محصول گندم محصول استراتژیکی است که در بسیاری از کشورهای دنیا کشت می شود به طوری که کشورهای «اتحادیه اروپا، چین، هند، روسیه و ایالات متحده» همیشه جزو بزرگترین تولید کنندگان این محصول بوده اند. کشور ایران نیز که از دیرباز کشت گندم را داشته است معمولا بخشی از نیاز کشور را از طریق تولیدات داخل و بخشی دیگر را از طریق واردات تامین می کرده و می کند. این در حالی است که در یک مقطع زمانی با مکانیزه کردن صنعت کشاورزی کشور، ایران در بحث تولید گندم به خودکفایی رسید اما تنها همان یک بار بود و پس از آن همه ساله ایران بخشی از نیاز خود را از طریق واردات تامین می کند.
ایران ۸۳۰ درصد و چین ۱۵۰ درصد خرید گندم وارداتی خود را افزایش داد
نکته قابل تامل اینکه در سال زراعی ۲۰۲۰ کشور ایران نسبت به سال ۲۰۱۹ بیشترین تقاضا را در بین دیگر کشورها برای محصول گندم داشته است. به طوری که بر اساس گزارشات و آمارهای جهانی منتشر شده در میان ۱۰۰ بازار عمده گندم وارداتی بیشترین رشد تقاضا متعلق به ایران و به میزان ۸۳۰.۷ درصد بوده است؛ به این معنا که در سال ۲۰۲۰ کشور ایران خرید گندم وارداتی خود را نسبت به سال ماقبل به میزان ۸۳۰.۷ درصد افزایش داده است!
این در حالی است که دومین کشور یعنی چین که پس از ایران در جایگاه دوم درصد رشد تقاضا برای محصول گندم قرار گرفته است در سال ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۱۹ رشد تقاضایی به میزان ۱۵۰.۸ درصد را به ثبت رسانده است. کشور زیمباوه با افزایش ۹۹ درصدی، آلبانی با افزایش ۷۵.۸ درصدی، قزاقستان با افزایش ۶۷ درصدی، لتونی با افزایش ۶۶.۵ درصد، بوتسوانا با ۶۴.۳ درصد افزایش، نیجریه یا ۶۲.۳ درصد افزایش و انگلستان با افزایش ۶۱.۷ درصد در جایگاه های بعدی قرار گرفته اند.
ارزش ۴۷ میلیارد دلاری گندم وارداتی در ۲۰۲۰
بر اساس گزارشات منتشر شده در سطح جهانی، گندم وارداتی در طول سال ۲۰۲۰ در مجموع ۴۷.۴ میلیارد دلار خرید بین المللی رقم زده است. این در حالی است که ارزش کلی گندم وارداتی برای همه کشورهای خریدار از سال ۲۰۱۶ به طور متوسط ۱۳.۷ درصد افزایش یافت، زمانی که آمار خرید جهانی گندم معادل ۴۱.۷ میلیارد دلار بود.
این گزارشات همچنین نشان می دهد که ۵ خریدار بزرگ گندم یعنی کشورهای «مصر، اندونزی، ترکیه، چین و نیجریه» یک چهارم (۲۵.۲ درصد) از کل واردات گندم را در سال ۲۰۲۰ خریداری کردند.
ایران؛ چهل و دومین وارد کننده گندم در جهان
از سوی دیگر گزارشات حاکی از این است که کشور مصر در سال ۲۰۲۰ وارداتی به ارزش ۲.۷ میلیارد دلار رقم زده است و بزرگترین وارد کننده گندم در جهان بوده است. کشور اندونزی با رقم زدن وارداتی به ارزش ۲.۶ میلیارد دلار دومی وارد کننده بزرگ این محصول در ۲۰۲۰ بوده است. همچنین ترکیه نیز با به ثبت رساندن وارداتی به ارزش ۲.۳۳ میلیارد دلار در جایگاه سوم قرار گرفته است.
بر اساس این آمار منتشر شده به ترتیب کشورهای «چین، نیجریه، ایتالیا، الجزایر، فیلیپین، ژاپن، برزیل، بنگلادش، کروه جنوبی، هلند و اسپانیا» در رده های چهارم تا پانزدهم وارد کنندگان عمده گندم در دنیا قرار گرفته اند. که در این بین کشور هلند در سال ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۱۹ بیشترین کاهش تقاضا یعنی ۱۵.۸ درصد را به ثبت رسانده است به این معنا که این کشور در ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۱۹ بیش از ۱۵ درصد خرید گندم وارداتی خود را کاهش داده است. همچنین در مدت نامبرده کشور اسپانیا نیز به میزان ۱۲.۸ درصد، مصر به میزان ۱۰.۹ درصد و برزیل نیز به میزان ۹.۹ درصد خرید گندم وارداتی خود را کاهش داده است.
از سوی دیگر آمار منتشر شده نشان می دهد که در سال ۲۰۲۰ کشور ایران با انجام وارداتی به ارزش بیش از ۲۶۰ میلیون دلار در جایگاه ۴۲ عمده وارد کنندگان گندم جهان قرار گرفت.