در روزهای اخیر گندمکاران خوزستانی به دلیل نرخ پایین قیمت خرید تضمینی این محصول نسبت به فروش تولیدات به دولت بدبین شده‌اند و آنها اعتقاد دارند که این قیمت ناعادلانه است و حتی جوابگوی هزینه‌های اولیه برای کشت گندم نیست.
استان خوزستان رتبه اول تولید و فروش گندم را در کشور به خود اختصاص داده است و بیش از ۶۱ هزار گندم‌کار در این استان نسبت به کشت این محصول اقدام می‌کند؛ کشاورزان خوزستانی اعتقاد دارند که دولت قیمت غیرمنصفانه‌ای را برای خرید تضمینی گندم اعلام کرد و این در حالی است که برای واردات گندم باید هزینه‌های چند برابری را صرف کنند.
این روزها گندم تولید شده ولی برای تبدیل به آرد و در نهایت نان مصرفی مردم از سوی کشاورزان با قیمت تضمینی به فروش نمی‌رسد و دامداران از این فرصت استفاده و نسبت به خرید گندم‌های تولیدی برای خوراک دام اقدام کردند.
«ابوالفضل حسینی» کشاورز ایذه‌ای تأکید می‌کند: با این قیمتی که برای خرید تضمینی گندم اعلام شده و با هزینه‌هایی که برای کشت داشتیم، به هیچ وجه به صرفه نیست که محصولات تولیدی خود را به دولت تحویل بدهیم.
او با اشاره به اینکه قیمت حتی نسبت به هزینه‌های مصرفی برای ادوات و یا خرید کودهای پایه منصفانه نیست، ادامه می‌دهد: چرا باید با این قیمت پایین گندم را به دولت تحویل دهیم که بعد با هزینه‌های چند برابری جو بخریم و برای خوراک به دام‌ها بدهیم.
این کشاورز اهل سادات حسینی شهرستان ایذه بیان می‌کند: ۴۰ هزار هکتار کشت دیم گندم دارم ولی هیچ وقت محصول تولیدی خود را به دولت تحویل نمی‌دهم به جز اینکه با اصلاح قیمت خرید تضمینی حداقل پنج درصد از هزینه‌هایی را که صرف کردیم، برگشت داده شود.
حسینی که دکترای کشاورزی دارد، می‌گوید: جهاد کشاورزی استان خوزستان برای کمباین‌ها نرخ داده است که هر هکتاری یک میلیون برای کلزا پرداخت شود ولی وقتی ۳۰ روز بارندگی نداشتیم، چگونه این قیمت را داده‌اند.
او یادآور می‌شود: اراضی کشاورزی که کنار جاده واقع شده‌اند، با اگزوز داغ خودروها دچار آتش‌سوزی می‌شوند و محصول و زحمات کشاورزان به دقیقه‌ای روی هوا می‌رود؛ بنابراین کشاورزان مجبور هستند که در یک تا دو هفته محصولات را با کُمباین برداشت کنند.
قیمت تضمینی گندم منصفانه نیست
رئیس انجمن صنفی کشاورزان استان خوزستان اظهار کرد: فروش گندم به دامداران یک مسئله طبیعی است و عجیب نیست؛ وقتی کاه کیلویی سه هزار و ۷۰۰ تومان است و از کشاورز محصول گندم را پنج هزار تومان مطالبه کنند قطعاً آنها تولیدات خود را به دامداران می‌فروشند.
مسعود اسدی اضافه می‌کند: در استان خوزستان به خاطر اینکه تولیدکننده در سطح گسترده تولید دارد، تُناژ تولید شده و سطح اراضی کشاورزان بالاست و توان ذخیره‌سازی گندم را ندارند چرا که حجم تولید بالاست و اگر قیمت اصلاح نشود، در استان‌های شمالی و استان‌هایی که بعد از خوزستان گندم درو می‌کنند که سطح کشت آنها بالا نیست، گندم یا به دولت فروخته نمی‌شود و توسط کشاورزان ذخیره می‌شود و یا توسط دامداران خریداری می‌شود.
وی یادآور می‌شود: این موضوع از قبل پیش‌بینی شده بود و اگر به طور سریع نسبت به اصلاح قیمت خرید تضمینی اقدام نشود قطعاً امسال سالی خواهد بود که دولت میلیون‌ها تُن گندم وارد کند.
رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان تصریح می‌کند: قیمت منصفانه و حداقلی کیلویی ۶ هزار تومان بود که مرکز تحقیقات استراتژیک مجلس و دیگر کارشناسان نیز آن را تعیین کردند ولی دولت در سالی که قرار بوده از تولید پشتیبانی و مانع زدایی شود ولی به مانع زایی برای تولید و جلوگیری از پشتیبانی از کشاورزان تن داده است.
کشت سالانه ۵۷۰ هکتار گندم در خوزستان
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خوزستان می‌گوید: خوزستان مهم‌ترین استان در حوزه کشاورزی کشور است که از نظر تولید و خرید گندم، استان اول ایران است و به طور میانگین ۱۲.۵ درصد از تولید و خرید گندم کشور به این استان تعلق دارد.
تورج نوروزی ادامه می‌دهد: در کشور به طور میانگین ۶ میلیون هکتار گندم کشت می‌شود و با توجه به وضعیت بارندگی و شرایط آب و هوایی تولید و خرید گندم متغیر است و میزان تولید گندم میان ۱۳ تا ۱۴ میلیون تُن است.
او با اشاره به اینکه میانگین خرید میان هشت تا ۱۰ میلیون تُن و بستگی به شرایط آب و هوایی متغیر است، تصریح می‌کند: در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای تولید و خرید گندم انجام شده و میزان خوداتکایی به گندم افزایش و حجم واردات کاهش یافته است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خوزستان با بیان اینکه کشور از نظر تأمین نیاز گندم به حد متعادلی رسیده است، بیان می‌کند: در خوزستان سالانه ۳۹۷ هزار هکتار گندم آبی و ۱۷۳ هزار هکتار گندم دیم و در مجموع ۵۷۰ هزار هکتار گندم کشت می‌شود که سالانه به طور میانگین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تُن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان خریداری می‌شود و بیشترین خرید گندم در کشور از این استان است.
نوروزی با اشاره به اینکه در سال‌های پربارش خرید گندم مازاد بر نیاز کشاورزان به یک میلیون و ۴۰۰ هزار تُن نیز رسیده است، عنوان می‌کند: گندم در تمام شهرستان‌های استان خوزستان کشت می‌شود و مهم‌ترین آنها در مناطق آبی مثل شهرستان‌های شوش، شوشتر، اهواز، دزفول، حمیدیه و بهبهان و در مناطق کوهستانی و دیم نیز شهرستان‌های ایذه و باغملک است.
وی خبر می‌دهد: تعداد بهره‌برداران گندم خوزستانی به طور میانگین ۶۱ هزار و ۱۰۰ نفر هستند که بیشترین تعداد بهره‌برداری میان محصولات زراعی را به خود اختصاص داده‌اند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خوزستان اضافه می‌کند: سازمان جهاد کشاورزی برای افزایش تولید و بهره‌وری گندم اقدامات مختلفی را از جمله نوسازی اراضی زراعی کشاورزان در قالب اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری و افزایش تولید و توزیع نهاده‌های مورد نیاز کشاورزان از قبیل تأمین کودهای شیمیایی بذور اصلاح شده و همچنین تأمین ماشین آلات و تراکتور و سوخت مورد نیاز کشاورزان انجام داده است.
نوروزی می‌گوید: بهبود روش‌های کشت و تولید گندم از طریق توسعه مکانیزاسیون و ارقام اصلاح شده گندم باعث افزایش عملکرد و تولید کشاورزان گندم‌کار شده است.
وی اظهار می‌کند: آموزش بهره‌برداران و رعایت مسائل زراعی مانند رعایت تاریخ کاشت، تغذیه متعادل گیاه، کنترل تراکم کاشت، مبارزه با عوامل زیان رسان مثل بیماری‌ها، علف‌های هرز و آبیاری به موقع از دیگر اقدامات انجام شده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خوزستان می‌گوید: مساعدت در برداشت و خرید محصول کشاورزان از طریق تأمین سه هزار دستگاه کُمباین برای برداشت گندم و تشکیل ۱۵۶ گروه و کنترل برداشت به منظور کاهش ضایعات گندم کشاورزان و همچنین راه‌اندازی حداکثر ۱۰۶ مرکز خرید گندم برای کشاورزان که به راحتی محصول خود را در حداقل زمان ممکن برداشت و به این مراکز خرید تحویل دهند، از جمله اقدامات انجام شده توسط این سازمان است.
نوروزی خبر می‌دهد: مساعدت در افزایش قیمت گندم کشاورزان از ۲۵ هزار ریال در سال زراعی ۹۹-۹۸ به ۵۰ هزار ریال و در سال زراعی ۴۰۰-۹۹ که معادل ۱۰۰ درصد افزایش قیمت گندم خوراکی بوده است.
وی عنوان می‌کند: به کشاورزان توصیه می‌کنیم که گندم خود را به مراکز خرید تضمینی تحویل دهند تا با خیال آسوده وجه آنها به حسابشان واریز شود.
اثرات منفی قیمت پایین گندم
دبیر بنیاد ملی گندمکاران خوزستان نیز بیان می‌کند: مجلس شورای اسلامی در سال ۸۴ و در اصلاحیه‌ای قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی را برای واقعی کردن قیمت خرید محصولات توسط دولت تصویب کرد تا اثر تورم محاسبه شده و جدای از میزان افزایش قیمت سالیانه بر قیمت نهایی افزوده شود.
سجاد سعیدی پور ادامه می‌دهد: بنابراین افزایش قیمت خرید گندم نسبت به سال گذشته را افزایش قیمت خرید محصول در نظر گرفت چرا که اثر تورمی در حال لحاظ نشده و تخلف از قانون است.
او تصریح می‌کند: بررسی آمار ۲۰ ساله خرید گندم توسط دولت نشان می‌دهد که هر سالی که قیمت خرید تضمینی پایین نگه داشته شد، اثرش در سال‌های بعدی در کاهش تولید و افزایش واردات دیده شده است.
دبیر بنیاد ملی گندمکاران خوزستان یادآور می‌شود: به عنوان مثال قیمت گندم در سال‌های ۹۰ تا ۹۲ بسیار پایین نگه داشته شد و در سال ۹۳ دولت ناگزیر به واردات بیش از ۷.۲ میلیون تُن گندم از ۲۰ کشور خارجی که پنج کشور اول این لیست فقط دلال و واسطه بودند نه تولیدکننده!
سعیدی پور می‌گوید: واردات دو میلیون تُنی گندم در سال ۹۹ واکنش به قیمت خرید پایین در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بود.
وی عنوان می‌کند: آسیب چنین تصمیم‌هایی طبق تجربه دولت‌های گذشته و نیز دولت جاری به طور کامل قابل پیش‌بینی است اما با وجود قیمت جهانی حدود هشت هزار تومان برای هر کیلوگرم گندم و پیش‌بینی واردات آن، دولت ترجیح می‌دهد که مبلغ به تولید داخل را کنار بگذارد و مبلغ بیشتری را در راستای حمایت از گندمکاران کشورهای مختلف از جمله اوکراین، برزیل و روسیه هزینه کند.
دبیر بنیاد ملی گندمکاران خوزستان یادآور می‌شود: این در حالی است که دولت مبلغ یک هزار تومان افزایش قیمت را به عنوان پاداش به کشاورزان می‌پردازد و انگار گندمکاران نیازمند صدقه دولت هستند ولی قیمت واردات گندم بدون در نظر گرفتن اثرات تحریم و مشکلات بانکی بیش از ۹ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است.