پس از آنکه تبعات بسیار سنگین سیاست ارز ترجیحی در همان ماههای ابتدایی عیان شد، دولت تصمیم گرفت آن را صرفا به کالاهای اساسی مانند نهادههای دامی تخصیص دهد، اما این تصمیم نیز نتوانست از حجم خرابیهای ایجاد شده توسط این سیاست در اقتصاد کشور بکاهد.
با شروع دولت سیزدهم، زمزمههای حذف ارز ۴۲۰۰ از بودجه ۱۴۰۱ شنیده میشود. راهکار جایگزین جدی این سیاست ارزی، موضوع بنکالا و یارانههای نقدی است.
در همین راستا «رحمت الله نوروزی» عضو کمیسیون کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا اظهار داشت: ارز ۴۲۰۰ صدمات بسیاری را به بازار نهادههای دامی وارد کرد. سیاست ارز ترجیحی شاید در ابتدای اجرا به دلیل شوک ارزی خوب بود، اما سیاستگذار باید رفته رفته به سمت ارز بازار آزاد میرفت.
وی ادامه داد: متاسفانه با بالا رفتن نرخ دلار آزاد، خیلی از افراد به دنبال خروج نهاده دام از چرخه تامین تا مصرف هستند تا آن را بتوانند به قیمت آزاد بفروشند. از آنجایی که با توزیع ارز ۴۲۰۰، عملا رانت وسیعی به برخی از دلالان رسید، افسار بازار نیز به دست آنها افتاد و حالا میتوانیم ببینیم که ارز ۴۲۰۰ چه بلایی بر سر بازار نهادههای دامی، قیمت مرغ و تخم مرغ آورده است. قیمتهای امروز کالاهای اساسی و تلاطم بسیار بالای قیمتی این کالاها و بلاهایی که بر سر بازار نهادههای دامی، قیمت مرغ و تخم مرغ آورده است؛ نتیجه ارز ۴۲۰۰ تومانی بوده است.
وی افزود: دلالان بسیاری با تاسیس شرکتهای صوری که عمدتا بازرگانی محور بودند، ارز ۴۲۰۰ از دولت گرفتند. متاسفانه دلالان پس از دریافت ارز ۴۲۰۰، یا نهاده دامی وارد نکردند یا اینکه اگر هم وارد کرده باشند، آن را با چند واسطه به دست مصرفکننده رساندهاند که در نتیجه آن کالا با قیمت بسیار بالاتر از قیمت مصوب آن به دست مردم میرسد.
نوروزی تصریح کرد: پیش از این به درخواست های ما در این زمینه توجهی نمی شد اما دولت سیزدهم و وزیر کنونی جهاد کشاورزی رویکرد بسیار متفاوتی دارند و در کمیسیون کشاورزی نیز با وی رایزنیهایی انجام شد تا برای حذف ارز ۴۲۰۰ و بهبود شرایط بازار نهادههای دامی قدمی بردارند و امیدواریم سال آینده ارز ۴۲۰۰ تومانی نداشته باشیم.
عضو کمیسیون کشاورزی به وضعیت ارز ۴۲۰۰ در بودجه اشاره کرد و گفت: ما تلاشهای بسیاری را برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۰ داشتیم، ولی متاسفانه نتوانستیم مقابل فشار دولت دوام بیاوریم. اما در سال ۱۴۰۱، حتما فکری اساسی برای این موضوع خواهد شد و کمیسیون کشاورزی خواهان حذف تخصیص ارز ۴۲۰۰ برای واردات نهادههای دامی است.
نوروزی ادامه داد: در روزهایی که بودجه ۱۴۰۰ تدوین میشد، به دولت سابق پیشنهاد ارائه یارانه ریالی به مصرفکننده را دادیم که در ازای فروش ارز به نرخ آزاد، به راحتی منابع آن حاصل میشد اما متاسفانه دولت به بهانههای مختلف این موضوع را قبول نکرد و به تخصیص ارز ۴۲۰۰ در بخشهای مختلف ادامه داد.
عضو کمیسیون کشاورزی به ضرورت استفاده از راهکارهای حمایتی به جای سیاست ارز ترجیحی اشاره کرد و گفت: دولت میتواند پس از حذف ارز ترجیحی و به منظور حمایت از اقشار ضعیف، یارانه نقدی آنها را افزایش دهد که آنها بر اساس نیازشان، کالاهای مدنظرشان را تامین کنند. در این حالت، اگر بخواهیم یارانهای هم بدهیم، چون مستقیما به مصرف کننده میرسد، نتایج بسیار بهتری را به سیاستگذار نشان خواهد داد. البته در حوزه نهادههای دامی، این یارانه را میتواند به واحدهای تولیدی نیز ارائه داد ولی بهترین تصمیم، جایگزینی توسط یارانه نقدی است.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر ارز ۴۲۰۰ در حوزه نهادههای دامی، به کنجاله سویا، جو دامی، ذرت دامی و دانههای روغنی تعلق میگیرد که به نظر میرسد در بودجه سال آینده، به صورت کامل ارز ۴۲۰۰ حذف شود.