بخش گندم، آرد و نان طی ماه های اخیر حواشی بسیاری به همراه داشته است به طوری که از یکطرف در بحث خرید گندم از گندمکاران قیمت پیشنهادی از سوی دولت چندان رضایت بخش نبود و گندم کاران معتقد بودند متناسب با هزینه های تولید نیست و لذا دولت را در تحویل گندم با چالش مواجه ساخت.
از سوی دیگر بسیاری از واحدهای نانوایی اقدام به افزایش قیمت نان کردند در حالی که هنوز از سوی مقامات افزایش قیمت تایید نشده بود این در شرایطی بود که در یک مقطع چند هفته ای نیز واحدهای نانوایی استان تهران با مشکل تامین آرد مواجه شدند و علت اصلی آن نیز عدم رضایت کامیون داران از کرایه های مصوب شده برای حمل آرد عنوان شد.
با این تفاسیر در حالی که مقوله نان به نوعی با امنیت جامعه نیز پیوند خورده است طی ماه های اخیر با مباحث و چالش هایی مواجه شده است و فعالان این صنعت امیدوارند دولت جدید بتواند این مشکلات را رفع کند.
به طوری که محمد جواد کرمی رئیس اتحادیه نان فانتزی تهران گفت: دولت سیزدهم بحث عدالت محوری و مبارزه با فساد را مطرح کرده است که امیدواریم شاهد تحقق این شعارها باشیم. به خصوص اینکه در حوزه گندم، آرد و نان مشکلات بسیاری وجود دارد که می طلبد دولت جدید در راه مبارزه با فساد با آنها برخورد جدی کند.
عرضه گندم با ۳ نرخ متفاوت به واحد های تولیدی
کرمی خاطر نشان کرد: در حوزه کاری ما یکی از مهمترین مباحث فعلی بحث چند نرخی بودن گندم است. وقتی دولت گندم را ۵ هزار و ۵۰۰ از کشاورزان خریداری کرده و قیمت جهانی گندم با ارز آزاد حدود ۸ هزار تومان است منطقی نیست که گندم در داخل با چند نرخ در اختیار تولید کنندگان قرار بگیرد.
وی افزود: در حال حاضر گندم با سه نرخ ۶۶۵ تومان به نان های سنتی، با نرخ ۹۰۰ تومان به ۱۰ درصد از نان های ستی و نان های حجیم و با نرخ ۲ هزار و ۷۰۰ تومان به تولید کنندگان صنف ماکارونی، رشته، قنادی و غیره عرضه می شود.
کرمی ادامه داد: این در حالی است که دولت خود گندم را با قیمت هر کیلوگرم ۵هزار و ۵۰۰ از کشاورزی خریداری کرده است و لذا در این میان چه در زمان خرید گندم، چه در زمان فروش کندم و چه در زمان توزیع آرد اتفاقات ناخوشایندی خواهد افتاد.
یارانه ۴۰ هزار میلیارد تومانی آرد و نان هم مردم را راضی نکرد
این مقام مسئول گفت: در حال حاضر حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان یارانه گندم، آرد و نان داده می شود در حالی که این موضوع نه مردم را راضی نگه می دارد نه تولید کننده و نه دولت را. پس بهترین راه این است که قیمت گندم را یکسان سازی کنند و با همان یک نرخ در اختیار همه تولید کنندگانی که نیاز به آرد و گندم قرار بدهند.
کرمی خاطر نشان کرد: پیشنهاد ما به دولت این است که تجربه ای که سال ۱۳۸۹ انجام شد را یکبار دیگر تکرار کند. در آن سال در بحث هدفمندی یارانه ها دولت در ابتدا به ازای هر نفر، ۵هزار و ۵۰۰ تومان به حساب مردم واریز کرد و از آن قیمت ها را اصلاح کرد.
وی ادامه داد: همه به یاد داریم که با آن اقدام اتفاق خوبی که رخ داد این بود که یک رقابت سالم در حوزه تولید کنندگان آرد و نان ایجاد شد و به تبع آن، یکسری از تولید کنندگان از گردونه خارج شدند. در واقع تولید کنندگانی که به دنبال رانت، فساد بودند از دور خارج شدند اما آنهایی که ماندند به درستی ماندند و در یک رقابت سالم وارد شدند.
رئیس اتحادیه نان فانتزی تهران گفت: در حال حاضر در کشور حدود ۹۰ هزار واحد نانوایی فعال است اما اگر آزاد سازی انجام شود ۵۰ درصد این واحدها توانایی رقابت را نخواهند داشت و از چرخه خارج می شوند.
وی تصریح کرد: در واقع ۵۰ درصد از واحدهای نانوایی فعال در کشور اضافه بر نیاز ایجاد شده اند و دلیل ایجاد شدن شان هم بحث یارانه آرد و رانت حاصل از آن است.
کرمی گفت: به نظر بنده به محض آزاد سازی قیمت و زمانی که این واحدهای مازاد، ببینند قیمت گندم یکسان سازی شده است و دیگر رانت و یارانه ای وجود ندارد جمع می کنند و می روند.
وی افزود: از سوی دیگر با آزاد سازی قیمت ها قطعا ۵۰ درصد باقی مانده واحدهای نانوایی نیز قطعا در یک رقابت سالم و به درستی کار می کنند و برای باقی ماندن در دور رقابت، نان با کیفیت دست مردم می دهند. در شرایطی که یارانه نان هم مستقیما به حساب مردم واریز می شود.
کرمی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه آزاد سازی قیمت، بحث تورمی ایجاد می کند راهکار شما برای این موضوع چیست نیز گفت: پیشنهاد ما به دولت این است که با ارائه کارت نان این موضوع را حل کنند؛ یعنی با ارائه کارتی که مختص خرید نان شارژ می شود به مردم، این مشکل را رفع کنند.
وی با بیان اینکه تمام کشور های پیشرفته این کار را انجام می دهند و چنین یارانه هایی را به بخش هایی مثل بخش بهداشت تخصیص می دهند و موفق هم بوده اند، افزود: دولت می تواند بررسی کند کشورهایی مثل ترکیه، آلمان و اروپا در این زمینه چه کرده اند که موفق شده اند.
این مقام مسئول اظهار داشت: نظام یارانه ای که الان در حوزه گندم، آرد و نان وجود دارد فساد انگیز است. به این ترتیب هم بخش آرد کشور یعنی کارخانجات را درگیر کرده و هم بخش نان را به چالش کشیده است.
کرمی افزود: برای جمع شدن این فساد چاره ای نیست جز اینکه یکسان سازی قیمت گندم رقم بخورد که امیدواریم این اتفاق در دولت سیزدهم رخ دهد.