تخم‌مرغ یکی از مغذی‌ترین، سالم‌ترین و پرمصرف‌ترین مواد غذایی در جهان است که نیازهای بدن را به طور متعادل تامین می‌کند. عمده‌ترین ویژگی تخم‌مرغ و وجه تمایز آن با سایر مواد غذایی، ترکیب پروتئین با کیفیت بالا (دارای تمام ۹ اسید آمینه ضروری) و مقادیر قابل توجه ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند ید، فسفر، روی، آهن، سلنیم و کلسیم آن است. علاوه بر این کولین تخم‌مرغ، صرف نظر از تاثیر قابل توجه روی عملکرد مغز و سیستم عصبی، روی سلامت قلب و عروق نیز موثر است و توانایی یادگیری را در دوران زندگی تقویت می‌کند. تخم‌مرغ منبع خوبی از ویتامین B۱۲ نیز هست و با توجه به نقش این ویتامین در روند تبدیل هموسیستئین به مولکول‌های بی‌خطر احتمال می‌رود که در کاهش احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، اسکیزوفرنی و آلزایمر و برخی سرطان‌ها نقش داشته باشد. همچنین از آنجا که تخم‌مرغ با حجم کمتر، منبع انرژی مناسبی برای بدن است، ماده غذایی مناسبی برای کاهش وزن در افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی است.
مصرف تخم‌مرغ برای کدام گروه‌های سنی توصیه می‌شود؟
به گزارش خبرگزاری مهر در برنامه غذایی کودک بعد از ۶ماهگی باید تخم‌مرغ وجود داشته باشد تا ضمن تامین بخشی از نیازهای غذایی کودکان از ابتلا به کوتاه‌قدی این گروه سنی پیشگیری شود. تخم‌مرغ به دلیل داشتن پروتئین و ویتامین‌های فراوان یکی از اقلام غذایی ضروری در برنامه غذایی مادران باردار است. مصرف روزانه تخم‌مرغ، به صورت آب‌پز (زرده و سفیده کاملا سفت)، در تمامی گروه‌های سنی (کودکان، نوجوانان، زنان باردار و شیرده، ورزشکاران و تمامی بزرگسالان سالم) توصیه می‌شود؛ به جز در مواردی که فرد مبتلا به بیماری‌های چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی- عروقی، فشارخون بالا و کلسترول بالا باشد یا سابقه این بیماری‌ها در خانواده فرد وجود داشته باشد که در این صورت این افراد می‌توانند روزانه از سفیده تخم‌مرغ که سرشار از پروتئین و فاقد چربی است، استفاده کنند و در خصوص زرده تخم‌مرغ توصیه بر این است که حداکثر سه عدد زرده تخم‌مرغ در هفته به شکل تخم‌مرغ ساده یا استفاده شده در سایر غذاها مثل انواع کوکو و کتلت و…، مصرف شود.
آیا مصرف تخم‌مرغ تاثیری در پیشگیری یا درمان کرونا دارد؟
لیلا فرزاد رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران می‌گوید: عملکرد سیستم ایمنی بدن نقشی مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها از جمله بیماری ویروس کرونا دارد که یکی از مهم‌ترین عواملی که عملکرد مطلوب این سیستم را مختل می‌کند، سوءتغذیه و نداشتن تغذیه صحیح است. با برخورداری از الگوی غذایی سالم، علاوه بر پیشگیری و بهبود روند درمان؛ می‌توان در دوران بازتوانی، به تسریع در فرآیند ترمیم سیستم ایمنی، ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و بازگشت به فیزیولوژی نرمال بدن و جلوگیری از ابتلای دوباره کمک کرد. تخم‌مرغ، این منبع سلامتی، یکی از کامل‌ترین و ارزان‌ترین منابع پروتئینی با ضریب پروتئینی ۷/ ۹۳درصد؛ دارای بالاترین زیست فراهمی نسبت به سایر منابع پروتئینی است و این در حالی است که ارزش بیولوژیکی برای شیر ۵/ ۸۴درصد، ماهی ۷۶درصد و گوشت گاو ۳ / ۷۴درصد تعیین شده است که استفاده از آن در رژیم غذایی در این برهه زمانی حساس به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا بسیار مهم است. همچنین مقادیر قابل توجه ویتامین‌های موجود در تخم‌مرغ شامل ویتامین‌های گروه B (ریبوفلاوین، فولات، B۱۲ و B۶) و A، D و E و نیز روی موجود در آن، برای تقویت سیستم ایمنی بدن، بسیار مفید و موثر است و نیز در پیشگیری و در دوران ابتلا و نقاهت بیماران کرونایی، مصرف روزانه آن توصیه می‌شود.
آیا مصرف تخم‌مرغ، باعث افزایش کلسترول خون می‌شود؟
چربی‌های اشباع شده به ویژه از نوع ترانس موجود در غذا بیشترین تاثیر را روی سطح کلسترول خون می‌گذارند و در این بین، کلسترول غذا نقشی ندارد. طبیعی است وقتی که چربی‌های اشباع نشده، جایگزین چربی‌های اشباع‌شده شوند، کلسترول خون پایین می‌آید. عمده چربی موجود در زرده تخم‌مرغ از نوع غیر اشباع است؛ بنابراین ارتباط قابل توجهی با افزایش کلسترول خون نداشته و کلسترول آن، اثر مضری روی کلسترول خون و برای قلب و کبد ندارد. جالب است، بدانیم مصرف تخم‌مرغ به صورت غیرمستقیم، موجب کاهش مرگ و میر ناشی از حمله قلبی می‌شود.
بیشترین تحقیقات علمی اخیر نشان داده؛ خوردن تخم‌مرغ در گروه‌های جمعیتی مختلف دنیا یا در داخل یک گروه جمعیتی خاص، ارتباطی با کلسترول خون ندارد در تخم‌مرغ فقط یک‌سوم اسیدهای چرب آن از نوع اشباع بوده و کلسترولی هم که در اثر خوردن تخم‌مرغ در بدن تولید می‌شود از نوع HDL (کلسترول خوب) و LDL کم‌آتروژنیک است.
توصیه‌های بهداشتی در هنگام خرید تخم‌مرغ
به رغم اینکه دیگر نمی‌توان به علت گرانی تخم‌مرغ خورد، اما اگر قرار است این فرآورده غذایی را تهیه کنیم، بهتر است حداقل نکات بهداشتی را مورد توجه قرار دهیم. پوسته تخم‌مرغ غیر‌بسته‌بندی در معرض آلودگی‌های محیطی و ترشحات تنفسی افراد مختلف است، بنابراین در شرایط همه‌گیری ویروس کرونا از خرید و مصرف تخم‌مرغ غیر‌بسته‌بندی خودداری کنید. تخم‌مرغ را در بسته‌بندی‌های بهداشتی خریداری و بسته‌بندی آن را ضدعفونی کنید. تخم‌مرغ بسته بندی شده را با بسته اصلی آن در یخچال نگهداری کنید. بلافاصله پس از خرید تخم‌مرغ، آن را در یخچال بگذارید. تخم‌مرغ را از فروشگاه‌هایی که مبادرت به نگهداری تخم‌مرغ در یخچال می‌کنند، خریداری کنید. تخم‌مرغ‌های غیر بسته‌بندی را به دلیل اینکه دارای امکان شکستگی، ترک و آلودگی هستند، خریداری نکنید.
اگر طی حمل به منزل تخم‌مرغی ترک برداشت یا شکست محتویات آن را در یک ظرف تمیز و درپوش‌دار ریخته، در یخچال نگهداری و طی حداکثر دو روز آن را مصرف کنید. هرگز تخم‌مرغ را برای نگهداری نشویید؛ زیرا راه ورود میکروب از طریق منافذ موجود روی پوسته باز می‌شود و آلودگی به داخل آن راه می‌یابد، ولی بسته‌بندی آن را ضدعفونی کنید. بهترین درجه حرارت نگهداری تخم‌مرغ در یخچال صفر تا ۴ درجه سانتی‌گراد و رطوبت ۸۵درصد است. گرمای بیش از حد باعث تسریع در کاهش کیفیت تخم‌مرغ و افزایش سرعت فاسد‌شدگی آن می‌شود که این موضوع، باعث مخلوط شدن زرده و سفیده می‌شود.
تخم‌مرغ دارای روزنه‌های بسیاری در سطح پوسته خود است و از این طریق قادر است بوی سایر مواد غذایی را به خود جذب کند، برای جلوگیری از این امر تخم‌مرغ‌ها را در بسته‌بندی خود در یخچال نگهداری کنید. تخم‌مرغ تازه را می‌توان حدود ۴ هفته در یخچال نگهداری کرد. تخم‌مرغ نیز مانند همه مواد غذایی باید تاریخ مصرف مناسبی داشته باشد.