تعداد قابل توجهی از اهالی چهارمحال و بختیاری در صنعت زنبورداری در حال فعالیت هستند، بنابراین بخشی از پایه‌های اقتصادی این خانواده‌ها بر میزان درآمد در این حوزه بستگی دارد، اگر حمایت لازم از این قشر در شرایط خشکسالی و بلایای طبیعی صورت نگیرد، قطعا با مشکلات فراوانی مواجه خواهند شد.
نبود استانداردهای لازم در تولید عسل، نبود نظارت بر عرضه عسل‌های تقلبی، نبود نظارت کافی بر قیمت‌گذاری عسل، خام فروشی عسل، نبود کارخانه‌های فرآوری و بسته‌بندی عسل، نبود آزمایشگاه مجهز برای تشخیص بیماری‌ها و آفات زنبورعسل، نبود بازار فروش مناسب و نبود آزمایشگاه‌های پیشرفته برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی از جمله مشکلات زنبورداران در چهارمحال و بختیاری است.
ژل رویال یکی از فرآورده‌های زنبور عسل در چهارمحال و بختیاری است، باتوجه به اینکه ژل رویال کاربردهای بسیاری در حوزه پزشکی و درمانی دارد، توجه به این ظرفیت می‌تواند برای کشور ارزآوری به‌همراه داشته باشد و فعالان این حوزه نیز درآمد خوبی از طریق تولید این ماده کسب کنند.
قطعا خشکسالی شدید در سال‌جاری و کاهش پوشش گیاهی در مراتع، تولید عسل را در چهارمحال و بختیاری با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد، بنابراین نیاز است که مسئولان برای حل مشکلات این قشر چاره‌اندیشی کنند.
آسیب خشکسالی به کلونی‌های زنبور عسل
اویسی رئیس اتحادیه زنبورداران چهارمحال و بختیاری و عضو هیات مدیره اتحادیه زنبورداران کشور با اشاره به اینکه زنبورداران کشور و بالتبع آن استان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، اظهار کرد: خشکسالی این مشکلات را تشدید کرده است.
وی با بیان اینکه وجود یک ملکه اصیل و خوب یکی از عوامل اصلی در تهیه یک عسل مرغوب و با کیفیت است، گفت: همچنین این ملکه در افزایش تولید نیز تاثیرگذار خواهد بود، در حال حاضر واردات ملکه زنبور عسل به کشور ممنوع است، اما یکسری از افراد بدون در نظر گرفتن مسائل فنی در تولید ملکه زنبور عسل، اقدام به واردات ملکه تقلبی و یا تولید آن در داخل کشور می‌کنند.
اویسی افزود: واردات ملکه زنبور عسل تقلبی و بی‌کیفیت مشکلات بسیاری را برای زنبورداران پدید آورده است و هیچ نظارتی برای محدود کردن تولید و واردات این ملکه‌های بی‌شناسنامه وجود ندارد، وجود این ملکه‌های تقلبی باعث افزایش بیماری و تلفات در زنبورستان‌ها نیز می‌شود.
رئیس اتحادیه زنبورداران چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه حمایت چندانی از زنبورداران صورت نمی‌گیرد، گفت: امروز زنبورداران مشکلی برای تولید ندارند، بلکه مشکل اصلی در فروش محصول است، عسل تولیدی در استان کیفیت بالایی دارد و می‌توان گفت این استان یکی از قطب‌های تولید عسل و ژل رویال است.
وی افزود: بیمه‌گذار تنها کلونی‌های زنبور عسل را بیمه می‌کند و فرد پرورش‌دهنده زنبور عسل شامل بیمه نمی‌شود و بنابراین زنبوردار هیچ پشتوانه خاصی ندارد، شاهدیم که اکثر ارگان‌ها و نهادهای حمایتی برای ایجاد اشتغال، برای پرورش زنبور عسل تسهیلات پرداخت می‌کنند، اما نهادهای متولی بحث بیمه زنبوردار را نادیده می‌گیرند.
اویسی با اشاره به آسیب خشکسالی به کلونی‌های زنبور عسل، گفت: این مسئله موجب کاهش تولید عسل و ریزش ۴۰ درصدی کلونی‌های زنبور عسل شده است.
رئیس اتحادیه زنبورداران چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه قیمت‌گذاری عسل باید بر اساس کیفیت عسل صورت بگیرد، توضیح داد: برای تشخیص عسل ارگانیک و طبیعی از عسل تقلبی نیازمند آزمایشگاه با تجهیزات بسیار پیشرفته در استان هستیم، اما متاسفانه این آزمایشگاه در استان وجود ندارد تا بتوان عسل با شاخص‌های استاندارد را از عسل تقلبی تشخیص داد.
وی ادامه داد: برخی از افراد در فرآیند تولید عسل از دارو و یا مواد افزودنی غیرمجاز استفاده می‌کنند که این موارد در آزمایشگاه‌های عادی قابل تشخیص نیست، این افراد عسل تقلبی را در فضای مجازی و فروشگاه‌های نامعتبر به‌فروش می‌رسانند.
اویسی با تاکید بر اینکه باید استاندارد تولید عسل اجباری و بر این کار نظارت صورت بگیرد، بیان کرد: زنبورداران واقعی در سخت‌ترین شرایط در کنار کندوهای عسل ساکن هستند تا عسل را با کیفیت بالا تولید و به بازار عرضه کنند، اما برخی از افراد در این حوزه دست به سودجویی می‌زنند و عسل تقلبی را با اسانس و مواد افزودنی غیرمجاز وارد بازار می‌کنند، این مسئله موجب آسیب به تولیدکننده واقعی می‌شود.
رئیس اتحادیه زنبور داران چهارمحال و بختیاری یادآور شد: عسل تولیدی در استان به‌علت شرایط آب و هوایی از کشورهای خارجی نیز متقاضی دارد، اما متاسفانه برخی متقلبان باعث ایجاد آسیب به تولیدکننده واقعی شده‌اند، دولت باید از این قشر حمایت کند.
وی در ادامه با اشاره به نکاتی در خصوص نحوه نگهداری عسل و تشخیص عسل ارگانیک از تقلبی، گفت: عسل به‌هیچ عنوان نباید در معرض نور افتاب قرار بگیرد، همچنین عسل اگر در ظروف پلاستیکی نگهداری شود حالت اسیدی پیدا می‌کند و به جای درمان باعث ایجاد بیماری‌هایی از جمله سرطان در فرد خواهد شد.
اویسی افزود: عسل ارگانیک عموما رس می‌شود، برخی برای اینکه عسل رسوب نکند و بافت روانی داشته باشد، عسل را گرم یا به آن حرارت می‌دهند، این مسئله کیفیت عسل را به‌شدت پایین می‌آورد، اگر عسل در دمای بالا حرارت ببیند می‌تواند باعث بروز انواع بیماری شود.
رئیس اتحادیه زنبور داران در پایان تصریح کرد: مردم عسل را از تولیدکنندگان واقعی و فروشگاه‌های معتبر عرضه عسل تهیه کنند.
ورود عسل تقلبی به بازار عامل متضرر شدن زنبورداران است
حسن رحمانی مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه حدود ۳۰۰ هزار کلونی زنبور عسل در استان وجود دارد، اظهار کرد: میزان تولید عسل این کلونی‌ها در سال گذشته حدود ۲۰۵۰ تن برآورد شد.
وی با اشاره به اینکه چهارمحال و بختیاری دارای شرایط آب و هوای معتدل و سرد، ارتفاع بالا از سطح دریا، توپوگرافی کوهستانی و پوشش غنی گیاهان دارویی در مراتع است، عنوان کرد: این مزیت‌ها موجب شده که کیفیت عسل تولیدی و فرآورده‌های زنبورعسل مانند ژل رویال در استان بالا باشد.
رحمانی بیان کرد: کیفیت عسل تولیدی باید در آزمایشگاه‌های پیشرفته و توسط سازمان استاندارد سنجیده شود، متاسفانه یکی از معضلات و مشکلات کنونی برای تولیدکنندگان واقعی عسل، ورود عسل تقلبی و با کیفیت پایین به بازار است، این مسئله موجب متضرر شدن این تولیدکنندگان می‌شود، بنابراین نیاز است استانداردسازی اجباری عسل در اولویت قرار بگیرد.
مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در برخی مواقع سال برای افزایش جمعیت کلونی‌ها زنبورداران باید از تغذیه کمکی از منابع کربوهیدرات، پروتئین و ... استفاده کنند تا موادمغذی موردنیاز زنبورعسل تامین شود، گفت: اما زمانی که شهد در دسترس زنبورداران قرار گرفت باید تغذیه کمکی قطع شود تا عسل طبیعی به دست بیاید.
وی با تاکید بر اینکه خشکسالی موجب ضعیف شدن مراتع می‌شود، خاطرنشان کرد: خشکسالی تاثیرات منفی بسیاری بر تولید عسل می‌گذارد، باید تلاش کنیم با تغذیه کمکی کلونی‌های موجود را حفظ کنیم.
رحمانی افزود: برای حل این مشکل جلسه ستاد گرده‌افشانی تشکیل شد، در این ستاد مقرر شد زنبورداران کلونی‌های خود را در باغات حاشیه زاینده‌رود در شهرستان‌های بن و سامان مستقر کنند، این کار مزیت‌هایی را نیز دارد، زنبورداران از گرده‌های باغات برای تغذیه زنبورها استفاده می‌کنند و گرده‌افشانی زنبورها نیز باعث افزایش کمی و کیفی تولید محصول در باغات می‌شود.
مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در خصوص حمایت از زنبورداران، توضیح داد: با پیگیری‌های صورت گرفته هزینه بیمه زنبوردارانی که با مجوز کلونی‌های خود را در حاشیه زاینده‌رود برای گرده‌افشانی مستقر کرده‌اند تامین و از این پس کلونی‌های زنبور عسل این زنبورداران به‌صورت رایگان انجام خواهند شد، زنبورداران می‌توانند برای بیمه خود به صندوق بیمه روستایی و عشایری مراجعه و با هزینه اندک نسبت به بیمه خود اقدام کنند.
وی در پایان گفت: همچنین اتحادیه زنبورداران چهارمحال و بختیاری برای تهیه شکر به سازمان صمت معرفی شده است، قیمت‌گذاری عسل در حیطه اختیارات سازمان جهادکشاورزی نیست، اما در حال حاضر عسل با قیمتی حدود ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در بازار به‌فروش می‌رسد.