۳۰۰ هزار تن سیب درختی در سردخانه های استان انباشت شده که ۱۰۰ هزار تن بیشتر از پارسال بوده که این امر بیانگر روند کند صادراتی و بازار رسانی این محصول در آذربایجان غربی است.
هرچند تمهیدات بسیاری در سطح کشور و با پیگیری مسوولان استانی در این راستا اخذ شده است و موضوع تهاتر سیب و موز و رفع تعلیق کارتهای بازرگانی صادرکنندگان در دستور کار مسوولان استانی و کشوری در سفر اخیر وزیر جهاد کشاورزی به آذربایجان غربی قرار گرفت ولی مشکل اصلی هنوز رفع نشده است و بازرگانان و تولیدکنندگان همچنان درگیر صادرات به موقع محصولات و بازار رسانی آن در این سو و متقاضیان سیب درختی استان در آن سوی مرزها در انتظار ایستاده اند.
کارشناسان اقتصادی آذربایجان غربی تعریف مسیر سبز برای محصولات صادراتی را خواهان هستند تا سیب درختی استان در بنادر جنوبی در انتظار صادرات نماند چرا که از کیفیت محصول کاسته شده و بر کرایه های حمل و نقل نیز افزوده می شود.
بکارگیری روشهای دیپلماسی و گفت و گو با کشورهای همسایه در تسریع و روانسازی صادرات هم موضوعی است که در ردیف درخواست های فعالان اقتصادی استان است تا در فرصت های طلایی باقی مانده بتوانند به اهداف صادراتی دست یابند چرا که این موضوع به کندی در مرزهای شمال کشور در آستارا در استان گیلان انجام می شود.
مشکل بازاریابی، موانع تعرفه‌ای در برخی از بازارهای هدف، مشکلات بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور، نبود یارانه‌ها و مشوق‌های صادراتی به‌‍موقع و در حد کفایت و تجهیز ناوگان حمل و نقل به کامیونهای یخچال دار از مهمترین چالش‌های پیش رو در جهت توسعه صادرات محصول سیب درختی آذربایجان غربی است که موجب شده هر ساله تولید کنندگان این محصول ارزشمند نگرانی ناشی از عدم فروش به موقع محصول را در کنار سایر مشکلات داشت و برداشت یدک بکشند.
به گفته کارشناسان، آشنا نبودن تولیدکنندگان با سلیقه بازارهای هدف، تغییرات اقلیمی، سرمازدگی از دیگر چالش‌های بخش تولید سیب درختی است که نیاز است برای عملکرد بهتر در سال‌های آینده این چالش‌های قدیمی و مکرر رفع شود.
با توجه به اینکه آذربایجان غربی تولید کننده ۳۰ درصد سیب درختی سالانه کشور است و ۶۰ هزار هکتار باغ سیب دارد و در مجاورت کشورهایی مانند ترکیه، عراق، جمهوری آذربایجان واقع شده است، انباشت محصولات کشاورزی و به خصوص سیب در سردخانه ها موضوعی است که جای تامل دارد و نیازمند بررسی بیشتر موضوع و تحول آفرینی در این زمینه از نحوه برداشت تا بسته بندی و حمل و نقل و بازاریابی است.
در این زمینه شاید به جرات می توان گفت که نقش جهاد کشاورزی بیشتر و مهمتر از تمام عوامل دخیل است چرا که مدیریت تولید و بازار و معرفی سلایق متقاضیان به تولید کنندگان می تواند کمک شایسته ای به بازار پسند تر شدن محصول کند.
از سویی دیگر رایزنی با مسوولان داخلی در راستای تسهیل صادرات نیز موضوعی است که باید با پیگیری های شبانه روزی متولیان به موقع انجام می‌شد و موکول به آخرین فرصتهای باقی مانده سال نمی‌شد تا در روزهای پایانی فشار اقتصادی و روانی برجامعه کشاورزی و تولید کنندگان و فعالان اقتصادی وارد شود.
سیب آذربایجان غربی همچنان منتظر صادرات
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ارومیه که دغدغه صادرات سیب را از فصل تابستان امسال در سخنانش می‌توان به وفور شنید، در این باره گفت: سیب استان در مرزها و پایانه های صادراتی مختلف کشور در انتظار صادرات است و برای بهبود وضعیت، نیازمند روان سازی تشریفات گمرکی و همکاری هر چه بیشتر کشورهای همسایه در صادرات هستیم.
بهنام تاج الدینی با بیان اینکه لازم است جمهوری آذربایجان همکاری بیشتری در روانسازی صادرات سیب درختی از آستارا داشته باشد، افزود: کامیون های حامل سیب آذربایجان غربی به مقصد روسیه و سایر کشورها هم اکنون ۱۵ روز در این مرز معطل هستند که دچار خسارت های مالی می شوند.
وی راهکار استفاده از دیپلماسی اقتصادی را برای تسهیل صادرات در مرز آستار مهم بیان کرد و ادامه داد: روزانه ۱۰۰ کامیون حامل سیب در مرز آستارا امکان تردد به جمهوری آذربایجان را می یابند که در فرصت باقی مانده یکی دو ماهه برای صادرات این روند بسیار کند و نیازمند بکارگیری دیپلماسی اقتصادی برای تسریع در این امر است.
نایب رییس کمیسیون کشاورزی آذربایجان غربی گفت: هم اکنون فرم سالم و استاندارد بودن تولیدات و تراریخته نبودن به تاجران از سوی گمرگ ارائه نمی شود تا این فرم را ضمیمه محصولاتشان کنند.
وی اضافه کرد: با توجه به افزایش صادرات، کانتینر های سیب استان در بنادر جنوب کشور نیز به صف هستند که مسیر و کشتی خاصی هنوز برای حمل آنها به مقصد معرفی نشده و نیازمند تعریف مسیر سبز برای این امر هستیم.
تاج الدینی با اشاره به حوادث اخیر در مرز دوغارون در استان خراسان رضوی به عنوان یکی از مرزهایی که سیب درختی آذربایجان غربی از آن مکان صادر می‌شود، افزود: هم اکنون با توجه به معطلی های انجام شده در این مرز افزون بر ۱۰۰ کامیون سیب درختی حامل ۲۵ تن بار در این مرز از ابعاد مختلف اعم از کرایه حمل و نقل و سایر مسایل متضرر شده اند.
وی با اشاره به آغاز تهاتر سیب و موز ادامه داد: طبق اظهارات تاجران، هر تاجر استان می تواند در بحث تهاتر فقط ۵۰۰ هزار دلار ثبت سفارش داشته باشد در حالی که برای سایر تاجران این محدودیت وجود ندارد.
نایب رییس کمسیون کشاورزی آذربایجان غربی خواستار رفع تعلیق کارتهای بازرگانی تاجران استان شد.
۲۹۵ هزار تن سیب در سردخانه های آذربایجان غربی رسوب کرده است
آذربایجان غربی سالانه بین ۸۰۰ تا ۱.۲ میلیون تن سیب درختی تولید و روانه بازار داخلی و خارجی می کند، این موضوع باعث شده تا به عنوان یکی از قطبهای مهم تولید این محصول در کشور شناخته شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: طبق آخرین اطلاعات ارائه شده از سوی اتحادیه سردخانه داران این استان، ۲۹۵ هزار تن سیب در سردخانه های آذربایجان غربی انبار شده و لازم است تا در امر صادرات آن تسریع شود.
رسول جلیلی با اشاره به اینکه هم اکنون با تلاشها و پیگیری انجام شده ثبت سفارش موز آزاد شده است، گفت: در زمینه درجه بندی سیب درختی نیز قیمت ها تا حدودی تعدیل شده است که می تواند گام مفیدی برای تاجران در انجام به موقع تعهدات ارزی به دولت باشد.
وی با اشاره به اینکه در مبحث درجه بندی و قیمت گذاری هر تن سیب درختی ۴۳۰ دلار و سیب درجه ۲ هر تن ۳۲۰ دلار بود، ادامه داد: هم اکنون قیمت ها به ۳۷۰ دلار در ازای سیب درجه یک و ۲۲۰ دلار در ازای هر تن سیب درختی درجه ۲ تقلیل یافته که موجب می شود تا با کاهش ارز بازگشتی به کشور بخشی از مشکلات پیمان سپاری ارزی صادر کنندگان رفع شود.
البته در میان صحبت های جلیلی نمی توان از قیمت بالای کرایه های حمل و نقل و و کمبود کامیونهای یخچال دار در این زمینه در راستای ارسال محصول با کیفیت به دست مشتریان داخلی و خارجی به سادگی رد شد چرا که از مشکلات دیرینه در صادرات محصولات کشاورزی است.
۴۵۰ میلیارد ریال یارانه صادراتی به صاردکنندگان سیب درختی داده می شود
ارائه مشوق های صادرات یک از مهمترین راههای تشویق و ایجاد رغبت در فعالان اقتصادی و تاجران است تا به قول رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی بتوان مشکل صادرات سیب درختی را رفع کرد و باری سنگین از دوش کشاورزان برداشت و دوباره امید به تولید را در آنان زنده کرد.
جلیلی با اشاره به اهمیت مشوق صادراتی برای تسریع در رفع مشکل صادرات سیب درختی آذربایجان غربی ادامه داد: ۴۵۰ میلیارد ریال یارانه صادراتی به صادرکنندگان سیب درختی داده می شود.
ارائه پنج هزار ریال مشوق صادراتی در ازای هر کیلوگرم صادرات سیب درختی راهکار دیگری است که به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی با همکاری دولت و پیگیری مسوولان استانی برای تسریع در امر صادرات سیب انجام شده است.
براساس گزارش رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تاکنون یک هزار و ۸۰۰ ریال به صادرکنندگان پرداخت شده و برای سه هزار و ۲۰۰ ریال باقی مانده نیز موافقتنامه ای با سازمان مدیریت و برنامه ریزی مبادله شده است و تا پایان سال پرداخت می شود.
صدور فرم "جی ام او" یا همان فرم استاندارد و سالم بودن محصولات کشاورزی و تراریخته نبودن آنها نیز برای صادرات سیب درختی به کشور هندوستان طبق گفته های وی هم اکنون در حال انجام است و با مکاتباتی که بین وزارت جهاد کشاورزی با وزارت امور خارجه انجام شده‌است با یک توافق کلی مشکل رفع شده ولی اگر صادرکنندگانی به صورت موردی هم در این راستا مراجعاتی داشته باشند رسیدگی می شود.
صادرات روزانه سه هزار تن سیب درختی از آذربایجان غربی انجام می شود
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: طبق توافق اوراسیایی، روزانه سه‌هزار تن سیب از این استان به کشورهای افغانستان، پاکستان، هندوستان، روسیه و برخی از دیگر کشورهای همسایه صادر می‌شود.
جلیلی اضافه کرد: باغداران آذربایجان‌غربی امسال یک‌میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب درختی با هدف عرضه در بازارهای داخلی و خارجی تولید کرده‌اند که از این میزان، حدود ۳۵۰ هزار تن به مصرف صنایع تبدیلی رسیده و ۵۰ هزار تن به صورت تازه‌خوری مصرف شده‌است.
وی با بیان اینکه آذربایجان‌غربی جایگاه نخست تولید سیب درختی کشور را به خود اختصاص داده‌است، ادامه داد: امسال در حدود ۷۰۰ هزار تن از محصول تولیدی در سردخانه‌های استان ذخیره شده بود که به‌تدریج برای فروش روانه بازارهای مصرف داخلی و خارجی می شود و تا کنون بیش از ۵۰ درصد ان صادر شده است.
۲۵۰ کامیون سیب در بندرهای جنوب کشور در انتظار صادرات است
طبق گفته های رییس هیات مدیره اتحادیه سردخانه داران آذربایجان غربی، ۲۵۰ کامیون از محصول سیب درختی استان به مقصد کشورهای خارجی در بندر جنوب در انتظار صادرات است.
مراد آقا بالا زاده با بیان اینکه اتفاقات رخ داده در مرز دوغارون در شرق کشور خسارت های بسیاری برای تاجران آذربایجان غربی داشته است، افزود: هر میزان تاخیر در صادرات در مرزهای مختلف کشور برای سیب رخ دهد فعالان اقتصادی در این زمینه بیشتر متضرر می شوند.
طبق گفته وی، در مدت زمان مشابه سال گذشته میزان سیب انباشت شده در سردخانه های آذربایجان غربی ۲۰۰ هزار تن بود که امسال این میزان ۳۰۰ هزار تن است.
وی ادامه داد: قیمت خرید سیب درختی از کشاورزان در سردخانه سال گذشته ۴۰ هزار ریال به ازای هر کیلو گرم بوده که هم اکنون با ۱۰۰ درصد افزایش به ۹۰ هزار ریال رسیده است که راضی کننده است.
رییس هیات مدیره اتحادیه سردخانه داران آذربایجان غربی با بیان اینکه ۳۷۰ سردخانه در استان با ظرفیت یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن فعال است که اغلب در زمینه انباشت سیب و انگور فعال هستند.
آذربایجان غربی دارای حدود ۶۰ هزار هکتار باغ سیب است که در سال جاری بیش از یک میلیون تن سیب از این باغات برداشت شده است.
با توجه به بازار خوب صادرات سیب درختی در سال گذشته، باغداران امسال هم تصمیم به ذخیره محصولات خود گرفتند تا در روزهای پایانی سال نتیجه زحمات را برداشت کنند که به دلایل یاد شده این موضوع به رغم بازارهای خوب صادراتی محقق نشد و اینک صادرکنندگان در یک سو و باغ داران در سویی دیگر منتظرتلاشهای مسوولان و سیاستهای دولت در راستای رفع این مشکل هستند.
با توجه به اینکه فرصت طلایی برای صادرات سیب برای باغداران و صادر کنندگان استان رو به پایان است تصمیم فوری مسوولان کشوری برای رفع این مشکل اساسی در بخش اقتصادی آذربایجان غربی می تواند دوباره لبخند رضایت برلبان باغداران بنشاند و نگرانی آنان را از بابت بازار سیب درختی رفع کند.