عسل از پر خاصیت‌ترین خوراکی‌ها است که در این میان استفاده از عسل طبیعی و خالص و در واقع ارگانیک بسیار حائز اهمیت است چراکه هرچه محصول استفاده شده بشر سالم‌تر باشد نسل آینده نسل سالم‌تر و باهوش‌تر می‌شود.
شاید چنین عنوان شود که عسل ماده‌ای هرچند ارزشمند اما در عین حال لوکس است که به‌نسبت برخی اقلام خوراکی قیمت بالایی دارد و جزو اقلام ضروری سبد خانوار نیست ولی این گفته چندان صحیح نیست چراکه در سال های اخیر بیشتر مردم با علم به خواص بالای این ماده آن را تهیه کرده و در سبد خانوار جای داده اند.
استان همدان با دارا بودن دو هزار و ۷۹۵ زنبورستان، سه هزار و ۵۶۳ زنبوردار و ۳۹۵ هزار کندوی زنبور عسل در زمینه تولید عسل کشور نقش ایفا می کند ضمن اینکه تمامی مراحل زنجیره زنبور عسل در این استان تشکیل شده و ظرفیتی برای برجسته بودن در این عرصه مهیا شده به نوعی که استان همدان رتبه نهم تولید عسل در سطح کشور را دارا است.
ظرفیت استان همدان در زمینه تولید عسل شفاف و گویا است اما آنچه سبب ایجاد مشکلاتی شده عرضه عسل های غیرواقعی در بازار است به نحوی که متأسفانه امروزه عسل روند تولید طبیعی خود را از دست داده تا آنجا که بسیاری از نمونه‌های بازاری تقلبی هستند و حتی اگر بگویی مضرّ هستند بیراه نگفته ایم.
این موضوع آنجا تایید می شود که اگر برای خرید عسل حتی به فروشگاه های برگ هم سر بزنیم شاهد عسل این ماده گران قیمت با قیمت های پایین هستیم و عسل های عرضه شده عموما نسبت به عسل طبیعی قیمت پایینی دارند.
یکی از فعالان حرفه زنبورداری با بیان اینکه دو هزار کندوی عسل دارم، گفت: سالانه ۲۰ تن عسل از کندوها برداشت می شود ضمن اینکه ۶ ماه از سال به تولید و برداشت عسل مشغولیم.
احمد معینی عنوان کرد: همدان به‌دلیل آب‌وهوای مناسب، طبیعت و پوشش گیاهی از وضعیت خوبی برای صنعت زنبورداری برخوردار است و خوشبختانه در چند سال اخیر وضعیت رو به رشد بوده است.
معینی با بیان اینکه متاسفانه عسل های تقلبی در بازار به وفور یافت می شود، گفت: برخی تولیدکنندگان از موادی مانند فروکتوز به عنوان عسل استفاده و با بسته بندی آن را روانه بازار می کنند و مردم هم این مواد را می خرند.
وی با بیان اینکه وجود عسل های تقلبی در بازار برای زنبورداران مشکل ایجاد کرده است، افزود: از آنجا که مردم آگاهی چندانی در مورد عسل واقعی ندارند همان عسل تقلبی را خریداری می کنند.
وی بابیان اینکه در حال حاضر به‌دلیل مشکلات اقتصادی بازار فروش عسل هم با رکود مواجه شده و به نظر می رسد مصرف آن نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است؛ گفت: با گرده‌افشانی و تولید شهد، عسل طبیعی در اواخر بهار تا اواسط تابستان برداشت می‌شود.
معینی با تاکید بر اینکه عسلی که در شیشه های یک کیلویی و به قیمت مثلا هر کیلو ۳۰ هزارتومان در بازار به فروش می رسد قطعا عسل طبیعی نیست، به وضعیت گرانی مواد اولیه اشاره کرد و گفت: این روزها صنعت زنبورداری با مشکلاتی دیگر چون گرانی مواد اولیه روبرو است.
وی اضافه کرد: صنعت تولید عسل در استان همدان با مشکلاتی از جمله نبود برند مناسب و بسته بندی روبرو است و در حال حاضر بیشترین سود از فعالیت زنبورداری به دلالان می رسد.
رئیس دانشکده صنایع غذایی دانشگاه بوعلی سینای همدان با بیان اینکه متاسفانه حتی در فروشگاه های بزرگ و معروف همدان هم شاهد عرضه عسل های ناخالص هستیم، گفت: در مراجعه به این فروشگاه ها قیمت هر کیلو عسل ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان اعلام می شود که همین قیمت پایین خالص نبودن عسل را تایید می کند.
مصطفی کرمی با بیان اینکه به هیچ وجه امکان تولید عسل با قیمت هر کیلوگرم ۲۰تا ۲۵ هزارتومان وجود ندارد، گفت: متاسفانه برخی افراد سودجو در اقدامی شربت گلوکز را که از نظر بافت و رنگ و ویژگی های دیگر بسیار به عسل شبیه است و قیمت بسیار پایینی هم دارد و هر کیلو ۷ تا ۸ هزار تومان است را با اسانس عسل مخلوط کرده و به بازار عرضه می کنند تا آنجا که حتی گاهی زنبورداران هم قادر به شناسایی این عسل و تشخیص تقلبی بودن آن نیستند.
وی همچنین با بیان اینکه در تولید عسل در چند سطح می‌تواند تقلب صورت بگیرد؛ ادامه داد: عسل محصول تلاش زنبور در جمع‌آوری شهد گیاهان است اما یکی از ساده‌ترین راه‌های تقلب در تولید عسل این است که زنبوردار شکر یا قند را در آب حل کرده و سپس این محلول شیرین را در کندوی زنبور عسل قرار دهد که این کار روند تولید عسل توسط زنبور را بسیار سریع‌تر و پربارتر می‌کند چراکه با در دسترس داشتن این محلول شیرین مصنوعی زنبور به دنبال جمع‌آوری شهد گیاهان و تولید عسل از آنها نمی‌رود.
وی گفت: عسل تولیدشده از این طریق به سختی از عسل طبیعی تشخیص داده می‌شود و شناسایی و تفکیک عسلی که از شهد گل تهیه شده از عسلی که از محلول آب و شکر تولید شده تنها از طریق روش‌های آزمایشگاهی امکان‌پذیر است.
یک فروشنده عسل در بازار همدان با بیان اینکه وقتی مشتری برای خرید عسل مراجعه می کند از کیلویی ۲۰ هزارتومان تا بیش از ۲۰۰ هزارتومان عسل در بازار همدان وجود دارد،گفت: در گذشته به‌دلیل استفاده نکردن از شکر در تولید عسل، نمونه تغذیه‌ای و تقلبی آن کمتر پیدا می‌شد و تشخیص کیفیت آن نیز از طریق روش‌های مختلفی همچون عطر و بو راحت بود.
عباس ابوطالبی با بیان اینکه بیشتر زنبورداران از مواد افزودنی و شکر استفاده می‌کنند و به همین دلیل امکان تشخیص عسل اصل دشوار است؛ گفت: حتی افراد متخصص نیز در تشخیص عسل طبیعی و درجه یک دچار اشتباه می‌شوند و تنها با استفاده از دستگاه‌ها و آزمایشات پیشرفته این امر امکان‌پذیر است.
وی با بیان اینکه گاهی دیده شده که زنبوردار مقداری شکر و گل رنگ و زعفران و مواد دیگر را با مقدار کمی عسل مخلوط کرده و آن را به جای عسل طبیعی عرضه می کند؛ گفت: البته این نوع عسل تقلبی معمولاً توسط کسانی که با طعم عسل طبیعی آشنایی دارند به راحتی قابل تشخیص است.
ابوطالبی با تاکید بر اینکه عسل تقلبی فاقد هرگونه ارزش غذایی بوده و سلامتی مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: قیمت عسل تقلبی کمتر از نمونه عسل طبیعی است و باید مردم به کیفیت عسل توجه کرده و آن را تهیه نکنند.
وی با بیان اینکه برخی افراد گمان می‌کنند وجود موم به همراه عسل به معنای کیفیت بالای عسل است در صورتی که اینگونه نیست، اظهار کرد: همراهی موم با عسل به هیچ وجه دلیل مناسبی برای تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی نیست.
به هر حال همواره برای حفظ سلامت مردم با افراد سودجو و فروشندگان عسل تقلبی در سطح بازار برخورد شده اما پس از مدتی برخی از آنها فعالیت مجدد خود را آغاز کرده اند که همین موضوع ضرورت نظارت بیشتر مجریان و متولیان امر را گوشزد می کند.