اجرای مرحله ۲ احیای دشت‌های خوزستان و ایلام با تامین آب و اخذ فاینانس

«محمدجواد صالحی نژاد» افزود: از یک سو تحریم‌ها، تامین منابع طرح که عمدتا از محل فاینانس پیش‌بینی شده بود را با مشکل مواجه کرد و از سوی دیگر مساله تامین آب پروژه، نیازمند جلسات و پیگیری‌هایی بود که امروز انجام شده است.

مجری طرح احیای ۵۵۰ هکتار از دشت های خوزستان و ایلام اظهارداشت: طرح ۵۵۰ هزار هکتاری احیای دشت های خوزستان و ایلام در مساحت ۵۵۰ هزار هکتار پیش بینی شده که ۵۰۰ هزار هکتار مربوط به استان خوزستان و ۵۰ هزار هکتار مربوط به استان ایلام است.

وی با بیان اینکه این طرح در دو فاز تعریف شده است، تصریح کرد: در فاز نخست، عملیات اجرایی ۲۹۵ هزار هکتار از اراضی به پایان رسیده و مورد بهره برداری قرار گرفته است. از این مقدار ۲۵۰ هزار هکتار مربوط به استان خوزستان و ۴۵ هزار هکتار مربوط به استان ایلام است.

صالحی نژاد به بیش از ۵۶۰ قرارداد با پیمانکاران، مشاوران و تولیدکنندگان در این طرح اشاره کرد و افزود: خوشبختانه تمام ظرفیت های کشور در این طرح به کار گرفته شد به گونه‌ای که بالغ بر سه هزار و ۸۰۰ دستگاه ماشین آلات سنگین و نیمه سنگین استفاده شده که از این تعداد، ۵۵۰ دستگاه ماشین آلات و دستگاه‌های تخصصی و ۳۳۰ دستگاه آن ساخت داخل بوده است. به این ترتیب ظرفیت بسیار خوبی برای سازندگان و صنایع داخلی فراهم شد.

۱۵۰ هزار شغل در خوزستان و ایلام ایجاد شد

مدیرعامل موسسه جهاد نصر درباره ظرفیت های اشتغال این طرح نیز گفت: ۳۰۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم در کل طرح ۵۵۰ هزار هکتاری هدفگذاری شده که ۵۰ درصد از این میزان در فاز نخست تحقق پیدا کرده است. همچنین در بخش استحصال آب و صرفه‌جویی آب در افق طرح، حداقل سالانه ۱.۵ میلیارد مترمکعب صرفه جویی پیش بینی کرده ایم که خوشبختانه در فاز یک ۸۷۰ میلیون مترمکعب صرفه جویی اتفاق افتاد.

صالحی نژاد اضافه کرد: با اجرای این طرح همچنین تولید ۳.۵ میلیون تن محصول کشاورزی در فاز یک افزایش یافت. خوشبختانه ظرفیت بسیار خوبی از لحاظ نیروی انسانی نیز در استان بوجود آمد به گونه‌ای که در برخی از سال ها به خصوص در سال ۹۴ بیش از ۹ هزار و ۴۰۰ نفر در بخش های مختلف طرح مشغول به کار بودند.

موانع تکمیل طرح ۵۵۰ هزار هکتاری

مجری طرح احیای ۵۵۰ هکتار از دشت های خوزستان و ایلام در خصوص به تاخیر افتادن عملیات اجرایی فاز دو طرح به دو نکته اشاره کرد و گفت: در سال ۱۳۹۷ عملیات اجرایی فاز یک به اتمام رسید. در ۱۵ فروردین ۹۶ هیات دولت مصوب کرده بود که فاز ۲ نیز اجرا شود. اما به دلیل شرایطی که بر کشور حاکم شد؛ تحریم ها تامین منابع مالی را با مشکل مواجه کرد. البته در این مصوبه چند راه حل برای تامین منابع مالی پیش بینی شده است.

وی با تاکید بر اینکه در فاز یک بالغ بر ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه کردیم، اظهارداشت: ۱.۵ میلیارد دلار از صندوق توسعه در سال ۱۳۹۲ با مجوز مقام معظم رهبری تخصیص پیدا کرد که ۱.۴ میلیارد دلار از آن مربوط به وزارت جهاد کشاورزی و ۱۰۰ میلیون دلار مربوط به وزارت نیرو بود.  امروز نیز بر اساس قیمت های روز و طبق آخرین برآوردها در سال ۱۳۹۹، در شبکه های فرعی بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

صالحی نژاد افزود: نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد آنکه در فاز یک شبکه های اصلی از سوی وزارت نیرو انجام شده بود، اما در فاز ۲ لازم است عملیات احداث شبکه های فرعی همزمان با شبکه های اصلی انجام شود. بنابراین به همین میزان وزارت نیرو برای اجرای شبکه های اصلی اعتبار نیاز دارد. لذا یکی از منابعی که در مصوبه دولت پیش بینی شده بود استفاده از فاینانس خارجی بود.

مشکل تخصیص آب در ۲۳۳ هزار هکتار از اراضی برطرف شد

مدیرعامل موسسه جهاد نصر تصریح کرد: مساله دیگری که در مصوبه دولت به آن اشاره شده بود؛ تخصیص به موقع آب از سوی وزارت نیرو بود که این تخصیص مدتی به طول انجامید. از ۲۵۵ هزار هکتاری که در فاز ۲ تعریف شده است؛ هم اکنون ۲۳۳ هزار هکتار به لحاظ تخصیص آب تعیین تکلیف شده و جدول مشترکی را وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو تهیه کردند و برای تامین اعتبار به سازمان برنامه و بودجه ارجاع داده شده است. مشکل ۲۲ هزار هکتار باقیمانده نیز در آینده نزدیک برطرف خواهد شد.

وی یادآور شد: از ۲۵۵ هزار هکتار، ۹ هزار هکتار مربوط به استان ایلام است که از لحاظ تخصیص آب مشکلی نداریم و قسمت عمده شبکه های اصلی آن انجام شده است. از ۲۴۶ هزار هکتاری که مربوط به استان خوزستان است؛ تخصیص آب  ۲۲ هزار هکتار نهایی نشده که در حال پیگیری است.

صالحی نژاد درباره استفاده از فاینانس خارجی نیز گفت: فاینانس با کشورهایی که هنوز ارتباط برقراراست؛ پیگیری خواهد شد. این زمینه هم اکنون فراهم است و اگر تخصیص آب نهایی شود؛ سازمان برنامه نیز موضوع فاینانس را پیگیری خواهد کرد. علاوه بر آن از اعتبارات عمومی دولت نیز مبالغی پیش بینی شده است. همچنین مشارکت مردم و استفاده سرمایه گذار خصوصی هم مد نظر قرار دارد و تا کنون مواردی اعلام آمادگی کرده اند.

مطالعه شبکه‌های اصلی و فرعی به جهاد نصر سپرده شد

مدیرعامل موسسه جهاد نصر درباره اعتبارات تخصیص یافته به مطالعات فاز دوم گفت: در سال ۱۳۹۹ در قانون بودجه مبلغی را برای مطالعات به موسسه جهاد نصر اختصاص دادند که با هماهنگی وزارت نیرو و سازمان برنامه مقرر شد مطالعات شبکه های اصلی و فرعی را توامان موسسه جهاد نصر که وابسته به وزارت جهاد کشاورزی است انجام دهد. در سال ۱۳۹۹، مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان برای مطالعات در نظر گرفته شد و برای سال ۱۴۰۰ نیز همین مبلغ پیش بینی شد. به این ترتیب بحث مطالعات را با استفاده مشاورین وزارت نیرو و سازمان آب برق خوزستان آغاز کردیم.

وی با بیان اینکه مطالعات در خصوص پدافند غیرعامل، مطالعات زیست محیطی و تشکل های بهره بردار خواهد بود، افزود: در سال ۱۴۰۰ مطالعات ۱۴۴ هزار هکتار از ۲۵۵ هزار هکتار را در دستور کار داریم که اگر بودجه به موقع تامین شود؛ کمتر از ۲ سال کار مطالعات به اتمام خواهد رسید.

صالحی نژاد به تخصیص بودجه مطالعات از بودجه عمومی دولت و ردیف های متفرقه اشاره کرد و ادامه داد: اگرچه سال ۱۳۹۹ مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده بود اما تنها ۵۰ میلیارد تومان در اواخر سال به صورت اوراق مشارکت تخصیص یافت که مطالعات مرحله اول را آغاز کردیم.

پنج سال دیگر فاز دوم طرح تمام می‌شود

مجری طرح احیای ۵۵۰ هکتار از دشت های خوزستان و ایلام درباره زمان اجرای فاز دوم طرح به جلسات مشترک با مجلس و سازمان برنامه و بودجه اشاره کرد و افزود: در صورتی که تامین اعتبار انجام شود؛ طی چهار تا پنج سال عملیات اجرایی را انجام خواهیم داد.

وی براین باور است که بر اساس قیمت های سال ۱۳۹۷، سالانه بالغ بر ۱۶ هزار میلیارد تومان افزایش درآمد از محل تولید محصولات کشاورزی و بیش از هفت میلیون تن افزایش محصول را در کل ۵۵۰ هزار هکتار خواهیم داشت.

صالحی نژاد درباره روش های آبیاری این طرح گفت: در فاز یک روش های آبیاری به صورت روش های ثقلی، تحت فشار و کم فشار بوده که در فاز ۲ عمدتا روش کم فشار و تحت فشار انجام خواهد شد لذا این روش ها هم در افزایش تولیدات محصولات کشاورزی و هم در صرفه جویی در مصرف آب موثر خواهد بود.

وی با بیان اینکه یکی از بندهای مصوبه ۱۵فروردین ۹۶ دولت، تخصیص آب از طرف وزارت نیرو در اسرع وقت بوده است عنوان کرد: مسائل عدم تخصیص آب در مدت اخیر طی جلساتی بررسی شده و هم اکنون از لحاظ تخصیص آب برای ۲۳۳ هزار هکتار فاز دوم مشکلی وجود ندارد و خوشبختانه منابع آبی که در خوزستان وجود دارد می تواند آب مورد نیاز طرح را تامین کند.

به گفته او اگر سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ تخصیص آب داده می شد می توانستیم عملیات اجرایی را زودتر شروع کنیم. با توجه به اینکه وضعیت نقدینگی در کشور بهتر بود عملیات اجرایی هم سریعتر و هم ارزان تر انجام می شد.