یکی از اصلی ترین مشکلات کشاورزی ایران در خصوص تامین علوفه و نهاده های دامی است که بخش عظیمی از آن سالانه از طریق واردات تامین می شود به طوری که به گفته کارشناسان سالانه ۱۲ تا ۱۳ میلیون تن نهاده با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می شود. با این وجود بازار نهاده های کشور کماکان با نابسامانی روبه رو است به طوری که دامدار و مرغدار بخش عمده ای از نیاز خود را از بازار آزاد و با قیمت هایی چند برابر قیمت مصوب تهیه می کند.
تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی از جمله نهاده های دام و طیور موافقان و مخالفان بسیاری دارد که موافقان معتقدند تخصیص این ارز برای به خطر نیفتادن معیشت اقشار ضعیف الزامی است و مخالفان معتقدند ثمره ای جز ایجاد رانت ندارد.
ارز ۴۲۰۰ تومانی کشاورزی ما را به فلاکت کشیده است
علیرضا الوندی رئیس هیات مدیره سازمان مردم نهاد «هکا» ( همبستگی کشاورزی ایران ) یکی از این مخالفان است. وی می گوید: به عقیده بنده هر یک دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی یک تیر به قلب هر ایرانی است. در حالی که اگر یارانه ای که در این بخش به کشاورز غیر ایرانی اختصاص داده میشود را خرج مهیا ساختن زیرساخت های منابع آبی، خاکی، الگوی کشت و غیره کنیم دیگر نیازی به واردات نداریم. در حقیقت ارز ۴۲۰۰ تومانی کشاورزی کشور را اینگونه به فلاکت کشیده است و تنها امیدواری مان این است که دولت سیزدهم بتواند از پس این کار بر بیاید و ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات را به تامین زیرساخت ها اختصاص بدهد.
این فعال بخش در خصوص دلایل عدم ساماندهی بازار نهاده ها در شرایطی که ارز قابل توجهی نیز برای واردات آن از کشور خارج می شود نیز می گوید: با توجه به مافیای وارداتی که در خود وزارت جهاد کشاورزی نفوذ کرده است و افرادی نیز در مجلس هستند که تلاش دارند این واردات تداوم داشته باشد، سامان نیافتن بازار نهاده مساله عجیبی نیست.
وی با بیان اینکه وزارت جهاد و دولتی ها باید زمینه ای فراهم کنند تا آنچه وارد کشور می شود را کشاورزان در کشور تولید کنند، می افزاید: تنها راه تحقق چنین امری این است که برای آماده سازی زیرساختها هزینه کنیم و بودجه تخصیص بدهیم.
مدیریت کشاورزی؛ اصلی ترین زیرساخت برای خودکفا شدن در تولید نهاده و علوفه
الوندی در پاسخ به این سوال که اصلی ترین زیرساخت برای خودکفایی در تولید نهاده و علوفه دامی در کشور چیست پاسخ می دهد: اصلی‌ترین زیرساخت در واقع بحث مدیریت کشاورزی در کشور است که شامل منابع آبی، نوع کشت، حمل و نقل و بازار رسانی است؛ یعنی همه زنجیره باید با همدیگر در نظر گرفته شود. در واقع با مدیریت منابع، آبی، کشت، حمل و نقل به راحتی می توانیم زیر ساخت تولید علوفه را در کشور ایجاد کنیم.
وی می افزاید: همانطور که می دانید ما کشوری هستیم که در زمینه منابع انسانی خودکفا هستیم و منابع خاک مورد نیاز برای کشاورزی را داریم اما در زمینه آب رسانی بسیار قصور داشته ایم.
این فعال بخش کشاورزی با اشاره به منابع مالی می گوید: برای زیر ساخت کشور و احیای اراضی که بشود به آنها آب رسانی کرد و زیر کشت برد اگر امروز سازمان بورس وارد عمل شود و اوراق بفروشد مطمئنا دولت یکی از مطمئن ترین برگشت سرمایه ها را در کشور مشاهده خواهد کرد.
با اجرای طرح چرخش آب شیرین ظرف ۴ سال یک میلیون هکتار اراضی کشور را احیا و آماده کشت می سازیم
الوندی می گوید: در راستای احیای اراضی و با هدف تولید نهاده ها و علوفه دامی در کشور طرحی را تحت عنوان «طرح چرخش آب شیرین» آماده کرده ایم که مورد تایید تمام منابع علمی و دانشگاه ها است و الان این طرح در وزارت نیرو است که امیدواریم اجرا شود.
وی ادامه می دهد: اگر این طرح را اجرا کنند و یک سال دلاری که خرج واردات میشود را خرج زیرساخت کنند مطمئن باشید نیازی نیست حتی یک دلار صرف واردات شود.
الوندی در پاسخ به این سوال که ظرف چند سال اجرای این طرح می تواند ما را بی نیاز از واردات کند؛ می گوید: طرح علمی که ما پیگیر بوده ایم با نظر متخصصین و نخبگان کشور انجام شده و بر این اساس ظرف ۳ تا ۴ سال براحتی می توانیم میزان ضریب خود اتکایی محصولات علوفه دامی کشور را به طور چشمگیری بالا ببریم.
وی می افزاید: در مورد دو محصول ذرت و جو قطعا خودکفایی ۱۰۰ درصدی با این طرح محقق می شود و دانه های روغنی هم تا درصد های بسیار زیادی قابل انجام است.
الوندی در خصوص مناطقی که برای طرح در نظر گرفته شده است نیز می گوید: ما ۵ نقطه کشور را در طرح چرخش آب شیرین مشخص کردیم که عبارتند از «شمال استان آذربایجان شرقی و اردبیل، شمال استان گلستان، جنوب استان تهران، جنوب خوزستان و سیستان و بلوچستان».
وی خاطر نشان می کند: با استفاده از طرح چرخش آب شیرین می توانیم حدود یک میلیون هکتار از اراضی کشور را احیا می کنیم و زیر کشت ببریم. در واقع این ها زیرساختی است که برای آیندگان باقی خواهد ماند. همانطور که نیاکان ما از قنات و حتی سد برای کشت بهره می بردند و حال نوبت ما است که با روشهای نوین بتوانیم چنین شرایطی را برای آیندگان فراهم سازیم.