نماد معاملاتی گواهی سپرده کالایی برنج سفید طارم مازندران از ۱۴ فروردین در بورس کالا قابل عرضه شد و کشاورزان مازندرانی می توانند از این پس با عرضه برنج تولیدی خود بر اساس استانداردهای تعریف شده، گواهی سپرده دریافت کرده و محصول تولیدی خود را از طریق بورس به بازار عرضه کنند.
بورسی کردن برنج مازندران یکی از راهکارهای پایان دادن کامل به دلال بازی در بازار این محصول راهبردی بوده است که پرونده آن سال گذشته به بازار بورس ارائه شد تا راهکار مشخصی برای آن تعریف شود.
بر اساس مرکز بین المللی تجارت برنج ایران مستقر در آمل ، قرار است زنگ ورود برنج مازندران به بورس کالا طی روزهای آینده به صورت رسمی با حضور مسئولان وزارت اقتصاد و جهاد کشاورزی به صدا در بیاید.
مرکز بین‌المللی تجارت برنج ایران مستقر در آمل ۱۷۰ هزار متر مربع مساحت دارد که ۵۰ هزار مترمربع آن انبار برنج و ۶ هزار مترمربع نیز واحدهای تجاری و خدماتی ، سالن معاملات است. این مرکز دارای پنجره واحد برای صادرات است و ظرفیت نگهداری، سورتینگ ، بسته بندی ،خرید، فروش و صادرات ۷۰۰ هزار تن برنج را دارد.
مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران گفت : قرار است در روزهای آینده با حضور ویدئوکنفرانسی وزیران اقتصاد و دارایی ، جهاد کشاورزی و صنعت ، معدن و تجارت ، به صورت رسمی فعالیت بورسی شدن برنج طارم مازندران آغاز شود.
سیداسماعیل یزدان پناه افزود : با بورسی شدن برنج مازندران ، هر کشاورزی برنجکار با گرفتن کد بورسی می تواند محصولش را طبق استاندارد های تعریف شده برای عرضه وارد این مرکز کند.
وی توضیح داد : وقتی کشاورز برنجش را برای عرضه در بازار بورس وارد این مرکز می کند ، کیفیت بالا و ممتاز برنج با معیار موسسه استاندارد بویژه درصد شکستگی و نبود سفیدک های برنج توسط کارشناسان خبره پایانه مورد بررسی قرار می گیرد و برنج نیز با قیمت تعیین شده از سوی کشاورز وارد معاملات بورس می شود.
یزدان پناه افزود : وقتی خریدار برنج عرضه شده توسط کشاورز را از بازار بورس خریداری کرد ، خریداران می توانند با پرداخت ۱۶درصد از قیمت روز معاملات ، برنج را با کیسه های ۱۰ کیلویی در درب منزل تحویل بگیرند.
وی نقش مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران در عرضه برنج مازندران در بورس را « تضمین کننده « کیفیت محصول و تحویل محصول به خریدار با کیفیت خریداری شده معرفی کرد و گفت : البته علاوه بر کشاورزان برنجکار ، هر شهروند ایرانی می تواند به خرید و فروش برنج به عنوان یک کالای بورسی ورود کند و سود مورد نظر خود را ببرد.
پایان جولان دلالان
مدیرعامل مرکز تجارت برنج مازندران یکی از مزیت های عرضه محصولات کشاورزی در بازار بورس را شفاف سازی قیمت و کوتاه کردن دست دلالان دانست و گفت : در واقع بورسی شدن محصولات استراتژیک کشاورزی به نوعی جایگزین قانون خرید تضمینی است که با هدف حمایت از تولید محصولات راهبردی کشاورزی در دست اجرا قرار گرفته است.
وی افزود : وقتی کشاورزی که قصد عرضه محصولش در بازار بورس را دارد و برنجش را به مرکز تجارت تحویل می دهد ، این مرکز گواهی سپرده کالایی برایش صادر می کند که که نوعی اوراق بهادار معتبر محسوب می شود و کشاورز هم می تواند با ارائه این گواهی به مرکز ، محصولش را دوباره تحویل بگیرد و هم می تواند از گواهی سپرده کالایی برای دریافت تسهیلات بانکی استفاده کند و یا آن را به دیگران واگذار نماید.
یزدان پناه گفت : دولت دوازدهم با حمایت از مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج آمل و بورسی کردن برنج مازندران ، واردات برنج را بیش از پیش تحت کنترل قرار می دهد واز طرفی با بسته بندی ، ارزش افزوده برنج شمال دو چندان می شود و درنتیجه درآمد کشاورزان افزایش می یابد.
وی یکی از نقایص اساسی موجود در بازار برنج مازندران را حاشیه سود زیاد آن برای دلالان و واسطه ها پس از خروج محصول از دست کشاورز دانست و گفت که با بورسی شدن ، این حاشیه سودهای غیرواقعی حذف شده و برنج ایرانی با قیمت مناسب تری به دست مصرف کننده می رسد.
یزدانی ساماندهی بازار فروش و عرضه برنج ، برند سازی و اطمینان خاطر برای مصرف کننده جهت خرید برنج سالم و بدون ناخالصی و نیز جلوگیری از واردات برنج و ظرفیت برای صادرات این محصول از دیگر مزیت های بورسی شدن برنج مازندران برشمرد.
گواهی سپرده کالایی چیست ؟
بر اساس آنچه که مدیر مرکز تجارت بین المللی برنج مازندران اعلام کرده ، برنج مازندران از طریق انبار این پایانه وارد بازار بورس می شود ، انباری که مورد تایید شورای عالی بورس است و قبض انبارداری صادر شده از سوی آن با نام « گواهی سپرده کالایی » اوراق بهادار قابل معامله محسوب می شود.
گواهی سپرده کالایی را شورای عالی بورس و اوراق بهادار سال ۹۴ به عنوان ابزار مالی قانون بازار اوراق بهادار، شناسایی و تصویب کرد. داشتن این گواهی به معنای مالکیت مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می شود.
روش کار برای رساندن برنج مازندران به بورس به این صورت است که کشاورز شالیکار یا فردی که برنج را خریداری کرده ، محصول را به مرکز تجارت بین المللی برنج در آمل منتقل کرده و با تحویل آن به انبار ، گواهی سپرده کالایی (قبض انبار) دریافت می کند. پس از صدور گواهی سپرده کالایی، کشاورز و یا مالک کالا می تواند با مراجعه به یکی از کارگزاران دارای مجوز معاملات در بورس کالای ایران و ارائه گواهی سپرده کالایی ، درخواست فروش محصول خود را در بورس کالای ایران ارائه کند . با توجه به این که قیمت ها در بورس به صورت لحظه ای تعیین می شود و تابع عرضه و تقاضا و خرید و فروش آنی است ، کشاورز یا مالک برنج می تواند هر زمانی که به نقدینگی نیاز داشت و یا سطح قیمت ها را مناسب تشخیص داد نسبت به فروش کالای خود اقدام کند.
مزیت‌های گواهی سپرده کالایی
گواهی سپرده کالایی که کشاورزان بابت تحویل برنجشان به انبار مرکز تجارت تحویل می گیرند ، نشانگر مالکیت آنها نسبت به محصول با کیفیت تعریف شده و قیمت روز بازار بورس است و به همین دلیل هم اوراق بهادار و پشتوانه مناسبی برای انجام فعالیت های دیگر محسوب می شود.
دارند گواهی سپرده کالایی می تواند به پشتوانه آن تسهیلات از نظام بانکی دریافت و یا از آن به عنوان تضمین انجام معامله در بورس کالا استفاده کند.
مزیتی که گواهی سپرده کالایی نسبت به سایر اوراق بهادار دارد، این است که این اوراق به پشتوانه کالای موجود در انبار صادر می‌شوند. پس می‌توان کالا را به صورت فیزیکی از انبار تحویل گرفت و تا سررسید نگهداری کرد.
یکی از مزیت های مهم گواهی سپرده کالایی این است که قیمت آن شفاف است و می توان آن را هر زمانی به نقدینگی تبدیل کرد. دارنده گواهی به صورت روزانه می تواند در جریان قیمت کالای تحت مالکیتش قرار گیرد چون قیمت در بازار بورس لحظه ای و شفاف است.
همچنین معاملات در بازار بورس با هزینه کمی انجام می شود و به علت نظارت و شفافیت امکان صدور کالا به خارج از کشور هم از این طریق وجود دارد.
استان مازندران ۲۳۰ هزار هکتار زمین شالیزاری دارد و سالانه با تولید یک میلیون و ۴۰۰هزار تن شالی ۴۳درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین می کند.