«حمید رسولی» افزود: در سال جاری تاکنون بیش از ۲.۵ میلیون تن انواع کودهای یارانه‌ای تأمین شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از ۲۰ درصد و در مقایسه با میانگین دهه ۹۰، بیش از ۳۹ درصد رشد داشته است.
مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی اضافه کرد: در سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بیش از ۲۰۰ هزار تن کودهای یارانه‌ای بیشتر در اختیار کشاورزان قرار گرفته و این در شرایطی است که با چالش‌های متعددی به ویژه همه‌گیری کرونا و همچنین فشارهای تحریمی و بودجه‌ای رو به رو بوده‌ایم.
رسولی اظهار داشت: در مقایسه با سال قبل میزان ذخایر کودهای شیمیایی نیز بیش از ۵۰ درصد رشد داشته است و توانسته‌ایم برنامه‌های ابلاغی وزارت جهاد کشاورزی را به‌طور کامل اجرایی کنیم.
وضعیت مصرف کودهای کشاورزی در ایران در مقایسه با میانگین مصرف جهانی
مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در خصوص وضعیت مصرف کودهای کشاورزی در ایران گفت: میزان مصرف کودهای شیمیایی ازته، فسفاته و پتاسه طی سال‌های اخیر به استناد آمار و ارقام موثق، هیچگاه دچار پرمصرفی نبوده و مقادیر مصرف شده همواره کمتر از میزان توصیه شده توسط مؤسسه تحقیقات خاک و آب بوده است.
وی ادامه داد: همه ساله در ابتدای سال، مؤسسه تحقیقات خاک و آب نیاز کشور به انواع کودهای ازته، فسفاته و پتاسه را به وزارت متبوع اعلام و وزارتخانه نیز کودهای مورد نیاز و مقادیر آن‌ها را در همین چارچوب به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی ابلاغ می‌کند.
رسولی، میزان نیاز کشور به کودهای ازته، فسفاته و پتاسه را طبق ابلاغ مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور به‌طور متوسط در حدود ۴.۵ میلیون تن در سال اعلام کرد و افزود: البته طی یک دهه اخیر، مصرف سالانه کودهای مذکور هیچگاه به ۳ میلیون تن هم نرسیده است.
وی افزود: با اجرای اقدامات آموزشی و ترویجی میزان مصرف انواع کودهای کشاورزی از ابتدای دهه ۹۰، روند صعودی به خود گرفت، اما به علت تغییر نرخ ارز تخصیصی از رسمی به نیمایی، از ابتدای سال ۱۳۹۹ قیمت کودهای مذکور، پنج برابر شد و در نتیجه، میزان مصرف کودهای فسفاته و پتاسه مجدداً کاهش یافته و با مقادیر توصیه شده توسط مراکز تحقیقاتی فاصله بیشتری پیدا کرد.
مجری طرح خودکفایی کودهای کشاورزی در خصوص اهمیت مصرف کودهای فسفاته و پتاسه گفت: با عنایت به نقش و تأثیر بی‌بدیل کودهای مذکور در کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی و ارتقای سطح سلامت جامعه، هم اکنون کم‌مصرفی در کودهای فسفاته و پتاسه به یکی از دغدغه‌های مهم کارشناسان و مدیران بخش کشاورزی تبدیل شده است. بر همین اساس، وزارت متبوع طرحی را برای حمایت از کشاورزان در افزایش مصرف کودهای فسفاته و پتاسه در دست بررسی و برنامه‌ریزی دارد که به زودی برای اجرا ابلاغ خواهد شد. انتظار می‌رود که با اجرای این طرح، مصرف کودهای فسفاته و پتاسه توسط کشاورزان به استانداردهای مورد نظر نزدیک‌تر شود.
وی، اجرای برنامه کشت قراردادی را نیز از جمله برنامه‌های وزارت متبوع در این خصوص ارزیابی کرد.
رسولی در خصوص وضعیت مصرف کود اوره در کشور گفت: میزان ازت مورد نیاز بخش کشاورزی توسط مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور سالانه بین ۲.۵ تا ۲.۷ میلیون تن در سال ارزیابی و توصیه شده است. درحالی‌که به‌طور متوسط مصرف کود اوره توسط کشاورزان طی یک دهه اخیر در کشور، همواره کمتر از دو میلیون تن در سال بوده است. همچنین بیشترین میزان مصرف کود اوره در سال ۱۳۹۹ بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن کمتر از مقادیر توصیه شده توسط مؤسسه تحقیقات خاک و آب بوده است، لذا، به‌طور دقیق می‌توان گفت که در زمینه مصرف کود اوره نیز ما دچار پرمصرفی نیستیم.
وی در رابطه با کیفیت کودهای شیمیایی تدارک دیده شده توسط شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، اظهار داشت: فرایند تأمین، توزیع و مصرف کودهای تدارک دیده شده توسط شرکت در چارچوب «سامانه کنترل کیفی» با نظارت کامل صورت گرفته و به همین خاطر با اطمینان زیاد از بالاترین کیفیت ممکن برخوردار است؛ بدین ترتیب با اجرای این سامانه، چنانچه یک محصول کودی دارای کیفیت نامناسب باشد، به‌طور سیستماتیک شناسایی و در همان ابتدای امر از چرخه توزیع خارج خواهد شد.
وی نتایج مثبت حاصل از آزمایش‌های مستمر مؤسسات تحقیقاتی و نظارتی از انبارهای شرکت خدمات حمایتی کشاورزی را مؤید کیفیت بالای کودهای تدارک شده توسط دولت دانست و ضمن اطمینان‌بخشی به آحاد مردم، از کشاورزان عزیز و زحمتکش تقاضا کرد که کودهای مورد نیاز خود را تنها از شبکه رسمی فروش نهاده‌های کشاورزی به ویژه شبکه بزرگ کارگزاران شرکت خدمات حمایتی کشاورزی تهیه کرده و در مصرف آن‌ها نیز دستورالعمل‌های فنی ابلاغی را مورد توجه جدی قرار دهند.
طرح خودکفایی کودهای کشاورزی
مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، درباره تأمین و تدارک کودهای فسفات و پتاس مورد نیاز کشور از محل تولیدکنندگان داخلی افزود: پس از تشکیل کارگروه خودکفایی در کودهای کشاورزی نسبت به شناسایی دقیق ظرفیت‌های کشور و همچنین نیاز کشور اقدام شد و در نهایت با اولویت‌بندی نیازهای داخلی، تعداد ۲۴ پروژه خودکفایی به ظرفیت بیش از ۳ میلیون تن طراحی و به تصویب رسید که طی دو سال اخیر ۱۶ پروژه آن به مرحله بهره‌برداری رسید و ۸ پروژه دیگر تا پایان سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری خواهد رسید. بدین ترتیب، امسال و سال گذشته بخش قابل توجهی از کودهای فسفات و پتاس که طی دهه‌های قبل بخش اعظم آن از محل واردات تأمین می‌شد، از محل تولیدات داخلی تأمین شده است.
وی اظهار داشت: برای تأمین مواد مورد نیاز تولید کودهای فسفاته، دو معدن چادرملو و آسفوردی را در کشور داریم که این معادن در مجموع حدود ۱۵۰ هزار تن خاک فسفات، به کارخانه‌ها تولیدکننده داخلی کود فسفات تحویل می‌دهند. همچنین برای تأمین مواد مورد نیاز تولید کودهای پتاسه نیز، معدن خور و بیابانک را داریم که تا پیش از این، بهره‌برداری مناسبی از آن به عمل نمی‌آمد، به همین خاطر در قالب طرح‌های خودکفایی و بر اساس ارزیابی‌های به عمل آمده از نیاز تولیدکنندگان داخلی کودهای پتاسه، جهت فعالیت صنعتی این معدن وارد عمل شدیم و به توافقات بسیار خوبی در این خصوص با مالکین معادن مذکور رسیدیم.
وی تصریح کرد: باوجود فعال کردن این معادن در چارچوب طرح خودکفایی کودهای کشاورزی، همچنان جهت تولید کودهای فسفاته و پتاسه مورد نیاز بخش کشاورزی، با کمبود مواد اولیه روبرو هستیم. لذا، برای تأمین مواد اولیه مورد نیاز، پس از بررسی کلیه فرصت‌های موجود و جمع‌بندی با مراکز تصمیم‌گیر در این زمینه، قراردادهایی را برای واردات خاک فسفات از منابع در دسترس، منعقد کرده‌ایم.
رسولی تصریح کرد: در سال جاری، ۱۰۰ هزار تن خاک فسفات برای تولید کودهای فسفاته در چارچوب طرح خودکفایی کودهای کشاورزی، وارد کشور شده است که توسط تولیدکنندگان داخلی به کودهای فسفاته تبدیل و از طریق شبکه بزرگ کارگزاران شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در اختیار کشاورزان قرار گرفته است.
مجری طرح خودکفایی کودهای کشاورزی اضافه کرد: در چارچوب این طرح، بدون استثنا از تمامی تولیدکنندگان کودهای فسفات کشور، دعوت به مذاکره کرده و متناسب با ظرفیت و توان تولید آن‌ها، قرارداد بسته‌ایم تا طبق برنامه مشخصی در ازای تحویل خاک فسفات، نسبت به تولید کودهای فسفاته و تحویل آن به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، اقدام کنند.
این مقام مسئول با بیان اینکه ما به دنبال بومی کردن تولید کودهای فسفات و پتاس در داخل کشور هستیم، گفت: در سال ۱۴۰۰ طبق برنامه ابلاغی مقدار ۶۰۰ هزار تن کودهای فسفاته و پتاسه تدارک شده است که بخش قابل توجهی از آن از محل تولیدات داخلی بوده است. بدین ترتیب، در حال حاضر در چارچوب طرح خودکفایی، با حدود ۳۰ کارخانه داخلی تولیدکننده کودهای فسفاته و پتاسه برای تولید حدود ۴۰۰ هزار تن کود توسط تولیدکنندگان داخلی و تحویل آن به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، قرارداد منعقد کرده‌ایم که می‌توان این امر را اقدامی مهم در مسیر خودکفایی کشور در تأمین کودهای کشاورزی ارزیابی کرد و این در حالی است که، این مقدار در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۰۰ هزارتن و در سال ۱۳۹۸ کمتر از ۶۰ هزار تن بوده است.
رسولی، اقدامات انجام شده طی دو سال اخیر در تولید و خودکفایی کودهای فسفاته و پتاسه را کم‌سابقه و بسیار مثبت ارزیابی کرد و افزود: با برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات به عمل آمده در چارچوب این طرح، هم اکنون در مجموع کمتر از ۱۵ درصد از کل کودهای شیمیایی تدارک شده توسط شرکت خدمات حمایتی کشاورزی از محل واردات تأمین شده است، با تداوم اقدامات در چارچوب برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده در این طرح، کشور در سه سال آینده به‌طور کامل در زمینه تولید کودهای فسفاته و پتاسه خودکفا خواهد شد.
مجری طرح خودکفایی کودهای کشاورزی، ورود کودهای غیرشیمیایی از جمله کودهای آلی فسفاته و فسفات میکروبی به سبد کودهای یارانه‌ای را از جمله اقدامات بی‌سابقه ابلاغی وزارت جهاد کشاورزی طی سال جاری ارزیابی کرد که توسط شرکت خدمات حمایتی کشاورزی به انجام رسیده است.
وضعیت ذخایر کودهای شیمیایی در کشور در آستانه کشت بهاره ۱۴۰۱
رسولی، وضعیت ذخایر کودهای شیمیایی کشور را در آستانه کشت بهاره بسیار مناسب ارزیابی و اعلام کرد: هم اکنون مقدار ۴۳۰ هزار تن انواع کودهای ازته، فسفاته و پتاسه به صورت ذخیره استراتژیک در انبارهای شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در کلیه استان‌های کشور موجود است که این حجم و تنوع کودهای کشاورزی، ذخیره بسیار قابل قبول و مطمئنی را برای آغاز کشت بهاره ۱۴۰۱ نوید می‌دهد.