علیرغم تولید فراوان محصولات کشاورزی، باغدار و مصرف کننده از وضعیت موجود ناراضی هستند این فضای حاکم بر حوزه های بازار میوه کشور در شب عید است که از رنج مزمن نظام توزیع متضرر می شود. این موضوع ارتباطی ندارد که میزان میوه موجود در بازار کم یا زیاد باشد. شاید برای هر آفتی سمی وجود داشته باشد اما مشخص نیست که چرا برای آفت دلالی سمی پیدا نمی شود.
طبق آمار فائو در خصوص تولید محصولات باغی در ایران، ۴ درصد از محصولات کشاورزی جهان در کشورمان قرار دارد. اختصاص جایگاه نخست تا پانزدهم جهان در تولید محصولات کشاورزی زراعی و باغی، اختصاص رتبه دهم ایران در تولید ۱۵ محصول باغی، کسب مقام اول تولید میوه در خاورمیانه و شمال آفریقا، کسب رتبه سوم دنیا به صورت مشترک با کشور ترکیه در تنوع تولید محصولات باغی بعد از کشورهای چین و آمریکا، کسب رتبه هشتم تا دهم دنیا در تولید میوه طی دهه اخیر، صادرات میوه به ۱۰۰ کشور جهان طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی از جمله قابلیت ها و ظرفیت های کشور در این زمینه است.
اما توجه به الگوی توزیع محصولات کشاورزی در ایران خالی از لطف نیست زمانی که محصولات از طرف تولید کننده خریداری می‌شود توسط واسطه گر سورتینگ شده و پس از درجه بندی میوه و واکس آن در سردخانه نگهداری می شود در این مرحله حدود ۲ تا ۳ هزار تومان بر قیمت میوه افزوده می شود اما زمانی که این محصولات به سازمان میادین می آید چندین دست توسط دلال فروخته شده و به صورت کاملاً تعجب آوری گران می شود. و زمانی که غرفه دار فاکتور های خرید خود را نشان می دهد گواهی بر صحت این موضوع دارد.
اما این سیستم توزیع محصولات کشاورزی در دنیا به این شکل است که تولیدکننده پس از آن که محصولات خود را به سازمان میادین و سازماندهی های مشخصی می فروشد میوه به عمده فروشی ها تحویل داده می شود اما نکته مهم این است که در تمام این مراحل سیستم بانکی بر خرید و فروش ها نظارت کامل دارد و با نظام مالیاتی آن را رصد می‌کند.
اما مهم‌ترین دلایل جولان دلالان در خرید محصولات کشاورزی نبود تشکل و تعاونی برای سازماندهی بازار، فقدان بسته‌بندی مناسب محصولات توسط کشاورزان، نبود صنایع بسته بندی و تبدیلی و ناتوانی این صنایع در خرید محصولات از کشاورزان، مشکلات تولید، نبود اعتبار لازم برای انجام عملیات مکانیزه کاشت، داشت و برداشت برای کاهش هزینه‌های تولید بسته بندی مناسب است.
این گزارش می‌افزاید که گسترش شبکه حمل و نقل و سورتینگ در محل مزرعه، ایجاد غرفه های بزرگ در میادین میوه تره بار و عرضه مستقیم آن، ایجاد تعاونی های بزرگ و انجمن های قوی با ایجاد شبکه توزیع خود کشاورزان، خرید تضمینی و توافقی محصولات کشاورزی توسط دولت، راه اندازی سیستم های بارگیری مستقیم از مزرعه به میدان و اجازه ندادن به دلالان جهت خرید و فروش محصولات در میادین میوه و تره بار، ورود محصولات کشاورزی به بورس، پایش و ایجاد پایگاه اطلاع رسانی برای اعلام قیمت بازار به تولید کنندگان، ایجاد و گسترش سامانه های جامع آنلاین و استارتاپ ها، توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی، برندسازی در صنعت محصولات کشاورزی از جمله اقداماتی است که می تواند موجب کاهش قیمت محصولات کشاورزی شود.