هیچ نظارتی بر فروشندگان محصولات لبنی که در سالهای گذشته به صورت قارچ وارد کشور رشد کرده و به صورت کاملا خودمختار محصولات خود را به فروش میرسانند، نیست. در سایه عدم نظارت آنها به هر قیمتی که بخواهند محصولات خود را میفروشند و اصولا متولی برای نظارت آنها تعریف نشده است.
نمونه آن افزایش قیمت فروش شیر خام به کیلویی 8500 تومان است که اخیرا فروشندگان محصولات لبنی به بهانه تعیین نرخ جدید شیر خام از سوی شورای قیمتگذاری انجام دادهاند، جالب اینکه اینها پیش از تعیین قطعی هم قیمت را افزایش داده بودند.
مغازههای ماست بندی شیر را کیلویی 5 هزار تا 5500 تومان از دامداران خریداری میکنند و به قیمت 8500 تومان میفروشند، این افزایش 35 درصدی در حقیقت به بهانه تعیین نرخ شیر خام از سوی شورای قیمتگذاری که هفته گذشته اعلام شد، اما اجرا نشد، انجام شده است، این شورا نرخ شیر خام را 6400 تومان تعیین کرد، اما هنوز اجرایی نشده است.
کارخانههای لبنی میگویند، باید دولت قیمت جدید محصولات لبنی را هم تعیین کند، زیرا از نظر آنها 60 درصد قیمت تمام شده این محصولات را شیر خام تشکیل میدهد که در صورت بالا رفتن قیمت روی محصولات لبنی هم تاثیر خواهد گذاشت.
تعداد لبنیاتیهای سنتی در کشور طی چند سال گذشته 5 برابر شده و تعداد آنها بر اساس آمارهای غیر رسمی حدود 3 هزار واحد است که وزارت بهداشت مجوز بهداشت محیطی برای آنها میدهد، اما کسی بر نحوه عرضه محصول و قیمت آنها نظارتی ندارد و همواره بین وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی در این باره بحث بوده، اما هیچ وقت تکلیف نظارت بر این لبنیات سنتیها مشخص نشده است.
به دلیل ملاحظات بهداشتی برخی مخالف مصرف لبنیات سنتی بودند و مصرف آن را برگشت به 200 سال پیش و قبل از کشف پاستوریزاسیون توسط پاستور عنوان میکردند، اما قیمت نسبتا ارزان و خوشمزه بودن آن باعث شده بود طرفدارانی هم داشته باشد.
در شرایطی که سرانه مصرف شیر در ایران نصف میانگین جهانی و یک پنجم کشورهای اروپایی است، گرانی شیر و فراوردههای لبنی که اخیرا به دلیل گرانی خوراک و نهاده و نیز تصمیم گیری شورای قیمت گذاری به وجود آمده، به کاهش بیشتر محصولات لبنی منجر شده و سلامتی جامعه را بیشتر در معرض خطر قرار میدهد.
بنابراین اگر قرار است ماست بندیها هم در کنار کارخانههای لبنی فعالیت کنند، باید به سلامت و بهداشت این مکانها و قیمتهایی که در آنجا عرضه میشود، نظارت جدی شود.