غرفه داران و فروشندگان مرغ و قارچ در میادین میوه تره بار سطح شهر تهران تقریبا بیکار شده اند و تنها تخم مرغ می فروشند. آنها می گویند که مرغ دیگر برای ما نمی آورند و قارچ هم گران شده است. بعد از چند روز کمبود قارچ اکنون نیز قارچ های ارایه شده مانند تمام میوه های عرضه شده از کیفیت پایینی برخوردار است و حتی قارچ ها اکنون از جنوب کشور به بازار تهران می رسد و کیفیت چندانی ندارد.
به گزارش بازار محصولات کشاورزی به طور مستمر با بی ثباتی قیمت ها و کمبودهای ناگهانی برخی محصولات مواجه است و همین امر موجب کاهش عرضه و گرانی محصولات و به تبع نابسامانی هایی در بازار می شود. طی یک ماه اخیر بازار کشور با کمبود دو محصول «هویج و قارچ» مواجه بوده است که عمده ترین دلیلی که از سوی مسئولان امر برای این کمبودها مطرح می شود بحث همه گیری کرونا و افزایش تقاضای مصرف کنندگان برای این دو محصول بوده است. اگرچه افزایش هزینه های تولید و به صرفه نبودن تولید برای تولید کنندگان نیز از دیگر عوامل این کمبودها عنوان می شود.
پیش خرید کاه و کلش، قیمت کمپوست را من درآوردی کرد
اما فعالان این حوزه نظر دیگری دارند. سید حسن حسینی که چندین سالن قارچ در شهرستان کاشمر دارد به خبرنگار بازار می گوید: وضعیت مواد اولیه تولید قارچ به شدت افزایش یافته و ادامه این روند منجر به تعطیلی فعالیت بسیاری از سالن داران تولید قارچ خواهد شد.
این تولید کننده نمونه قارچ استانی می افزاید: متاسفانه قیمت کمپوست از پارسال تا کنون در چند مرحله و چند برابر شده و همین موضوع باعث شده تا قیمت قارچ هم گران شود و به تبع مردم منطقه خراسان ترجیح می دهند به جای خرید قارچ از کالاهای جانشین استفاده کنند. به عبارت بهتر هم تولید گران و کم شده و هم قدرت خرید مردم کم شده که همه اینها به ضرر تولید کنندگان است.
حسینی در پاسخ به این سئوال که چرا کمپوست گران شده است، می گوید: مهمترین و بیشترین ماده ای که در تولید کمپوست به کار می رود کاه و کلش و کود مرغ است. قیمت کاه و کلش متاسفانه زیاد شده و طبق اطلاعاتی که دارم؛ ظاهرا عده ای دلال با پیش خرید کردن کاه و کلش در ماه های اول سال اکنون قیمت ها را خودشان تعیین و به کارخانه های تولید کمپوست می فروشند.
وی گفت: هم اکنون بسیاری از سالن داران قارچ با مشکل کمبود نقدینگی مواجه هستند چون قیمت مواد اولیه بسیار بالا رفته و معمولا در منطقه خراسان کسانی که قارچ تولید می کنند سک یا دو سالن دارند و از تمکن مالی بالایی برخوردار نیستند که بتوانند تحمل افزایش قیمت چند باره کمپوست ها را داشته باشند.
کمپوست، مخلوط بقایای حیوانی و گیاهی است و از ۵ ماده اصلی :آب، کاه (کربوهیدرات های دیر تجزیه شونده)، کود مرغی (کربوهیدرات های سریع تجزیه شونده)، نیتروژن (پروتئین ها)، سنگ گچ تشکیل می شود که در اثر فعالیت میکروارگانیسم ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها و پروتئین هایی که داخل این بقایا وجود دارد، به شکل قابل جذب برای قارچ در می آید.
کاهش ۷۰ درصدی تولید قارچ
محمد حسن افشار، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان قارچ خوراکی کشور نیز به خبرگزاری بازار گفت: در حال حاضر تولید قارچ نسبت به اردیبهشت ماه حدود ۷۰ درصد کاهش یافته است.
افشار افزود: به این ترتیب الان قیمت قارچ درجه یک ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان در بازار به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد و قیمتی که برای عرضه تولید کنندگان از سوی تولید انجمن اعلام شده حدود ۴۰ تا ۴۲ هزار تومان است.
افشار در خصوص دلایل کمبود تولید قارچ نیز گفت: عوامل موثر در کمبود قارچ چند مورد است؛ در درجه اول از اول گرما است. در هوای گرم به طور کلی تولید قارچ بسیار مشکل می شود و بسیاری از واحدهای تولیدی سیستم های خنک کننده خوبی ندارند و لذا یا اصلا تولید نمی‌کنند و یا اگر سالن هایشان را پر می کنند تولید خوبی نمی توانند بگیرند.
وی افزود: عامل بعدی نوسان شدید قیمت کمپوست است؛ متاسفانه تولید کنندگان کمپوست کشور، هر دو ماه یکبار قیمت این محصول را افزایش می‌دهند. این در حالی است که دوره تولید قارچ از زمانی که کمپوست در سالن ریخته می شود تا زمانی که تخلیه شود یک دوره دو ماهه است و لذا با افزایش ناگهانی قیمت کمپوست در برنامه ریزی تولید تولید کنندگان قارچ اخلال ایجاد می کند.
وی ادامه داد عامل بعدی نیز عملکرد قارچ کاران در اردیبهشت ماه بر می گردد چرا که در اردیبهشت ماه قارچ کاران قارچ درجه ۳ شان را حتی تا قیمت ۶ هزار تومان هم فروختند و لذا چون این نرخ با هزینه‌های تولید جور در نمی آمد و زیان قابل توجهی را متحمل شدند در نتیجه حدود ۵۰ درصد واحدهای تولیدی برنامه تولید شان را متوقف کردند و از پر کردن سالن های خود منصرف شدند.
افشار در پاسخ به این سوال که راهکار شما برای رخ ندادن چنین توقف هایی در تولید چیست گفت: پیشنهاد ما این است که نهایتا سالی دوبار افزایش قیمت کامپوزیت را داشته باشیم. تا تولید کننده قارچ دچار سردرگمی در تولید نشود. همانطور که در گذشته ۲ بار در سال یعنی یکبار در فروردین و یکبار هم در مهر ماه افزایش قیمت کمپوست داشتیم.
وی افزود: از سوی دیگر پیشنهاد ما این است که بحث قیمت کمپوست توسط انجمن تولید کنندگان قارچ خوراکی کشور با همکاری وزارت جهاد کشاورزی بررسی شود تا هر تولید کننده ای به صورت خودسرانه اقدام به افزایش قیمت ها نکند.
افشار اظهار داشت: یکی دیگر از عواملی که موجب شده کمبود قارچ در بازار محسوس باشد افزایش تقاضا برای این محصول است چرا که قارچ نیز مثل محصولاتی مانند سیر و هویج در بالا بردن مقاومت عمومی بدن نقش دارد و لذا با توجه به بیماری کرونا الان تقاضا برای محصول در بازار افزایش یافته است و کمبود قارچ در بازار نسبت به سالهای گذشته بیشتر احساس می شود.