علیرضا اکبرشاهی، مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور درباره آخرین وضعیت شیوع تب برفکی میان دام‌های کشور توضیح داد: تب برفکی یکی از بیماری‌های واگیردار در جمعیت دامی است که هم جمعیت دام سنگین، شامل گاو و گوساله و گاومیش و هم، جمعیت دام سبک شامل گوسفند و بز را درگیر می‌کند.
او افزود: با توجه به خسارت‌های اقتصادی که این بیماری از جهت تلفات سنگین، سقط جنین و کاهش تولید و رشد در پی دارد، به عنوان یکی از مسری‌ترین و پرضررترین بیماری‌های اقتصادی دامی در دنیا شناخته می‌شود و کشور ما نیز سال‌هاست که با این بیماری درگیر است.
اکبرشاهی اظهار کرد: شیوع این بیماری مربوط به فصل خاصی از سال نمی‌شود و در تمام فصول، درگیر این بیماری در کشور هستیم. گاهی اوقات به علت کاهش سیستم ایمنی دام‌ها یا مشکلاتی که ممکن است در واکسیناسیون آن‌ها رخ دهد، در بعضی از بازه‌های زمانی شیوع بیشتری دارد.
قاچاق دام تب برفکی را گسترش می‌دهد
او تاکید کرد: این بیماری جزو بیماری‌هایی است که سویه‌های آن ممکن است، تغییر کند و با توجه به این که گاهی از مرز‌های شرقی و غربی شاهد تردد و جا به جایی غیرمجاز دام هستیم، طی سالیان گذشته در موارد متعدد، سویه‌های جدیدی از این بیماری وارد کشور شده که با بروز آن‌ها، خسارت بیشتری در میان دام‌ها دیده می‌شود، زیرا دام‌ها ما بر علیه این سویه‌های جدید ایمن نیستند و باید واکسیناسیون بر علیه این سویه‌های جدید نیز اتفاق بیفتد.
این مقام مسئول ادامه داد: واکسیناسیون در کنترل این بیماری، تنها ابزار نیست، اما به عنوان یک ابزار بسیار مهم شناخته می‌شود. اقدامات امنیت زیستی، شست و شو و ضدعفونی دامداری‌ها و عدم خرید و فروش دام بدون قرنطینه، نقش مهمی در کنترل این بیماری دارند. در حال حاضر، نسبت به سال‌های گذشته از نظر بروز کانون‌های تب برفکی در وضعیت مناسبی هستیم.
او درباره مقایسه بروز این بیماری نسبت به سال گذشته اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون، مجموعاً در واحد‌های صنعتی سطح کشور، ۴۲ کانون بیماری را داشته ایم در حالی که این رقم، در مدت مشابه سال گذشته ۹۷ کانون بود. در واحد‌های روستایی و عشایری و مراتع نیز، ۲۲۹ کانون داشته ایم در صورتی که در مدت مشابه سال گذشته، این رقم، ۱۰۸۳ کانون بود.
شیوع گسترده تب برفکی صحت ندارد
اکبرشاهی تاکید کرد: بنابراین اخبار منتشر شده مبنی بر شیوع و گسترش تب برفکی صحت ندارد و وضعیت نسبت به سال گذشته بسیار ایده آل است. امسال برای اولین بار، برنامه ملی کاهش و کنترل تب برفکی توسط سازمان ملی دامپزشکی تدوین شد و به مرحله اجرا رسید. یکی از گام‌ها در این برنامه، مربوط به واحد‌های گاوداری صنعتی می‌شود که واکسیناسیون به روش آماده باش است.
او توضیح داد: یعنی دامدار‌ها با همراهی مشاوران سازمان دامپزشکی، بهترین زمان واکسیناسیون را انتخاب می‌کنند و واکسن همیشه در اختیار آن‌ها ست. همین مسئله سبب شده تا نسبت به سنوات گذشته که واکسیناسیون در زمان‌های خاصی توسط سازمان دامپزشکی انجام می‌شد، به مراتب منجر به کاهش کانون‌های بیماری در واحد‌های صنعتی شود.
این مقام مسئول گفت: وضعیت بیماری در واحد‌های گاوداری صنعتی به ویژه گاوداری‌های صنعتی شیری، ایده آل است. برنامه واکسیناسیون ما متغیر خواهد بود؛ یعنی در بحث عشایری که تقریبا نزدیک به ۲۲ میلیون رأس از مجموع ۷۱ میلیون رأس دام سبک کشور را شامل می‌شود و تردد زیادی دارد، واکسیناسیون به صورت رایگان در دستور کار است.
او همچنین گفت: هم اکنون برای این بخش واکسن در استان‌ها توزیع شده و برنامه شروع آن برای این ماه و ماه آینده در حال انجام است که از عشایر برای اجرای این عملیات درخواست همکاری با اکیپ‌های واکسیناسیون را داریم.
اکبرشاهی ادامه داد: در بخش دام‌های سبک روستایی در غیر عشایر و همچنین دام‌های سنگین روستایی، بر مبنای ارزیابی خطر برنامه واکسیناسیون رایگان را اجرا می‌کنیم، زیرا همه کشور از نظر خطر شیوع بیماری تب برفکی در وضعیت یکسانی قرار ندارند. بنابراین، بر مبنای روش‌های علمی، وجود کانون‌های متعدد، میزان تراکم وشیوه تردد دام و همچنین وضعیت صنعتی و سنتی بودن دامداری‌ها، مناطق کشور طبقه بندی شده اند.
او تاکید کرد: مناطقی که از نظر این بیماری در ریسک بالایی باشند، تحت پوشش واکسیناسیون رایگان دام‌های سبک و سنگین برای تب برفکی قرار می‌گیرند. هم اکنون نیز بخشی از این واکسن‌ها توزیع شده و مابقی نیز در ماه‌های آینده به استان‌های هدف ارسال می‌شود، اما در مورد سایر دام‌ها که در مناطق کم خطر هستند، به دلیل محدودیت بودجه‌ای سازمان دامپزشکی و افزایش قیمت واکسن‌ها در سال‌های اخیر، هزینه واکسیناسیون بر عهده دامدارهاست.
تب برفکی میان انسان و دام مشترک نیست
مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور در ادامه اظهار کرد: این بیماری به هیچ وجه قابل سرایت از دام به انسان نیست و جزو بیماری‌های مشترک انسان و حیوان محسوب نمی‌شود. به طور کلی از دامدارانی که هزینه واکسن بر عهده آن ها ست، تقاضا داریم که با سازمان دامپزشکی برای انجام واکسیناسیون بهادار همکاری کنند؛ ضمن آن که علاوه بر این کار، باید امنیت زیستی را نیز رعایت کنند.
او توضیح داد: به عنوان مثال باید از وارد کردن دام‌های خریداری شده جدید به گله قبل از قرنطینه و از خرید دام‌های مشکوک خودداری کنند. همچنین باید به طور منظم نسبت به شست و شو و ضدعفونی دامداری‌های نیز اقدام کنند.
اکبرشاهی افزود: سازمان دامپزشکی با توجه به تقسیم بندی مناطق و همکاری بخش خصوصی، در تک تک روستا‌ها حضور دارد و به طور منظم نمونه برداری انجام می‌دهد. در صورت بروز یک کانون بیماری، در شعاع سه کیلومتری آن نیز واکسیناسیون رایگان را ظرف کمتر از ۵ روز انجام می‌دهیم تا مانع از گسترش بیماری شویم.
او همچنین در پایان تاکید کرد: علاوه بر برنامه واکسیناسیون، بحث محدودیت در تردد دام نیز بی تاثیر در کاهش کانون‌های تب برفکی نبوده است، زیرا این بیماری با تردد و جا به جایی دام به صورت غیرمجاز قابل انتقال است. برای صدور مجوز حمل دام، شرایط واکسیناسیون و نکات بهداشتی از سوی سازمان دامپزشکی بررسی می‌شود و تا زمان تایید نشدن، به هیچ عنوان مجوز حمل صادر نمی‌شود که نقش مهمی در کنترل بیماری داشته است.