مدیر و مجری طرح سازمان بین‌المللی مدیریت تولید و صادرات زعفران (OSEC) در گفت وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» با اشاره به اهمیت صیانت از زعفران ایران و حمایت از زعفران‌کاران تصریح کرد: در طول تاریخ، تولید و صادرات محصولات و کالاهایی چون زیره، ابریشم، خاویار، فرش، پسته و فیروزه به‌عنوان محصولات استراتژیک کشورمان بوده است؛ اما متاسفانه به دلیل عدم توجه به حوزه‌های بین‌المللی و عدم انسجام بخش‌های مرتبط داخلی، شاهد تضعیف مالکیت و جایگاه ایران در این محصولات هستیم. سید احسان مصطفوی افزود: با توجه به ارزش بالای زعفران و نیز خواص بسیار این محصول، امروزه برخی از کشورها درحال ورود به بازار کشت و تولید آن بوده و جایگاه زعفران ایران در بازارهای جهانی در معرض خطر قرار گرفته است.
وی ادامه داد: بر این اساس تشکیل سازمان بین‌المللی مدیریت تولید و صادرات زعفران (OSEC) همراه با نشست‌ها و جلسات تخصصی مشورتی با جمعی از تاثیرگذاران در زنجیره ارزش زعفران از کشاورز تا مصرف‌کننده ضروری به‌نظر می‌رسید که باید پس از طی مراحل مطالعاتی، طراحی، فنی، علمی، قانونی و کنترلی، وارد مراحل اجرایی شویم.
مهم‌ترین اهداف اوسک
تولیدکننده برتر جوان کشور در تشریح اهداف و چشم‌اندازهای این سازمان عنوان کرد: اهداف این سازمان در سه دسته کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت و با درنظر گرفتن تمامی فعالان اکوسیستم زعفران ترسیم شده است.
به طور مثال می‌توان به تسهیل‌گری و مانع‌زدایی در راستای حمایت یکپارچه از محصول کشاورزان حوزه زعفران در تراز جهانی و پشتیبانی کیفی از این محصول استراتژیک با حفظ مالکیت مادی و معنوی آن برای کشاورز و تولیدکننده در رقابت‌های جهانی اشاره کرد.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده توسط این سازمان ابراز کرد: سازمان بین‌المللی، مدیریت تولید و صادرات زعفران برای پیشبرد اهداف خود و ایجاد نتیجه مثبت به‌ویژه در جامعه بین‌المللی اقدامات بسیاری را انجام داده و تاییدیه‌های بسیاری نیز دراین خصوص اخذ کرده که نامه تاییدیه اوسک توسط وزارت امور خارجه یکی از این تاییدیه‌ها به شمار می‌آید.
از ایده تا عمل
این مدیر برتر جوان کشور در خصوص انجام اقدامات مطالعاتی پیش از ایجاد این سازمان، گفت: مهم‌ترین رکن در فاز عملیاتی هر طرح، فاز مطالعاتی آن بوده و ازاین‌رو و به‌منظور ایجاد سازمان بین‌المللی مدیریت تولید و صادرات زعفران از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ تمام تلاش خود را صرف مطالعات علمی و تخصصی کرده و در این راستا و با شناخت نقاط قوت و ضعف زعفران ایران، توانسته‌ایم راهکارهای علمی و عملی بسیاری برای بهبود جایگاه زعفران طراحی و بعضا اجرا کنیم. وی در خصوص برخی حواشی و شایعه‌پراکنی‌های انجام شده حول موضوع اوسک بیان کرد: متاسفانه برخی افراد که منافع شخصی خود را با به‌وجودآمدن این سازمان در معرض خطر احساس کرده‌اند، اقدام به ایجاد و انتشار اخباری خلاف واقع کرده و به دنبال برهم زدن آرامش کشاورزان پیش از فصل برداشت بوده و با ناامید کردن زعفران‌کاران قصد دارند تنها منافع شخصی خود را محقق کنند.
این کارآفرین برتر کشور با بیان اینکه مهم‌ترین چالش این صنعت، عدم یکپارچگی و سیستمی نبودن تمام منافع متصدیان این حوزه در راستای حقوق عامه و منافع کشاورز به‌عنوان مهم‌ترین و تاثیرگذارترین واحد اجتماعی در این صنعت است، ابراز کرد: این سازمان همواره تلاش کرده تا با ایجاد هم‌افزایی و تعامل میان تمام فعالان زنجیره ارزش زعفران در جهت صیانت از زعفران ایرانی و زعفران‌کاران گام بردارد.
وی ادامه داد: در این راستا اقداماتی نظیر طراحی و اجرای سامانه عیارسنجی زعفران، سامانه هوشمند اصالت‌سنجی زعفران، راه‌اندازی نخستین کارخانه نوآفرینی زنجیره ارزش زعفران در کشور، خرید توافقی زعفران در تمامی فصول برای توانمندسازی اقتصادی زعفران‌کاران، افتتاح نخستین دفتر پیشخوان زعفران، ایجاد بانک زعفران، اجرای طرح کشاورزی مبتنی بر قرارداد و راه‌اندازی بزرگ‌ترین انبارهای بورس زعفران انجام شده است.
وی گفت: در راستای ایجاد هم‌افزایی و تعامل میان تمامی فعالان زنجیره ارزش زعفران، به عنوان یکی از اهداف اوسک، این سازمان با همکاری برخی از فعالان زعفران کشور در مردادماه سال‌جاری اقدام به برگزاری مجمع ملی حامیان زعفران ایران در محل سالن همایش‌های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی باحضور وزیر جهاد کشاورزی، رئیس سازمان تعاون روستایی کشور، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، برخی از روسای کمیسیون‌ها و نمایندگان مجلس، برخی از معاونان وزرا، مدیران ارشد بنیاد برکت، جمعی از کشاورزان و زعفران‌کاران کشور، فعالان بورس زعفران، جمعی از فعالان حوزه مکانیزاسیون زعفران، برخی از نخبگان پژوهشکده‌ها و دانشگاه‌های کشور، بزرگان صنایع غذایی کشور و سایر زنجیره ارزش زعفران کرد. مصطفوی عنوان کرد: در این همایش برای شناخت مشکلات کشاورزان و فعالان حوزه زعفران و انتقال آن به مسوولان جهت رفع موانع و ایرادات موجود، پنل‌های تخصصی برگزار شده و تمامی افراد فعال در حوزه زعفران، مشکلات و دغدغه‌های خود را مطرح کرده و برای رفع آنها مصوباتی به امضای حاضرین و مسوولان رسید و همچنین بودجه قابل‌توجهی نیز در جهت حمایت از کشاورزان مصوب و تخصیص داده شد.
تشکیل اوسک عملی شد
صنعتگر جوان کشور با اشاره به رونمایی این طرح توسط رئیس‌جمهور تصریح کرد: طرح سازمان بین‌المللی اوسک در دهه فجر سال ۱۳۹۹ و با حضور استاندار خراسان رضوی، جمعی از وزرا و نمایندگان مجلس و نیز برخی از مسوولان بلندپایه کشوری و لشکری توسط رئیس‌جمهور وقت رونمایی شد.
وی ادامه داد: همچنین وزیر جهاد کشاورزی با تشکیل تشکل بین‌المللی مدیریت تولید و صادرات زعفران (OSEC) موافقت کرد و نیز این طرح به‌صورت حضوری به سران سه قوه معرفی و موردتوجه و اقبال آنان قرار گرفته است. در همین راستا وزارت جهاد کشاورزی در خصوص حمایت از OSEC با سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) به‌عنوان یکی از سازمان‌های بین‌المللی فعال در زمینه توسعه کشاورزی مکاتباتی را صورت داده است.
مجری طرح سازمان اوسک در پاسخ به رفتارهای برخی منفعت‌طلبان و سنگ‌اندازان انحصارطلب در مسیر تحقق اهداف اوسک عنوان کرد: نکته تامل‌برانگیز در برخی از اظهارنظرهای کسانی که خود را متولی زعفران کشور معرفی می‌کنند این است که برای جلوگیری از ایجاد این سازمان و سنگ‌اندازی در مسیر پیشبرد اهداف آن، اقدام به نامه‌نگاری به دستگاه‌های اجرایی، قضایی و رسانه‌ها کرده و می‌گویند زعفران سنتی است و هوش مصنوعی و ازاین‌دست اقدامات هوشمندسازی در این حوزه قابل اجرا نیست، ولی چندی بعد هنگامی‌که از آنها در خصوص این طرح سوالاتی مطرح می‌شود، اظهار بی‌اطلاعی کرده و عنوان می‌کنند اصلا از وجود چنین طرحی بی‌خبر هستند.
اوسک تلفیق علم و عمل
وی در پاسخ به اظهارنظر برخی افراد مبنی بر علمی و عملی نبودن اوسک، بیان کرد: متاسفانه اخیرا شاهد اظهارنظرهای خلاف واقع برخی افراد در خصوص علمی و عملی نبودن طرح اوسک بوده‌ایم که در رد این ادعاها می‌توان به نامه ریاست دانشگاه فردوسی به‌عنوان معتبرترین قطب آموزش عالی در شرق کشور خطاب به مجری طرح اوسک استناد کرد که ضمن تقدیر از فعالیت‌های ارزشمند صورت گرفته، آمادگی خود را جهت همکاری برای تاسیس و نیز انجام پروژه‌های تحقیقاتی و علمی حوزه اعلام کرده است.
عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان تهران در خصوص انجام اقدامات تحقیقاتی و ارزش‌آفرینی برای زعفران ایران، بیان کرد: واحد تحقیق و توسعه اوسک در مرکز توسعه فناوری‌های پیشرفته دانشگاه فردوسی مستقر بوده و امور مربوط به تحقیق بر روی فرآوری زعفران، رصد اقدامات سایر کشورها و نیز حمایت از استارت‌آپ‌ها و ایده‌های نوین در حوزه زعفران را بر عهده دارد. همچنین این سازمان در راستای فرآوری محصولات زعفران‌پایه با دانشگاه شریف و در جهت حمایت از طرح‌های استادان و نخبگان دانشگاهی با دانشگاه شهید بهشتی تفاهم‌نامه منعقد کرده است.
وی ادامه داد: سازمان اوسک پیرو منویات مقام معظم رهبری مبنی بر جلوگیری از خام‌فروشی و لزوم فرآوری زعفران، پس از ساعت‌ها مذاکره، تفاهم‌نامه‌های متعددی را با مراکز عالی تحقیقاتی، پزشکی و پژوهشی صنایع غذایی به امضا رسانده است. در راستای توسعه فعالیت‌های پژوهشی، به‌وجودآمدن زمینه‌های مناسب برای شناخت بیشتر خواص گیاه زعفران و ایجاد زمینه فرآوری این محصول استراتژیک، تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان اوسک، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی و موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی به‌منظور انجام اقدامات لازم در جهت تحقیق و تولید محصولات دارویی، آرایشی و بهداشتی زعفران پایه به‌ویژه تحقیق و مطالعه روی درمان بیماری کرونا با استفاده از گیاه زعفران، به امضا رسید.
وی افزود: سازمان اوسک در راستای پیشبرد هرچه بهتر پروژه واکسن رازی کووپارس اقدام به همکاری با سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی و موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی کرده است. واکسن رازی کووپارس با تایید کمیته ملی اخلاق در پژوهش پزشکی به فاز ۳ مطالعه بالینی راه یافته است. مجری طرح اوسک گفت: این سازمان توانسته موافقت معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهور را پس از برگزاری جلسات متمادی، بررسی و پژوهش در جهت تاسیس سازمان اوسک اخذ کند. کارآفرین جوان کشور در تشریح برخی اقدامات انجام شده این سازمان عنوان کرد: افتتاح نخستین سالن همایش تخصصی زعفران در کشور، افتتاح بزرگ‌ترین موزه زعفران کشور، ایجاد نخستین کتابخانه تخصصی زعفران، راه‌اندازی آزمایشگاه مجهز زعفران در شهرهای زعفران خیز و پیشنهاد ثبت روز ملی زعفران که به درخواست اوسک توسط وزیر جهاد کشاورزی به وزیر ارشاد ارائه‌شده و در حال ثبت در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است، برخی از دیگر اقدامات انجام شده توسط این سازمان است.
خزان سحر زعفران ایران با ترفندهای نوین رقبای خارجی
وی با اشاره به نگاه انحصار طلب سنتی برخی از فعالان حوزه زعفران و نیز با بیان اینکه برخی فعالان حوزه زعفران تنها منافع شخصی خود را در این حوزه در نظر می‌گیرند و این امر موجب واردشدن لطمات بسیاری به زعفران ایران شده، ابراز کرد: متاسفانه هم‌اکنون شاهد این موضوع هستیم که هند در حال ثبت توالی‌یابی ژنوم زعفران با استفاده از توده‌های بومی ایران بوده و به دنبال بهره‌گیری و استفاده از ژن زعفران ایرانی است؛ اما نگاه سنتی و قدیمی فعالان حوزه زعفران به این موضوع سبب شده تا ایده‌های نوآورانه و مبتنی بر هوش مصنوعی و دانش روز که از سوی این سازمان مطرح‌شده است؛ از منظر برخی افراد، غیرقابل‌اجرا باشد و این امر موجب شده تا این افراد علاوه بر اظهارنظر نادرست، اوسک را به خیال‌پردازی و رانت متهم کنند؛ اما به‌زودی گذشت زمان همه چیز را اثبات خواهد کرد. مصطفوی با بیان اینکه استفاده از فناوری موجب افزایش کیفیت زعفران ایران و ارتقای جایگاه زعفران کشور در جهان می‌شود، تصریح کرد: امروزه با ساخت نخستین دستگاه سورتینگ پیاز زعفران و طراحی سامانه هوشمند اصالت‌سنجی عیار زعفران مبتنی بر هوش مصنوعی توسط اوسک تلاش شده تا در جهت افزایش کیفیت و بهای زعفران ایران در بازارهای داخلی و خارجی گام‌های مثبتی برداشته شود.
وی ادامه داد: برای اعتباربخشی به زعفران ایران در مجامع و محافل بین‌المللی همواره تعامل با دانشمندان و محققان کشور را در دستور کار قرار داشته که از آن جمله می‌توان به همکاری مشترک با هیات‌علمی دانشگاه تهران در ارتباط با توالی یابی و پایش ژنوم زعفران ایران و ایجاد کلکسیون ملی زعفران زراعی و زعفران‌های وحشی اشاره کرد.
اوسک یک سازمان مردم‌نهاد
وی با بیان اینکه اوسک یک سازمان مردم‌نهاد است، ابراز کرد: برخی افراد اوسک را به دستگاه‌های دولتی نسبت داده و عنوان می‌دارند این سازمان با الگوبرداری از روی «اوپک» طراحی‌شده است. این در صورتی است که مدیران مردمی اوسک همواره در تلاش برای احیای حق پایمال‌شده زعفران‌کاران توسط برخی افراد سودجو بوده و در این مسیر تمام تلاش خود را بکار گرفته و می‌کوشند با رساندن قیمت زعفران به جایگاه اصلی خود بخش کوچکی از زیان وارده به این قشر زحمت‌کش را جبران کنند.
مجری طرح اوسک افزود: اوسک از میان مردم و برای مردم بر خواسته و تنها در جبهه همین مردم و برای احقاق حق آنها می‌کوشد و هیچ وابستگی، رانت و رابطه غیر شفافی با هیچ‌کدام از دستگاه‌های دولتی، دولتمردان و نمایندگان مجلس انقلابی ندارد.
اوسک حلقه ارتباطی زنجیره ارزش زعفران
معاون طرح و برنامه خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران با بیان اینکه امروزه باید وضعیت زعفران ایران و زعفران‌کاران کشور به اصلی‌ترین دغدغه تمام فعالان زنجیره ارزش زعفران تبدیل شود گفت: پسته و خاویار را چین، انار را آمریکا و چین، بادام را اسپانیا و فندق را ترکیه به نام خود به ثبت رسانده درحالی‌که ما اعتقاد داریم زادگاه تمام این محصولات در ایران بوده و حتی جای تاسف دارد که رقبا زعفران ایران به دنبال این هستند که زعفران را به یونان نسبت داده و همچنین هند به دنبال ثبت این محصول ارزشمند به نام کشور هند است. آیا وقت آن نرسیده ازاین‌گونه رفتارهای تخریب‌گرایانه دست برداشته و با همدلی، تعامل و هم‌افزایی به دنبال صیانت از طلای سرخ ایران و در جهت حفظ مالکیت کشور در این حوزه کوشا باشیم؟ آیا وقت آن نرسیده کمی دست از منافع شخصی خود کشیده و نیم‌نگاهی به معیشت کشاورزان و زعفران‌کاران نیز داشته باشیم؟ آیا زمان آن نرسیده که به‌جای مخالفت با ایده‌ها و نوآفرینی‌ها در جهت حمایت آنها گام برداشته و اندکی نیز به فکر سلامت جامعه و کشور باشیم؟ تولید اخبار ناامیدکننده و کذب تنها موجب بروز ناامیدی در میان زعفران‌کاران شده و ضربه‌های جبران‌ناپذیری بر پیکره طلای سرخ ایران وارد می‌کند. آیا وقت آن نرسیده دست ازاین‌گونه فعالیت‌های تفرقه‌انداز و بازی‌سازی‌های ضدرسانه که موجب پریشانی کشاورز و جامعه محلی می‌شود دوری بجویند؟
وی عنوان کرد: اما شورای مشورتی و حامیان سازمان اوسک این نوید را به تمام کشاورزان و زعفران‌کاران می‌دهند که تا روزی که آخرین دانه زعفران در خاک ایران رشد می‌کند با تمام قدرت در جهت صیانت از ارزش زعفران ایران و حمایت از کشاورزان و مالکان اصلی طلای سرخ کشور تلاش می‌کنند.