بخش کشاورزی کشور از جمله بخش های تولیدی است که علیرغم پتانسیل های بالایی که دارد هنوز نتوانسته است آنطور که شایسته است سودآور باشد و اصولا کار کشاورزی با سود کم و ریسک بالا عجین شده است. در شرایطی که سال جدید با عنوان مانع زدایی نام گرفته است بسیاری از فعالان کشاورزی کشور از موانع زیادی که از دیرباز پیش روی تولید و تولیدکنندگان قرار دارد گلایه مند هستند و معتقدند اگر چنین موانعی برطرف نشود روند پرریسک بودن و داشتن کمترین سودآوری در این صنعت همچنان تداوم خواهد داشت.
اصلی ترین مانع در تولید تبعیض است که برای عده ای خاص تولید رانت می کند و رقابت را از دیگران می گیرد
تولید رانت برای عده ای و گرفتن شرایط رقابت از دیگران؛ جدی ترین مانع بخش تولید محصولات کشاورزی محسوب می شود
اکبر سابقی، فعال بخش کشاورزی در خصوص اصلی ترین موانع تولید گفت: وقتی حرف از موانع تولید به میان می آید یکسری مباحث هست که همه می دانیم مثل موانعی که سازمانهایی همچون سازمان دارایی، تامین اجتماعی و غیره برای تولید و تولیدکننده ایجاد می کنند، اما آنچه که از همه موانع جدی تر است «تبعیض» است که برای عده ای خاص تولید رانت می کند و رقابت را از دیگران می گیرد. در حالی که در صنعت باید رقابت باشد.
سابقی افزود: وقتی ارز ۴۲۰۰ را به تولید کالایی اختصاص می دهند و سپس اقدام به صادرات آن می کنند در حالی که در ایران به آن محصول نیاز است مثل مرغ و تخم مرغ به نوعی برای عده ای تبعیض قائل شده است.
وی گفت: سوال من این است که وقتی ماده اولیه را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می کنند و سپس محصول تولیدی با آن را با ارز آزاد صادرات می کنند چه نفعی برای کشور دارد که عده ای بر آن اصرار دارند؟
یکی از موانع تولید تسهیلاتی است که در اختیار کشاورزان قرار می گیرد اما بهره های بانکی بالایی دارد
بالا بودن هزینه های تولید؛ اصلی ترین مانع تولید است
محمد رحیم نیازی دیگر فعال حوزه تولید پیاز و سیب زمینی نیز در خصوص اصلی ترین موانع تولید گفت: در بخش کشاورزی موانع زیادی در پروسه تولید وجود دارد از جمله اینکه هزینه های تولید بسیار بالا است چون نهاده های کشاورزی، سموم، ماشین آلات، حمل و نقل، هزینه کارگری و موارد دیگر بسیار گران شده است.
نیازی افزود: از سوی دیگر در مورد محصولی مانند سیب زمینی شاهد بودیم که سال گذشته صادرات ضعیف تری داشتیم که باعث شد عرضه در بازار داخلی زیاد و به تبع آن قیمت کاهش یابد که این یک تهدید برای سال جاری است. چون محصولات کشاورزی غالبا فسادپذیر است و در برابر سرما و گرما حساس هستند لذا دولت باید این بخش را به صورت ویژه در نظر بگیرد و شرایطی فراهم سازد که این محصولات در بازار داخل و یا خارج به موقع به فروش برسد.
وی گفت: در واقع دولت باید در راستای کاهش هزینه های تولید اقداماتی انجام دهد و از سوی دیگر نهاده های تولید را با قیمت مناسب در اختیار کشاورزان قرار دهد.
نیازی اظهار داشت: یکی دیگر از موانع تولید تسهیلاتی است که در اختیار کشاورزان قرار می گیرد اما بهره های بانکی بالایی دارد، در حالی که کشاورزان شرایط کاری پرریسکی دارند و انتظار می رود تسهیلات با بهره های بانکی پایین دریافت کنند.
صادرات حداقل برای ۶ ماه آینده باید آزاد باشد نه اینکه ماه به ماه تمدید یا تعلیق شود چون روند صادرات اینگونه مختل می شود
نوسان نرخ ارز و مداوم نبودن صادرات موانع تولید بخش کشاورزی است
محمد میر رضوی، فعال حوزه صنعت کنسرو نیز در این خصوص گفت: یکی از موانع تولید در واقع بحث نوسان نرخ ارز است که مشکل اساسی برای تولیدکنندگان ایجاد می کند. نتیجه اش هم این است که قیمت نهایی کالا برای تولیدکنندگان مشخص نمی شود.
میر رضوی افزود: مانع بعدی بحث صادرات است به عنوان مثال الان در صادرات رب گوجه فرنگی با موانع بسیاری مواجه شده ایم. این صادرات حداقل برای ۶ ماه آینده باید آزاد باشد نه اینکه ماه به ماه تمدید یا تعلیق شود چون روند صادرات اینگونه مختل می شود.
وی تصریح کرد: رب گوجه فرنگی بازار صادراتی خوبی دارد اما برای داشتن صادراتی موفق هم گوجه کار باید اطمینان داشته باشد که بازاری برای صادرات خواهد داشت و هم خود تولیدکننده رب باید مطمئن شود بازار محصولی که تولید می کند باز خواهد بود.
میر رضوی در پایان گفت: علاوه بر موارد یاد شده افزایش دستمزدها، مواد اولیه، بسته بندی ها و غیره روی قیمت های مصرف کننده تاثیر گذار است و در مقاطعی می تواند به عنوان موانع تولید محسوب شود.