عضو هیئت مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق می‌گوید با وجود آنکه در مذاکرات دو طرف بارها بر سر آزادی منابع ایران در عراق جمع بندی شده اما در عمل تغییری به وجود نیامده است.
امروز خبری از رییس سازمان توسعه تجارت منتشر شد که نشان می‌داد ظرفیتی جدید برای استفاده از منابع ارزی در بانک TBI عراق به وجود آمده تا برای واردات اقلام مورد نیاز کشور صرف شود. در این نامه تاکید شده بود که واردات باید بر اساس اولویت‌های کالایی کشور و عدم درج کالاهای تحریمی در این فهرست برنامه ریزی شود.
در همین رابطه سید حمید حسینی – عضو هیئت مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق – با بیان اینکه این موضوع خبر جدیدی نیست، توضیح داد: از چند ماه قبل بحث استفاده از منابع ایران در بانک TBI عراق مطرح شده بود و حتی بخشی از سهمیه واکسن ایران در کواکس نیز از این طریق نهایی و واکسن به کشور وارد شد اما در عمل برای استفاده گسترده‌تر از این منابع مشکلاتی وجود دارد.
وی با اشاره به برخی هماهنگی‌های انجام شده میان عراق و آمریکا برای پرداخت پول ایران از این طریق، بیان کرد: با وجود آنکه این مجوز صادر شده که از طریق این منابع اقلامی مانند مواد غذایی و دارو به ایران وارد شود اما با توجه به دشواری‌هایی که در مسیر اجرا وجود دارد، یا کاری صورت نگرفته یا روند بسیار کند بوده است.
این فعال اقتصادی درباه مکانیزم اجرایی استفاده از این منابع بیان کرد: در این چارچوب باید تاجر ایرانی به نام تاجر عراقی مدارک را ثبت کند؛ تاجر عراقی کالاهای مورد نیاز را خریداری کند و پس از نهایی شدن معامله پول خود را از منابع بانک عراقی بگیرد. با توجه به تحریم‌ها و محدودیتی که در این مسیر وجود دارد، بسیاری از تاجران اساسا به این شیوه اعتماد نمی‌کنند و این راهکار بلا استفاده مانده است. این موضوع جدیدی نیست و در دولت قبل و در جریان سفرهای رییس کل بانک مرکزی به عراق نیز بحث‌هایی در این زمینه انجام شده بود اما هر بار کار به دلیل مشکلات اجرایی بدون ثمر باقی ماند.
حسینی اضافه کرد: تاجران عراق در حوزه خرید و فروش عمده و بزرگ کالا فعالیت چندانی ندارند و خرید آنها به شکل محدود انجام می‌شود؛ از این رو قیمت نهایی محصولاتی که پیشنهاد خرید آن را به ایرانی‌ها می‌دهند بالاتر از عددی است که معمولا ما واردات خود را از سایر مسیرها انجام می‌دهیم و از همین رو این قیمت‌ها مورد تایید مراجع نظارتی ایران قرار نمی‌گیرد و امکان معامله در بسیاری از موارد به وجود نمی‌آید.
وی درباره میزان منابع بلاتکلیف در این بخش گفت: برآوردها نشان می‌دهد که عددی حدود پنج میلیارد دلاری در این حوزه وجود دارد که بخش مهمی از آن مربوط به صادرات برق و صادرات دولتی ایران به عراق است. عراقی‌ها این پول را در بانک TBI قرار داده‌اند تا ایران صادرات خود را ادامه دهد اما وقتی زمان استفاده از این منابع می‌شود با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌ها، کار با مشکل مواجه می‌شود.
به گفته حسینی، اخیرا صحبت‌هایی صورت گرفته که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات برجام و لغو تحریم‌ها امکان آزاد شدن این منابع و دسترسی ایران به این پول‌ها فراهم شود و به نظر می‌رسد راه حل نهایی بیش از آنکه در مذاکرات دو جانبه ایران و عراق تعیین شود، در وین مشخص خواهد شد.