پرورش ماهیان شغلی که وابستگی تمام و کمال به آب دارد و در صورت نبود و یا کمبود آن شاغلان این حرفه می توانند متضرر شوند مساله ای که در فصول گرم سال به عنوان دغدغه فعالان این بخش در مازندران به شمار می رود اما در میان فعالان این عرصه افرادی هستند که توانستند از سد این مشکلات عبور کنند و با پشت پا زدن به این دلیل حیاتی آبزیان موفق شوند .
نام مازندران با کلماتی همچون آب و دریا گره خورده است و در ذهن افراد غیربومی کمتر واژه هایی نظیر کم آبی و خشکسالی خطور می کند، اما در واقع برخی نقاط این استان طی سالها بدلیل کاهش بارندگی ها با کمبود آب و گاها خشکسالی مواجه هستند که مناطق شرق استان از جمله بهشهر از جمله این مناطق درگیر با خشکسالی و مشکلات کم آبی می باشند .
حال این فکر و ایده شغلی در نقطه ای از مازندران که با کم آبی مواجه است یعنی پا گذاشتن در مسیر سخت و ناهموار که یک اشتباه در کار می تواند باعث بر باد رفتن سرمایه و آورده ها برای این منظور شود .
محسن حسن جعفری رکاوندی اهل روستای رکاوند از توابع خلیل شهر که در شهرستان بهشهر قرار دارد نمونه همان فردی است که برغم آگاهی از مشکلات در مسیری که انتخاب کرد با بکار بردن ایده ها و فکر بکر توانست به موفقیت برسد .
او یکی از ۱۳ نمونه ملی کشاورزی مازندران است که امسال توانست در زمینه تولید ماهیان گرم آبی بیشترین میزان تولید در استخر را به خود اختصاص دهد. او دلیل اصلی کسب این عنوان را تولید آبزیان برغم کم آبی و خشکسالی منطقه حوزه کاریش عنوان کرد .
جعفری که پیش از این به شغل جوشکاری و تانکرسازی مشغول بود، وجود آب بندان در زادگاه و روستای محل سکونتش برای او و یکی از رفقایش جرقه ای شد تا برای پرورش آبزیان فعالیت خود را آغاز کند و برای این منظور ۲۰ سال قبل آب بندان مورد نظر را از شورای روستای رکاوند اجاره کردند و این شد آغاز راهی که همچنان ادامه دارد .
جعفری در مدت چهار ساله اجاره آب بندان توانست به سود خوبی از محل تولید و فروش ماهیان بدست آورد و این باعث شد تا مسیر شغلی خود را از جوشکاری و تانکرسازی تغییر بدهد و به آبزی پروری گرایش پیدا کند .
او می گوید : هر چند در آن زمان علاوه بر پایین بودن مصرف ماهی میل و رغبتی در مردم برای مصرف ماهیان پرورشی کم بود اما به نظر می رسید ماهیان پرورشی به سرعت جای خود را در سفره ایرانیان باز خواهند کرد .
وی ادامه داد : با این افق دید بدنبال کار آبزی پروری رفتم و ۱۶ سال قبل ۱۸ هکتار زمین در روستای رکاوند را خریداری کردم و هفت استخر پرورش ماهی احداث کردم هر چند در ابتدای راه بیم آن داشتم که خشکسالی و کم آبی های منطقه به حرفه ام ضربه بزند.
این پرورش دهنده موفق آبزیان به اتخاذ راهکارهایی برای مقابله با کم آبی احتمالی اشاره و تصریح کرد : با دستگاه مکانیکی هوادهی آب از ته استخر به چاهها منتقل می شود و پس از آن پمپاژ و دوباره به استخرهای سرازیر می شود .
وی گفت : بدینصورت همیشه استخرهای مزرعه پرورش ماهی ام آب مورد نیاز آن تامین است و خدا را شکر تاکنون با مشکلی در این زمینه مواجه نشده ام .
این تولید کننده برتر ملی ماهیان گرم آبی که توانسته بود روزهای موفقی را در پرورش این نوع ماهیان برای خود رقم بزند به همین میزان اکتفا نکرد و برای اینکه بتواند سرآمدی در این حرفه باشد کار و تلاش خود را بیشتر کرد تا در میدان رقابت با شاغلان این بخش بتواند پیروز شود .
او در این زمینه به خاطره ای اشاره کرد و گفت : در سالهای اوایل فعالیتم در مراسمی برای تقدیر از پرورش دهنده ماهیان شرکت کردم که در آن مراسم از فردی که توانسته بود در هر هکتار پنج تن ماهی تولید کند قدردانی شد . این میزان تولید در منطقه ای که مشکل کم آبی نداشت انجام شد در حالیکه در مناطقی مثل بهشهر بدلیل کم آبی پرورش ۲ و نیم تن ماهی انجام می شد.
جعفری ادامه داد : این مساله باعث شد تا برای اثبات خودم و اینکه می توان در یک منطقه کمتر برخوردار از آب نیز تولیدات خوبی داشته باشم تلاش و کوشش خودم را بیشتر کردم و توانستم بیشتر از ۶ تن ماهی در هر هکتار تولید کنم به اضافه اینکه با مشکلات کم آبی نیز مواجه بودم .
این فعال در حوزه پرورش آبزیان گفت : برای این منظور اقدامات و زیرساخت های لازم از قبیل ساخت و خرید پمپ های مکانیکی هوادهی برای پمپاژ آبها و همچنین کاشت علف های غذای ماهیان از جمله فیتوفاگ در اطراف استخرها را انجام دادم . به طوریکه اطراف استخرها کاشت سِلقوم یک نوع گیاه که غذای ماهی فیتوفاگ است را پرورش دادم و غذای سالم و مقوی را به ماهیان دادم که این مساله در میزان رشد و افزایش تولید نیز تاثیر گذاشت .
به گفته او نصب سیستم هوادهی مناسب در کفِ استخرها باعث شد تا ضمن کاهش مرگ و میر ماهیان باعث شود تا آنها به رشد خوبی برسند و بر میزان باردهی مزارع پرورش آبزیان تاثیر خود را بگذارد .
این تولید کننده برتر ماهیان گرم آبی همچنین با انجام اقداماتی توانست از فضای موجود در اطراف استخرهای پرورش ماهیان به منظور کاشت درختان انار و آلوچه استفاده کند و علاوه بر زیباسازی محیط از محل فروش این محصولات کشاورزی نیز کسب درآمد کند .
خود او می گوید : علاوه بر این با توجه به وسعت اراضی که در اختیار داشتم با خرید گوسفندان پرورش این حیوانات را نیز انجام دادم که تعداد یکصد گوسفند نیز در این فضا وجود دارد . با توجه به مشغله کاری در حوزه آبزی پروری و افزایش تعداد گوسفندان با در اختیار گرفتن ۲ چوپان کارهای مربوط به این حیوانات انجام می شود و بدین گونه ضمن کاهش حجم کاری خودم زمینه اشغال ۲ نفر نیز فراهم شد .
جعفری با اشاره به اینکه آبزیان تولیدی مزرعه اش از نظر مرغوبیت و کیفیت وضعیت خوبی دارد گفت : به پیشنهاد شهردار وقت خلیل شهر مبنی بر عرضه و فروش محصولات به مردم این شهر ، شعبه فروش راه اندازی کردم و ماهیان به صورت مستقیم از تولیدکننده به دست مصرف کننده می رسد .
این پرورش دهنده برتر ماهیان گرم آبی مازندران که خود به همراه همسر و فرزندانش در این مزرعه پرورش ماهیان گرم آبی مشغول به کار هستند ، افزود: اگر همراهی و حمایت های همسرم نبود مطمنم در این مسیر پرفراز و نشیب به موفقیت های کنونی نمی رسیدم و شاید با اولین شکست این کار را رها می کردم .
در مزرعه ۱۸ هکتاری پرورش ماهیان گرم آبی محمد حسن جعفری رکاوندی علاوه بر اعضای خانواده اش ۱۵ نفر به عنوان صیاد ، راننده و فروشنده ماهی مشغول به کار هستند .
امسال ۱۷۰ نفر از فعالان بخش های مختلف کشاورزی برگزیدگان ملی این بخش شدند که سهم استان مازندران از این برگزیدگان ۱۳ نفر بود .
محمد حسن جعفری رکاوندی در سی و پنجمین دوره انتخاب و معرفی نمونه های ملی بخش کشاورزی توانست با تولید ۷۰ تن آبزیان گرم آبی رتبه نخست در این زمینه را کسب کند.