاد کنیم.
مدیر جهادکشاورزی همدان در این راستا از شروع عملیات اجرایی شهرک سیر همدان از سال آینده خبر داد و عنوان کرد: شهرک تخصصی سیر همدان با تکیه بر موضوع فرآوری در زمینی ۳۰ هکتاری ایجاد خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه تعداد ۷۰ تا ۸۰ واحد فرآوری سیر در این شهرک مستقر شده و فعالیت خواهند داشت، اظهار کرد: سرمایه گذار شهرک سیر، فرآوری کنندگان سیر و تعاونی سیرکاران است.
مدیر جهادکشاورزی همدان در ادامه در خصوص وضعیت استعلامات و پیش روی مناسب این پروژه مطرح کرد: هم اکنون اقدامات از سوی سازمان جهادکشاورزی همدان پیش رفته است و آن را به فرمانداری شهرستان همدان ارجاع داده ایم.
قدیمی گرجایی با بیان اینکه هم اکنون این کارها از سوی فرمانداری همدان به شرکت شهرک های صنعتی همدان ارجاع شده است، افزود: تمامی استعلامات مربوطه برای اجرای این پروژه اخذ شده است.
مدیر جهادکشاورزی همدان در پاسخ به اینکه آیا برای پیامدهای زیست محیطی پروژه نیز استعلامات از اداره کل محیط زیست استان همدان اخذ شده است یا خیر؟ مطرح کرد: چندین بار در این راستا استعلام گرفته ایم و در استعلام آخر که پاسخی به ما داده شد، اخذ استعلام را مشروط بر یکسری از موارد اعلام کردند که هم اکنون با توجه به اینکه اجرای این پروژه به شرکت شهرک های صنعتی استان همدان محول شده در خصوص وضعیت این استعلامات باید از این مجموعه سوال پرسید.
طرح شهرک تخصصی سیر همدان در مرحله امکان سنجی
در جهت بررسی پرونده طرح شهرک تخصصی سیر همدان که به شرکت شهرک های صنعتی استان همدان محول شده محمدرضا بادامی با بیان اینکه هم اکنون این طرح در مرحله مطالعه است، عنوان کرد: طرح شهرک تخصصی سیر همدان در مرحله امکان سنجی و مکان یابی است.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان همدان با تاکید بر اینکه طرح مذکور در دست مشاور است، عنوان کرد: در تلاشیم تا وضعیت اجرای این طرح را بررسی کنیم.
وی تاکید کرد: در تلاشیم تا با برنامه ریزی های به عمل آمده برای سال آینده طرح شهرک تخصصی سیر همدان را پیش ببریم.
کارشناس حوزه اقتصادی و زیست محیطی استان همدان نیز در خصوص وضعیت شهرک تخصصی سیر همدان که زمزمه های راه اندازی آن را این روزها می شنویم، مطرح کرد: برای راه اندازی و احداث این شهرک تخصصی از اداره کل محیط زیست استان همدان استعلام شده و ضوابط مربوطه را برای راه اندازی آن اعلام کرده ایم.
راه اندازی شهرک سیر همدان نیازمند گزارش های محیط زیستی است
سیدعادل عربی با تاکید بر اینکه راه اندازی چنین شهرکی نیازمند گزارش های محیط زیستی است، اظهار کرد: تاکنون برای مکان یابی این پروژه همکاری شده و ضوابط مربوطه را برای راه اندازی شهرک تخصصی سیر همدان اعلام کرده ایم.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر این پروژه دارای تاییدیه نهایی از اداره کل محیط زیست استان همدان نیست، عنوان کرد: درحال حاضر برای راه اندازی این شهرک، مجوزی صادر نشده و تنها در مرحله اعلام و ابلاغ ضوابط و موارد محیط زیستی مدنظر هستیم.
عربی تاکید کرد: گزارش مربوطه باید به ما برسد تا ارزیابی آن صورت گیرد و درصورت تأیید، مجوز صادر شود.
صحبت ها گویای این واقعیت است که پای لنگ فرآوری محصولات کشاورزی همیشه گریبانگیر بخش فروش و صادرات استان همدان بوده و هست و شاید بتوان حال در این مسیر راه اندازی شهرک تخصصی سیر و موسیر همدان را درمان و پایانی بر این درد دانست تا به واسطه آن چشم انتظاری خانواده چهار هزار نفری سیرکاران استان خاتمه یابد اما به راستی باید دید که آیا پای فرآوری به قطب سیر کشور باز می شود یا این پروژه نیز به وضعیت پروژه های نیمه تمام دچار می شود.
از سویی حال که پروژه در مرحله امکان سنجی است، امید است تا بحث های زیست محیطی و ارزیابی تاثیرات در این حوزه نیز مدنظر باشد چراکه شیرابه های این شهرک می تواند اثرات ویژه و البته مخربی را بر محیط زیست وارد سازد.
طبق سند راهبردی و عملیاتی سه‌ساله استان همدان ایجاد واحدهای بسته‌بندی و صنایع تبدیلی سیر و هم‌چنین ایجاد نمایشگاه، فروشگاه و بازارچه‌های دائمی فروش محصولات کشاورزی ازجمله سیر همدان جز اقدامات اولویت‌دار و محرک توسعه مطرح‌شده است
سند راهبردی و عملیاتی سه‌ساله استان همدان را که نگاه کنیم ایجاد واحدهای بسته‌بندی و صنایع تبدیلی سیر و هم‌چنین ایجاد نمایشگاه، فروشگاه و بازارچه‌های دائمی فروش محصولات کشاورزی ازجمله سیر همدان جز اقدامات اولویت‌دار و محرک توسعه مطرح‌شده است؛ با این حال باید گفت مادامی که سیر همدان فاقد بسته‌بندی، برچسب و سورت‌بندی مناسب و بدون برند به کشورهای دیگر فرستاده شود، نمی‌توان از آن انتظار ارزآوری مناسب را داشت بدین سان امید است تا در سال پیش رو ورود مناسب به این طرح‌ها را شاهد باشیم تا نه‌تنها دستان کشاورزان و تولیدکنندگان این عرصه خالی نماند، بلکه بتوان ارزآوری و صادرات مناسب سیر و محصولات فرآوری‌شده حاصل از آن را شاهد بود تا به‌نوعی این زنجیره تولید تکمیل شود.