قیمت برنج نیز این روزها مانند بسیاری از کالاهای مصرفی مردم دچار افزایش قیمت شده است به طوری که هرکیلوگرم برنج ایرانی در بازار تا 45 هزار تومان به فروش می رسد.
بر اساس مشاهدات میدانی هرکیلوگرم برنج هندی 20 تا 30 هزار تومان و برنج ایرانی پرمحصول از 26 هزار تومان تا برنج عطری 45 هزار تومان نیز به فروش می رسد.
بنابراین گزارش در حالی که قیمت برنج در بازار افزایش چشمگیری داشته است که باید توجه داشت که ارز واردات این محصول از 4200 تومانی به نیمایی تغییر کرده است و واردات و خرید آن در بازار توجیه اقتصادی ندارد زیرا واردات برنج هندی با این قیمت ارز خود را به نرخ برنج ایرانی رسانده است.
آمار دقیقی درباره میزان واردات و ترخیص برنج به کشور در سال جاری ارائه نشده اما بر اساس پیگیری های تسنیم 31 هزار تن برنج در گمرک از سال گذشته ذخیره شده است.
در 9 ماهه اول سال 99 نیز حدود 707 هزار تن برنج وارد شده است که البته در مقایسه با پارسال 30 درصد کاهش نشان میدهد.
افزایش قیمت برنج در بازار نیز نشان دهنده کاهش واردات و عدم تامین کسری بازار است؛ به طوری که این افزایش قیمتها قدرت خرید مردم را کاهش داده است.
بنابر این گزارش مصرف برنج در کشور سالانه 3 میلیون تا 3 میلیون و 200 هزار تن برنج است؛ در سال 97 وزارت جهاد کشاورزی از رسیدن تولید این محصول به 2 میلیون و900 هزار تن خبر داد و جواد وفابخش این عدد را عدد خودکفایی در تولید برنج اعلام کرد.
همین امور بود که زمینه ساز حذف ارز حمایتی واردات برنج را برداشت، اما در سال جاری با کاهش بارندگی ها تولید این محصول در کشور کاهش می یابد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی اما در سال جاری برای جبران بخشی از کمبود برنج در کشور ممنوعیت کشت برنج را در استان های مختلف برداشتند؛ در جریان بررسی بخش هزینهای لایحه بودجه سال 1400، با بند الحاقی 4 تبصره 8 ماده واحده این لایحه موافقت شد.
در بند الحاقی 4 تبصره 8 ماده واحده لایحه بودجه آمده است: در سال 1400 موضوع ممنوعیت کشت برنج در مناطق مختلف کشور بنا به تشخیص شورای آب استان لغو می گردد.
کاشت برنج در مناطق دیگری از کشور مانند خوزستان،لرستان و حتی اصفهان در یکی دو سال گذشته به صورت قانونی و غیر قانونی افزایش یافته است اما بر اساس آمار ارائه شده و وضعیت قیمت ها در بازار نشان دهنده عدم تکافوی برنج مصرفی مردم است.
درباره واردات برنج و مشکلات آن می توان به موراد زیر اشاره کرد.
به دلیل بروز بحران کرونا در جهان و افزایش ذخیره سازی کشورها، قیمت کالاهای اساسی به ویژه غلات حدود 30 درصد افزایش یافته است اما میزان افزایش قیمت برنج کمتر بوده زیرا بعد از کاهش تقاضای خرید ایران به دلیل افزایش نرخ ارز، میزان تقاضای این محصول را در بازار های جهانی به ویژه برای برنج هندی را کاهش داد و روی قیمت برنج هندی تاثییر گذاشت.
ایران در گذشته سالانه حدود 1.2 تن برنج وارد میکرد که حدود یک میلیون و 50 هزار تن هندی(کیفی) و مابقی آن ارقام دیگر از جمله برنج باسماتی پاکستان است.
قیمت برنج به طور معمول در فصل برداشت کاهش می یابد به طوری که در حال حاضر در بازار های جهانی قیمت هر تن برنج 30 گران تر از قیمت های معمول این محصول است.
با توجه تغییر نرخ ارز اختصاصی به واردات برنج و برای تعدیل قیمت این محصول در بازار، دولت بر اساس پیشنهاد انجمن وارد کنندگان برنج به دنبال واردات برنج پرمحصول هندی است که قیمت کمتری دارد اما سازمان استاندارد هنوز ضوابط واردات آن را تعیین نکرده است.