در حالی که قیمت گذاری محصول شیر در ایران طی هفته های گذشته با حواشی بسیاری مواجه بوده و در حالی که در اواخر تیر ماه قیمت هر کیلوگرم شیر خام ۶هزار و ۴۰۰ تومان مصوب شد، اما باز هم سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان این قیمت را تایید نشده می داند.
با این وجود فعالان این صنعت معتقدند با توجه به بالا رفتن هزینه های تولید امروز قیمت هفت هزار تومان برای هر کیلوگرم شیر خام قیمتی مناسب خواهد بود. با این وجود صنعت لبنیات کشور با مشکلات و معضلات دیگری نیز مواجه است و همین امر موجب شده غالبا با نوسانات قیمتی همراه باشد و همین امر نیز موجب شده سهم محصولات لبنی در سبد خانوارها روند کاهش را طی کند. با این وجود تولیدکنندگان این صنعت سعی دارند در بازار سهم داشته باشند و جایگاه خود را در سبد خانوارها حفظ کنند.
سرانه مصرف شیر و لبنیات در ایران ۷۰ کیلوگرم است
به طوری که سید محمدرضا بنی طبا، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده های لبنی کشور گفت: سرانه مصرف شیر و دیگر محصولات لبنی در ایران ۷۰ کیلوگرم در سال است.
بنی طبا افزود: از سوی دیگر بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران کل شیر خام تولیدی کشور از شیر گاو گرفته تا گوسفند، بز و غیره حدود ۹ میلیون تن در سال است.
وی افزود: اگر از این رقم ۹ میلیون تن، ۱۰ درصد سهم شیر شتر، گوسفند و بزی کم شود حدود ۸ میلیون تن باقی می ماند که در واقع سهم شیر خام دام سنگین است.
تولید سالانه ۱۸۷ میلیون تن شیر خام در هند
از سوی دیگر گزارشات جهانی منتشر شده حاکی از این است که در سال ۲۰۲۱ کشور هند بزرگترین تولید کننده شیر در جهان است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ این کشور در همین جایگاه قرار داشته است و سالانه بالغ بر ۱۸۷ میلیون تن تولید داشته است. البته به گفته کارشناسان با توجه به اینکه درصد زیادی از جمعیت این کشور به عنوان دومین کشور پر جمعیت جهان در روستاها و مناطق روستایی زندگی می کنند داشتن این جایگاه دور از انتظار نیست. این در حالی است که هند بزرگترین گله لبنی در جهان را دارد که تعداد آنها بیش از ۳۰۰ میلیون راس است.
سخنگوی انجمن صنایع فرآورده های لبنی کشور نیز در این خصوص گفت: اگرچه هند بیشترین تولید شیر خام در دنیا را دارد اما باید توجه داشته باشیم که شیر خامی که در هند تولید می شود محصول دامداری سنتی و غالبا بی کیفیت است.
تغییرات قیمتی شیر خام در مه ۲۰۲۱ در مقایسه با مه ۲۰۲۰
گزارشات همچنین حاکی از این است که با وجود تولید بیش از ۲۰ درصد از کل تولید شیر جهانی، هند صادرات کمی را رقم می زند چرا که بخش عظیمی از شیر تولیدی در این کشور توسط جمعیت یک میلیارد نفری شان مصرف می شود. این در حالی است که بر اساس داده های منتشر شده هندوستان سالانه بیش از ۱۸۷ میلیون تن شیر تولید می کند. جالب است بدانید گاومیش بزرگترین تأمین کننده شیر در کشور هند است.
آمریکا، دومین و پاکستان سومین تولید کننده بزرگ شیر در جهان
گزارشات منتشر شده همچنین نشان می دهد که ایالات متحده آمریکا دومین تولید کننده بزرگ شیر خام در دنیا است به طوری که سالانه حدود ۱۰۰ میلیون تن تولید دارد. این در شرایطی است که در حال حاضر بیش از ۴۰ هزار مزرعه تولید لبنیات در این کشور وجود دارد.
این گزارشات همچنین بیانگر این است که کشور پاکستان نیز به عنوان سومین تولید کننده برتر شیر خام در جهان مطرح است. در حقیقت بیش از ۸۰درصد از شیر در این کشور در مناطق روستایی تولید می شود که کشور را تحت سلطه خود دارد. به عبارت دیگر در این کشور ۲۲۰ میلیون نفری بیش از ۵۵ میلیون کشاورز وجود دارد و برخی از شرکتهای بین المللی به دلیل پتانسیل بالای بازار این کشور و همچنین به دلیل سود های بالایی که کسب می کنند در این کشور سرمایه گذاری کرده اند.
رشد سالانه ۴.۵ درصدی صنعت شیر چین تا ۲۰۳۱
از سوی دیگر این گزارشات نشان می دهد که چین به عنوان چهارمین تولید کننده بزرگ شیر خام در دنیا است و کارشناسان پیش بینی کرده اند صنعت شیر این کشور سالانه ۴.۵ درصد رشد کند و به این ترتیب تا دهه آینده (تا ۲۰۳۱) تبدیل به بزرگترین تولید کننده لبنیات در جهان شود.
گزارشات منتشر شده همچنین می گوید: بیش از ۲۵ درصد از کل اقتصاد کشاورزی برزیل مربوط به تولید شیر است که نتیجه آن تأمین بیش از ۳۴ میلیارد لیتر شیر در هر سال و رشد سالانه حدود ۳.۷ درصدی صنعت شیر این کشور است. بر اساس گزارشات موجود در حال حاضر برزیل پنجمین کشور بزرگ تولید کننده شیر خام در جهان است.
۲۰ درصد از کل شیر خام اتحادیه اروپا در آلمان تولید می شود
داده های منتشر شده در سطح جهانی همچنین حاکی از این است که آلمان ششمین تولید کننده برتر شیر خام در جهان است این در شرایطی است که این کشور بزرگترین تولید کننده شیر در اروپا است و تولید بیش از ۲۰ درصد از کل تولیدات اتحادیه اروپا را به عهده دارد. به همین دلیل بسیاری از شرکت های بزرگ تولید شیر در اروپا مستقر در این کشور هستند.
از سوی دیگر این گزارشات می گوید: کشور روسیه در جایگاه هفتم تولید کنندگان برتر شیر خام در جهان قرار دارد و میزان تولید این حصول در این کشور سالانه به میزان ۲.۴ درصد افزایش می یابد. کشور فرانسه نیز به عنوان هشتمین تولید کننده برتر سالانه حدود ۲۵ میلیارد لیتر شیر خام تولید می کند.
جایگاه نهم ترکیه در تولید شیر خام در ۲۰۲۱
همچنین این گزارشات می گوید: کشور ترکیه نهمین تولید کننده برتر شیر خام در جهان است و افزایش سالانه ۳.۵ درصدی تولید این محصول در سال ۲۰۲۱ یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده شیر است. گزارشات جهانی منتشر شده همچنین حاکی از این است که نیوزلند در جایگاه دهم تولیدکنندگان برتر شیر خام در جهان قرار دارد.
چین؛ رکورد دار مصرف شیر گاو در سال ۲۰۲۰
در بخش دیگری از گزارشات جهانی به بحث مصرف سالانه شیر گاو در سال ۲۰۲۰ پرداخته شده است که بر این اساس کشور چین بیشترین مصرف را داشته است. بر این اساس «اتحادیه اروپا، آمریکا، چین، برزیل، روسیه، اوکراین، مکزیک، ژاپن و کانادا» نیز در جایگاه دوم تا دهم مصرف سالانه شیر گاو در مدت نامبرده قرار گرفته اند.
اتحادیه اروپا و دانمارک بیشترین افزایش قیمت شیر خام را رقم زده اند
از سوی دیگر در حالی که قیمت شیر خام در ایران هنوز به طور رسمی تایید نشده است و دامداران خواستار تعیین قیمت ۷ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم شیر خام هستند، داده های جهانی منتشر شده نشان می دهد که بیشترین افزایش قیمت شیر خام از ماه مه ۲۰۲۰ تا ماه مه ۲۰۲۱ در اتحادیه اروپا و دانمارک صورت گرفته است به طوری که در این دوره قیمت شیر خام به میزان ۸.۴ درصد افزایش داشته است.
گزارشات همچنین نشان می دهد که قیمت شیر خام در این مدت به ترتیب در مجارستان، استرالیا و اسلوانی به میزان ۶.۲ درصد، ۶ درصد و ۴.۹ درصد رشد داشته است. این در حالی است که قیمت شیر خام در ماه مه ۲۰۲۱ در مقایسه با ماه مه ۲۰۲۰ در کشور قبرس به میزان ۰.۵ درصد کاهش داشته است و پس از آن نیز کشورهای ایتالیا، پرتغال و اسلواکی در مدت نامبرده کاهشی به میزان ۰.۳ درصد در قیمت شیر خام به ثبت رسانده اند.